گروه اقتصادی/ معاملات بازار سهام در روز ابتدایی هفته با افزایش 13هزارو 539واحدی (معادل 0.93درصد) شاخص کل بورس به پایان رسید. در این روز شاخص کل هم وزن با افزایش 4هزارو 675واحدی به 387 هزار واحد و شاخص فرابورس با افزایش 209واحدی به 20هزارو 247 واحد رسید و شاخص کل بورس نیز در ارتفاع یک میلیون 467 هزار واحد ایستاد.افزایش شاخص‌های بازدهی در حالی بود که بازار برای سومین روز متوالی با کاهش ارزش معاملات خرد و ارزش کل معاملات روبه‌رو می‌شد. روندی که نشان‌دهنده افزایش شدت رکودی در بازار است. در این روز در حدود 10میلیارد و 867میلیون برگ سهم و دیگر اوراق بهادار در 720هزار نوبت و به ارزش 10هزارو 560میلیارد تومان در بازار (بورس و فرابورس) معامله شد که 23درصد از نظر ارزش و 20درصد از نظر حجم نسبت به روز معاملاتی قبل کاهش داشته است.نکته قابل توجه این که یک پنجم ارزش معاملات بورس به اوراق بدهی و در حدود 80درصد از ارزش معاملات بازار فرابورس به اوراق اسلامی و عملیات بازار باز اختصاص دارد که معمولاً معاملات در این اوراق توسط کدهای حقیقی صورت نمی‌پذیرد. از این‌رو ارزش معاملات سهام در بازار (بورس و فرابورس) درحدود 5هزارمیلیارد تومان بوده که رقم بسیار پایینی را نشان می‌دهد.
روند معاملات بازار شنبه چگونه بود؟
بازار دیروز در نیمه اول معاملات با خروج جزئی پول حقیقی روبه‌رو شد اما این روند در مدت زمانی کوتاه تغییر کرد و با ورود ناگهانی پول‌های حقیقی به چند سهم، روند خروج پول حقیقی تغییر کرد تا در پایان شاهد ورود 180میلیارد تومان از طرف حقیقی‌ها به بازار باشیم.
نکته دیگری که به افزایش قیمت نمادهای بازار کمک کرد، کاهش عرضه حقوقی‌ها بود. در این روز با وجود اینکه حقوقی‌های بازار در مجموع فروشنده بودند اما با کاهش روند عرضه در بازه‌های پایین قیمتی، شاهد رشد قیمت نمادها بودیم. در این روز 477 نماد با افزایش قیمت به کارخود پایان دادند که 199نماد در صف خرید بودند. در مقابل، 123نماد با کاهش قیمت روبه‌رو شدند که 17نماد در پایین‌ترین قیمت مجاز روزانه به صف نشستند.
ترین‌های بازار
دیروز صنایع خودرو، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، محصولات شیمیایی و فلزات اساسی به ترتیب بیشترین حجم و ارزش معاملات بازار را به خود اختصاص دادند. در جریان معاملات دیروز سه صنعت محصولات شیمیایی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و انرژی بیشترین ورود پول حقیقی و سه صنعت فلزات اساسی، بیمه و خودرو بیشترین خروج پول حقیقی را به خود اختصاص دادند. در این روز 216میلیارد تومان نیز از صندوق‌های قابل معامله خارج شده است.بیشترین بازدهی روزانه به صنایع زغال سنگ، مخابرات و حمل‌ونقل تعلق گرفت و صنایع سایر مواد معدنی، خودرو و چوب بیشترین بازده منفی را داشته‌اند.نمادهای «شستا»، «خگستر»، «خودرو» و«خساپا» در بورس و نماد‌های «آریا»، «کرمان»، «گدنا» و «شگویا» در فرابورس بیشترین تراکنش را به خود اختصاص دادند.در بورس، نمادهای «فولاد»، «فملی» و «پارسان» بیشترین تأثیر مثبت و نماد‌های «فخوز»، «پاکشو» و «تملت» بیشترین تأثیر منفی را بر شاخص کل ثبت کرده‌اند.در فرابورس نیز نمادهای«آریا»، «شگویا»، «وسپهر» و «شاوان» تأثیر‌گذارترین‌ها بودند.بیشترین خالص خرید حقیقی در نمادهای «وتوسا»، «آریا» و «شکام» صورت گرفت و حقوقی‌ها در نمادهای «فولاد»، «فملی»و«بپاس» بیشترین خرید را انجام دادند.نمادهای «غشهد»، «حسیر» و«غدشت» بیشترین بازده مثبت و نمادهای «وآذر»، «خپویش» و«ولپارس» بیشترین بازدهی منفی را در معاملات دیروز داشتند.بیشترین فشار تقاضا در نماد‌های «داسوه»، «زفکا» و «ساوه» و بیشترین فشار عرضه در نماد‌های «فنورد»، «ثاخت» و«نوری» به ثبت رسید.در پایان معاملات دیروز 168میلیارد تومان از صندوق‌های بادرآمد ثابت خارج شد و ارزش معاملات خرد با کاهش 2درصدی به حدود 5هزار میلیارد تومان رسید.
