حمیرا حیدریان
خبرنگار
استان چهارمحال و بختیاری اگرچه در مقیاس جغرافیایی استان چندان پهناوری نیست اما نقش مهمی در تولید محصولات کشاورزی و باغی دارد. شرایط آب و هوایی مناسب و فعالیت‌های ترویجی در بین کشاورزان و روستاییان این استان باعث شد تا کشت قارچ در محیط گلخانه‌ای و به‌عنوان شغلی خانگی در روستاهای این استان بسرعت توسعه یابد و خیلی زود چهارمحال و بختیاری در ردیف استان‌های مهم در تولید قارچ قرار گیرد. در این میان روستای «قلعه ممکا» چهارمحال و بختیاری به‌عنوان دهکده پرورش قارچ کشور از مهم‌ترین مراکز تولید قارچ استان است که عمده ساکنان روستا به کشت این محصول به‌صورت خانوادگی مشغول هستند. البته هرچند کشت قارچ خیلی زود به‌عنوان الگوی جدید کسب و کار در این روستا و کل استان چهار محال و بختیاری توسعه یافت، اما قارچ به سفره مردم این استان راه نیافت. سرانه مصرف قارچ در جهان به ازای هر نفر حدود پنج کیلوگرم در سال است که این آمار در کشور 5/1 کیلوگرم و برای مردم استان کمتر از 700 گرم است. مصرف قارچ در میان اهالی روستای «قلعه ممکا» از این رقم هم پایین‌تر است.
 به منظورحمایت از رونق تولیدات داخلی، ترویج غذای سالم و افزایش سرانه مصرف قارچ، چندی پیش نخستین جشنواره آشپزی با قارچ در شهرکرد برگزارشد تا شاید این ماده غذایی ارزشمند بهای واقعی خود را در بازار داخلی حداقل حفظ کند.
احسان اسدی یکی از تولیدکنندگان قارچ دکمه‌ای در روستای قلعه ممکا درخصوص تولید این محصول گفت: پرورش قارچ یک دوره دو ماهه است، با ورود بذر و مواد اولیه مثل کمپوست به داخل سالن پس از گذشت ۳۵ روز و انجام یک سری عملیات روی بستر، محصول به بار می‌نشیند و بار چینی شروع می شود.
وی با بیان اینکه طی دوسال اخیر به‌دلیل شیوع بیماری کرونا میزان تقاضا کاهش پیدا کرد، افزود: در دوسال گذشته متأسفانه به‌دلیل شیوع ویروس کرونا تقاضا روز به روز کمتر شد و قیمت‌ها کاهش یافت تا جایی که بار‌های موجود در سردخانه بعد از ۷ روز کپک زدند و از چرخه مصرف خارج شدند اما در حال حاضر وضعیت تولید نسبت به دوسال قبل کمی بهتر شده است اما همچنان مشکلات وجود دارد.وی با اشاره به اینکه عمده محصول تولیدی ما به استان‌های تهران، هرمزگان، یزد، خوزستان و کرمان ارسال شد، اظهار داشت: در زمانی که کرونا شدت پیدا کرده بود، نبود وسایل حمل‌ونقل به‌دلیل نداشتن اجازه برای رفت و آمد بین استانی، باعث وارد شدن خسارت فراوانی به کارگاه ما که نزدیک به 30 نفر در آن مشغول به کار هستند، شد. چون قارچ از لحظه چیده شدن تا زمان طبخ، رشد می‌کند، شرایط نگهداری سختی دارد و در نهایت ۲ تا ۳ روز می‌توان آن را نگه داشت، بنابراین در فاصله زمانی چیده‌شدن تا طبخ، از آب پایه خودش استفاده می‌کند و به این طریق کیفیت آن کاهش می‌یابد.اسدی با بیان اینکه مدت زمان نگهداری قارچ در سردخانه حداکثر یک هفته و در شرایط عادی دو روز است، ادامه داد: کارگاه ما یک سردخانه ۱۰ تنی داشت که در حال‌حاضر در حال فعالیت است اما به‌دلیل مشکلات کمبود کمپوست و حمل بار در صورت صادرات داخلی وخارجی که به کشورهای همجوار و عربی صورت می‌گیرد با مشکلات متعددی روبه‌رو هستیم.مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز در گفت‌و‌گو با «ایران، میزان قارچ تولیدی استان را 6هزار و 500 تن سالانه عنوان کرد و گفت: از این میزان 5 هزار تن به‌صورت صنعتی در 32 واحد و یکهزار تا یکهزار و 500 تن از آن درواحدهای پرورش خانگی قارچ تولید می‌شود.ابراهیم شیرانی با اشاره به اینکه از یک مجتمع 18 واحدی تولید قارچ که ظرفیت تولید 50 تن را دارد در حال حاضر دو واحد در جونقان شهرستان فارسان به بهره‌برداری رسیده است، افزود: ظرفیت این دو واحد دو تا سه هزار تن در سال است.