همان بازی‌های همیشگی

وصال روحانی
خبرنگار
صبح فردا به‌وقت تهران مراسم نود و دومین دوره اسکار در تالار «دالبی تیاتر» لس‌آنجلس امریکا برگزار می‌شود. برگزاری جایزه اسکار همیشه با حاشیه‌های بسیار همراه بوده و این حاشیه‌ها فقط به مسائل فنی و سینمایی خلاصه نمی‌شود و با انواع مسائل قومی، جنسیتی و اختلاف‌های طبقاتی گره خورده‌ است. تنها چهار سال بعد از راه نیافتن حتی یک سیاهپوست به جمع 20نامزد بهترین بازیگران مرد و زن سال و هنرپیشه‌های مکمل و سپس جبران نسبی این وضعیت توسط آکادمی اسکار طی یکی دو سال بعد، باز امسال با لیستی مواجه هستیم که نشان می‌دهد از 20 نامزد حاضر فقط یک رنگین پوست حضور دارد که سینیتا اریو و بازیگر زن نیجریه‌ای تبار تبعه بریتانیا است که به‌خاطر بازی در فیلمی مبتنی بر تبعیض‌نژادی «هری‌یت» نامزد دریافت جایزه اسکار در بخش نقش اول زن شده ‌است. اسکار به‌شدت سنتی و قدیمی است و پس ‌از اعتراضات فراوانی که به بافت سنتی و ‌نژادپرست آن صورت گرفت، سعی کرد با جذب چهره‌هایی پر تعداد از نژادها خود را از این اتهام‌ها مبرا کند اما هنوز 68 درصد از اعضای هیأت‌های اصلی و مرکزی این آکادمی مرد و 84 درصد از آنها سفیدپوست هستند و بدیهی است که از چنین جمعی خروجی مد نظر افکار عمومی بیرون نیاید. زنان طی این سال‌ها در این آکادمی آنقدر کم دیده‌ شده‌اند که صدایشان کم‌کم شنیده می‌شود و اعتراض‌شان؛ پنج‌ کارگردان مردی که امسال نامزد جایزه اسکار شده‌اند، مارتین اسکورسیزی برای «ایرلندی» کوئنتین تارانتینو برای «روزی‌روزگاری در هالیوود»، تادفیلیپس برای«ژوکر»، سم مندز برای «1917» و بونگ جون‌هو کره‌ای برای «پارازیت» هستند و هرچند در شایستگی هیچ‌کدام از آنها تردیدی وجود ندارد اما این سؤال اساسی و واقعی به‌قوت خود باقی است که چرا نسخه جدید «زنان‌کوچک» از هر سو تحسین و کاندیدای اسکار بهترین فیلم سال شده اما اسم کارگردان زن آن (گره‌تاگرویگ) جزو نامزدهای اسکار کارگردانی نیست یا چرا لولو وانگ خالق زن فیلم ازهرجهت دیدنی «وداع» سزاوار حضور در جمع دریافت‌کنندگان مجسمه طلایی برترین کارگردان سال نیست.آن‌چه قطعی به‌نظر می‌رسد جوایز متعددی است که به «ژوکر» با 11 کاندیدایی و فیلم‌های اسکورسیزی و تارانتینو (هریک با 10 نامزدی) و همچنین «1917» تعلق خواهد گرفت و اگر انتخابات چندی پیش گلدن‌گلوب و همچنین اتحادیه کارگردانان امریکا (SAG) را مبنای تشخیص خود برای «اسکار 2020» قرار دهیم، جوایز بهترین فیلم و برترین کارگردانی به «1917» و خالق آن (سم‌مندز) تعلق خواهد گرفت.