 عرضه یک میلیون و 622هزارتن انواع محصول دربورس کالا
در جریان معاملات دیروز، تالارهای مختلف بورس کالای ایران میزبان عرضه یک میلیون و 622هزارو 883تن انواع کالا بودند.در این روز، بازارفرعی بورس کالای ایران عرضه 5هزارو 38تن آنیلین و میلگرد کلاف را تجربه کرد.دیروز، درحدود یک میلیون تن گندله سنگ آهن، در کنار 132هزار و 600تن آهن اسفنجی، 91هزارو 170تن شمش بلوم، 16هزارو 71تن تیرآهن، 29هزارو 35تن میلگرد، 10هزارتن ورق گالوانیزه خودرو و 863تن ناودانی و نبشی در تالار محصولات صنعتی و معدنی عرضه شد.244هزارو 500تن کنسانتره سنگ آهن و 24هزارتن وکیوم باتوم نیز در تالار حراج باز بورس کالای ایران عرضه شد.همچنین تالار صادراتی بورس کالا شاهد عرضه 18هزار و 610تن قیر و تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی میزبان عرضه 49هزار و 999تن مواد پلیمری، مواد شیمیایی، قیر، لوب کات، گوگردو PDA TAR بود.
در بازار‌های موازی چه گذشت؟
دلار که پس از نزول قیمت در ابتدای زمستان 1400، به طور خزنده‌ای در حال رشد بود در روز شنبه نیز با افزایش 360تومانی روبه‌رو شد و به حدود 27هزارو 800تومان رسید. نوسان قیمت دلار در این روزها تحت تأثیر خبرهایی مبنی بر آزاد‌سازی بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران قرار دارد. انتظار می‌رود در صورت آزاد‌سازی مبالغ ارزی ایران و در صورت ورود این منابع به بازار قیمت‌ها با کاهش روبه‌رو شود.روز شنبه، انس طلا نیز در محدوده 1974هزاردلار قرار گرفت. بحران‌های اروپا و احتمال تشدید تورم در این کشورها در کنار تنش‌های ارزی ناشی از احتمال حذف دلار از معاملات ارزی، عوامل تأثیر‌گذار بر قیمت طلا در روز‌های گذشته بوده است. همچنین روز جمعه خبر‌هایی مبنی بر کاهش17 درصدی تولید شرکت بریک گلد (یکی از تولیدکنندگان بزرگ طلای جهانی) منتشر شد که این موضوع می‌تواند در روزهای آتی افزایش قیمت‌ها را تشدید کند.در این روز سکه تمام بهار آزادی در حدود 12میلیون 888هزارتومان قیمت خورد و نیم سکه نیز با 20هزارتومان کاهش به 7میلیون و 345هزار تومان رسید.بازار فلزات نیز در روزهای گذشته همچنان به روند روبه رشد خود افزایش داد. در حال حاضر هر تن آلومینیوم درحدود 3299دلار، هرتن مس 10هزار و  312دلار و هر تن روی 4483دلار قیمت خورده است. روند روبه رشد قیمت فلزات شرکت‌های تولیدی اروپایی و امریکایی را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده و این شرکت‌ها بخش زیادی از روند سود‌سازی خود را از دست داده‌اند.بازار دارایی‌های دیجیتال نیز طی معاملات دیروز روند تعادلی را در پیش داشت. در این روز بیت‌کوین در کانال 40هزاردلاری معامله شد و هر واحد اتریون به 3هزارو 35دلار رسید. قیمت بیت کوین در روز‌های گذشته ودر پی اعلام افزایش نرخ بهره در امریکا و افزایش نرخ بهره در کشورهای امریکایی و اروپایی با کاهش روبه‌رو شده بود و به زیر 40هزار دلار سقوط کرده بود.