وی با بیان اینکه تعداد کارگاه‌های تولید قارچ طی سال‌های اخیر در این استان افزایش یافته است، اظهار داشت: هم اکنون بسیاری از مردم چهارمحال و بختیاری در کارگاه‌های خانگی مشغول به تولید قارچ هستند و برای خود در خانه اشتغال ایجاد کرده‌اند که از جمله می‌توان به روستای قلعه ممکا اشاره کرد که در حال حاضر 12 واحد خانگی که به‌صورت خانوادگی اداره می‌شود با ظرفیت تولید سالانه 15 تا 20 تن در سال مشغول فعالیت هستند.در این روستا همچنین 3 واحد تولیدی، با ظرفیت تقریبی 200 تن در حال کار هستند. در کل تعداد 650 نفر در بخش تولید قارچ خانگی در این استان کار می‌کنند که عمده درآمدشان از این راه است.شیرانی به نزول رتبه این استان در تولید قارچ در سطح کشور اشاره کرد و گفت : متأسفانه مشکلات متعددی باعث شده است که در سال‌های اخیر جایگاه این استان از رتبه پنجم به ششم تنزل پیدا کند و این موضوع تولیدکنندگان را نگران کرده است که با روند پیش رو، جایگاه این استان در تولید این محصول بیش از پیش سقوط نکند.
وی یکی از مشکلات پیش رو در رابطه با کاهش تولید قارچ را کمبود یا گران شدن کمپوست عنوان و بیان کرد: کمپوست مورد نیاز تولید قارچ از خارج از استان تهیه می‌شود. نبود یا گرانی آن، در سال های اخیر باعث شده حتی تعدادی از واحد‌های تولیدی به‌دلیل کمبود نقدینگی و کسادی بازار فروش، با ظرفیت تولید هر کدام ۲۰ تن در سال و زمینه اشتغال ۶۰ نفر از چرخه تولید خارج شوند.این مسئول با اشاره به کاهش تولید قارچ در چهارمحال و بختیاری در دوسال اخیر به علت شیوع بیماری کرونا، تصریح کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که تولیدکنندگان با آن خصوصاً دردوسال اخیر مواجه شدند، شیوع ویروس کرونا و کم‌شدن ارسال قارچ به دیگر استان‌ها به‌دلیل محدودیت حمل‌ونقل بود که بسیاری از تولیدکنندگان را ورشکست کرد. از دیگر چالش‌های پیش روی این تولیدکنندگان بحث سرمایه در گردش و کمبود اعتبارات اختصاص داده شده است که نیاز است مسئولان با بازنگری و ایجاد شرایط تسهیلات برای واحدهای تولیدی اعم از صنعتی و خانگی، شرایط را برای افزایش تولید و عرضه بیشتر بازار فروش داخلی و خارجی فراهم آورند.
وی عمده‌ترین بازار صادرات این محصول کشاورزی را کشورهای عربی و حوزه خلیج فارس عنوان کرد و بیان داشت: یکی از واحدهای بزرگ این استان با ظرفیتی بالغ بر 100 هزار تن در سال که کیفیت محصول آن مرغوب است، سالانه اقدام به صادرات این محصول به کشورهای عربی و حوزه خلیج فارس می‌کند اما متأسفانه در بخش صادرات نیز ما با مشکلاتی از جمله حمل‌ونقل مواجه هستیم و برای صادرات آن تولیدکننده مجبور است آن را با مسافت زیادی به تهران ارسال کرده تا به‌صورت پروازی از فرودگاه امام خمینی(ره) به سایر کشورها صادر شود. با توجه به نوع محصول و عدم مقرون به صرفه بودن حمل‌ونقل، تولیدکنندگان در صادرات با محدودیت مواجه هستند و عمده صادرات به استان‌های خوزستان، شیراز و تهران ارسال می‌شود.مدیر امور باغبانی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه روستای «قلعه ممکا»چهارمحال و بختیاری به‌عنوان دهکده پرورش قارچ کشور از مهم‌ترین مراکز تولید قارچ استان است، گفت: عمده افراد ساکن در این روستا به کشت این محصول به‌صورت خانوادگی مشغول هستند. اما متأسفانه عدم امنیت شغلی به‌دلیل نبود مدیریت یکپارچه و زنجیره‌ای که بتواند تمامی این واحدها را به‌صورت یکدست تحت پوشش قرار دهد باعث شده تا ساماندهی وجود نداشته باشد و هر خانواده‌ای به‌صورت پراکنده اقدام به تولید کند.