واکاوی معاملات بورس انرژی ایران در آخرین سال قرن نشان می‌دهد که ارزش مجموع معاملات این بورس در سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۱۵۰۰ هزار میلیارد ریال بوده‌ که نسبت به ۱۲ ماه سال ۱۳۹۹ حدود ۱۳ درصد افزایش یافته است. در سالی که گذشت همچنین، مجموع تأمین مالی شرکت از طریق بورس انرژی ایران از ۲۱۴ هزار میلیارد ریال گذرکرد.
به گزارش «ایران» و به نقل از روابط عمومی بورس انرژی ایران، این شرکت سال ۱۴۰۱ را در حالی آغاز می‌کند که در واپسین روزهای سال ۱۴۰۰ موفق به رونمایی از بازار آتی نفتا و متانول شد؛ بازاری که نخستین و البته مهم‌ترین قدم‌ بورس انرژی ایران برای رسیدن به مرجعیت قیمت‌گذاری در منطقه است. از سویی دیگر، مرور آمار معاملات این شرکت بیانگر این نکته است که ارزش مجموع معاملات این شرکت نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد قابل‌ توجهی داشته‌ و در این افزایش قراردادهای سلف موازی استاندارد با سررسید یک‌سال و بیشتر نقش پررنگی داشته‌اند.
رشد 146 درصدی بازار معاملات فیزیکی
مجموع ارزش معاملات بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰، یک میلیون و ۴۸۶ هزار و ۲۰۵ میلیارد ریال بود که در مقایسه با ارزش معاملات در سال ۱۳۹۹ که یک میلیون و ۳۱۶ هزار و ۳۹۰ میلیارد ریال بود، ۱۳ درصد افزایش یافته‌ است.
بازار فیزیکی بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰ میزبان معامله ۲ میلیون و ۴۸۲ هزار و ۸۳۴ تن انواع فرآورده‌های هیدروکربوری به ارزش۲۸۹ هزار و ۲۷۳ میلیارد ریال در رینگ داخلی بود که این رقم در مقایسه با سال ۱۳۹۹ از نظر حجم و ارزش به ترتیب ۱۴ درصد و ۱۴۶ درصد افزایش یافته است.
رینگ بین‌الملل بازار فیزیکی نیز در سال ۱۴۰۰ میزبان معامله پنج میلیون و ۱۳۹ هزار و ۹۲۵ تن فرآورده هیدروکربوری به ارزش ۷۶۳ هزار و ۹۵۱ میلیارد ریال بوده که نسبت به سال ۱۳۹۹ از نظر حجم و ارزش به‌ترتیب ۶۳ و ۱۸ درصد کاهش یافته است؛ تحریم‌های ظالمانه، افزایش تنش‌ها میان برخی کشورها در جهان و در نهایت نوسانات بازار ارز در سال گذشته موجب بالا بردن ریسک داد و ستد در رینگ بین‌المللی شد و به همین ترتیب آمار معاملات رینگ صادراتی بورس انرژی ایران کاهش یافت.
در مجموع حجم معاملات کل بازار فیزیکی بورس انرژی ایران از ۱۶ میلیون و ۱۵۸ هزار و ۲۴۴ تن در سال ۱۳۹۹ به هفت میلیون و ۶۲۲ هزار و ۷۵۹ تن در سال ۱۴۰۰ رسیده است، همچنین ارزش معاملات نیز از یک میلیون و ۴۶ هزار و ۲۸۴ میلیارد ریال به یک میلیون و ۵۳ هزار و ۲۲۵ افزایش یافته است.