روستاهای سیستان و بلوچستان تحت پوشش جهاد آبرسانی

زاهدان - استاندار سیستان و بلوچستان گفت: شورای جهاد آبرسانی وزارت نیرو به منظور آبرسانی به ۱۰هزار روستای کشور در قالب طرح محرومیت‌زدایی تشکیل شده است که سهم استان از این طرح، آبرسانی به ۲هزار و‌۸۸۳ روستا در ۲۶ شهرستان استان است که تقریباً همه نقاط استان در این طرح دیده شده است.حسین مدرس خیابانی  در نشست قرارگاه جهاد آبرسانی استان اظهارداشت: به‌دنبال تشکیل شورای جهاد آبرسانی در وزارت نیرو و سفر وزیر نیرو به استان مقرر شد، به یکهزار و ۷۵۱ روستا در استان آبرسانی شود که این تعداد با توجه به تنش آبی موجود به ۲هزار و‌۲۵۱ روستا افزایش پیدا کرده است.استاندار سیستان و بلوچستان تصریح کرد: همه امکانات استان اعم از انواع ماشین‌آلات برای شتاب بخشی به اجرای این طرح به کارگرفته‌ شده است.

توزیع بذر رایگان به کشاورزان متقاضی کشت جایگزین

ایلام - معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی ایلام گفت: بذر گیاهان دارویی و گیاهان مقاوم به کم آبی و جایگزین محصولات پرآب بر به‌صورت رایگان در اختیار کشاورزان قرار داده می‌شود.حشمت زرین‌جوب اظهار داشت: با توجه به خشکسالی و کمبود منابع آبی، کشت محصولات با نیاز آبی بالا نظیر برنج، یونجه جدید و محصولات جالیزی چون هندوانه ممنوع است.وی افزود: کشاورزان باید به جای کشت این محصولات آب بر از گیاهان جایگزین چون کنجد، سورگوم (ذرت خوشه‌ای غیرخوراکی) و ارزن کشت کنند که صرفه اقتصادی و آبی دارد.معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی ایلام توضیح داد: به‌عنوان مثال گیاه سورگوم برای خوراک دام توانایی برداشت سه بار در هر سطح کشت را دارد و این گیاه دارای تناژ بالا در برداشت است.زرین جوب یادآور شد: کشت‌های جایگزین با نیاز آبی پایین باعث صرفه‌جویی ۷۰ درصدی مصرف آب کشاورزی می‌شود.وی اضافه کرد: علاوه‌ بر توزیع بذر رایگان این گیاهان، همچنین کمک‌های بلاعوض و تسهیلات ارزان قیمت چهار درصد به کشاورزان پرداخت می‌شود.

صیادی در شمال دیگر صرفه اقتصادی ندارد

ساری - مدیرکل شیلات مازندران با اشاره به «تعطیلی خودخواسته» ماهیگیران عضو شرکت‌های پره گفت: شرکت‌های تعاونی شرق مازندران، بویژه منطقه میانکاله آمار صید بسیار ضعیفی دارند و در حال حاضر فعالیت صیادی برای این شرکت‌ها صرفه اقتصادی ندارد.به گزارش ایرنا، حسن اسحاقی با بیان این که در منطقه شرق مازندران آمار صید کاهش وحشتناکی داشته است، افزود: از این‌رو فعالیت این شرکت‌ها با توجه به قیمت سوخت تراکتور، شناورها و طناب و توری که در ماهیگیری پاره می‌شود مقرون به صرفه نیست و از این‌رو بسیاری از شرکت‌های این منطقه به‌صورت خودجوش پره‌کشی و صیادی را تعطیل کردند.وی در خصوص اینکه تمدید مهلت صید فرصتی برای صیادان غیرمجاز شده است، گفت: متأسفانه این پدیده شوم نه تنها در مازندران بلکه در هر سه استان شمالی گریبانگیر صید و صیادی شده است و کاهش نیرو در یگان حفاظت منابع شیلات استان مازندران نیز سبب رشد بی‌رویه صید غیرمجاز در استان شده است.مدیرکل شیلات مازندران اظهار داشت: نبود تجهیزات مناسب برای برخورد با صیادان غیرمجاز و کمبود نیروی انسانی در پایگاه‌های هشتگانه حفاظت استان که زمانی بیش از ۳۰ نفر نیرو داشتند ولی امروزه تعداد نیروهایشان به زیر پنج نفر رسیده است باعث شده است که برخورد مطلق و صددرصد با صیادان غیرمجاز صورت نگیرد.