بازار فیزیکی برق و سلف برق در سال ۱۴۰۰ شاهد معامله ۱۱ میلیارد و ۶۲۰ میلیون و ۵۰۳ هزار و ۲۴ کیلووات ساعت به ارزش شش هزار و ۷۳۵ میلیارد ریال بود که حجم و این ارزش معاملات در مقایسه با سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۲۱ درصد و ۴۴ درصد افزایش یافته‌ است.
بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰ تعداد ۳۶ میلیون و ۷۳۵ هزار و ۵۶۳ قرارداد سلف موازی استاندارد با سررسید یک‌سال و بیش‌تر را شاهد بود که این عدد در مقایسه با ۲ سال قبل ۴۸درصد افزایش داشت. همچنین ارزش این معاملات ۴۱۳ هزار و ۳۹ میلیارد ریال بود و این عدد نیز با رشدی ۶۳ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۹ مواجه بود.
در بازار سایر اوراق بهادار قابل‌ معامله این شرکت نیز تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری از ۱۹۶ میلیون و ۱۹۲ هزار و ۴۴۵ تعداد واحد سرمایه‌گذاری در سال ۱۳۹۹ به ۱۱ میلیون و ۲۹۵ هزار و ۹۰۲ تعداد واحد سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۰ رسید و روندی کاهشی را تجربه کرد. همچنین ارزش این معاملات نیز از یک‌هزار و ۹۹ به ۸۱ میلیارد ریال رسید.
ارزش اوراق گواهی ظرفیت که بخشی دیگر از بازار سایر اوراق بهادار قابل‌ معامله در بورس انرژی است نیز از ۹ هزار و ۹۸۱ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ به ۱۳ هزار و ۱۱۷ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۹ رسید و رشدی ۳۱ درصدی را تجربه کرد.
تأمین مالی ۲۱۴ هزارمیلیارد ریالی از طریق بورس انرژی ایران
مجموع تأمین مالی صورت گرفته از طریق انتشار اوراق سلف موازی استاندارد در ۱۲ماه ۱۴۰۰ در بورس انرژی ایران، ۲۱۴ هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال بوده است که از این مقدار ۵۴ درصد به ارزش ۱۱۵ هزار میلیارد ریال به وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، پنج درصد به ارزش ۱۰ هزار میلیارد ریال به شرکت پتروشیمی مرجان، ۱۴ درصد به ارزش ۳۰ هزار میلیارد ریال به شرکت پتروشیمی بوشهر، هزار میلیارد به شرکت تولید نیروی برق آبادان، ۷۵۰ میلیارد ریال به شرکت تولید و مدیریت نیروگاه زاگرس کوثر، ۶ درصد به ارزش ۱۳ هزار میلیارد ریال به شرکت برق منطقه‌ای گیلان، ۹ درصد به ارزش ۲۰ هزار میلیارد ریال به شرکت توسعه نفت و گاز صبا اروند، ۱۱ درصد به ارزش ۲۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال به شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی و یک درصد به ارزش ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال نیز به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران تعلق دارد.اوراق سلف موازی استاندارد یکی از جذاب‌ترین شیوه‌های تأمین مالی شرکت‌های تولیدی در بورس انرژی است. با این اوراق، هر عرضه‌کننده که در بورس انرژی پذیرش شده باشد، هنگام نیاز به نقدینگی، برای تأمین سرمایه در گردش خود اقدام به انتشار اوراق سلف موازی استاندارد می‌کند. این اوراق عموماً به‌صورت یک‌ساله چاپ و عرضه می‌شود و اگر خریدار، اوراق را تا زمان سررسید یک‌ساله آن حفظ کند از سودی  حدود ۱۸ درصدی برخوردار می‌شود؛ البته این سود در تأمین مالی‌های انجام شده متفاوت بوده است.  مزیت دیگر این اوراق برای عرضه‌کنندگان این است که موجب می‌شود ناشر بدون آنکه در مسیر پرپیچ‌ وخم دریافت وام و اعتبار بانکی گرفتار شود، نقدینگی مورد نیاز خود را تأمین کند.