نقش اورژانس اجتماعی در تحویل یک کودک به مراکز شبه خانواده

محمود علی گو
 رئیس اورژانس اجتماعی کشور
اورژانس اجتماعی کشور همواره با موارد متعددی از آسیب‌های اجتماعی مواجه است . گزارش ها نشان می‌دهد در حال حاضر بحث کودکان و کودک آزاری در صدر تماس‌های گرفته شده با این مرکز قرار دارد. لذا مسئولان برای پیگیری این موضوع طبق پروتکل موجود اقدام می کنند به این صورت که پس از اعلام موارد کودک آزاری به اورژانس اجتماعی، تیم تخصصی در محل اعلام شده (خانه، مدرسه، مرکز درمانی و...) حضور می‌یابد و نسبت به بررسی و ارزیابی وضعیت کودک اقدام می‌کند. در صورتی که خانواده همکاری لازم را در انجام ارزیابی نداشته باشند و از این کار ممانعت به عمل آورند تیم اورژانس اجتماعی به ناچار با دستور قضایی نسبت به ارزیابی اقدام می‌کنند. اگر گزارش اعلام شده مبنی بر کودک آزاری، تأیید شود با توجه به شرایط کودک آزار دیده اقدامات بعدی صورت خواهد گرفت. به این معنا که اگر کودک امنیت جانی نداشته باشد یا خانواده (سرپرست) صلاحیت نگهداری نداشته باشد، پس از تهیه گزارش با دستور قضایی کودک به‌صورت موقت یا دائم از خانواده جدا شده و به مراکز شبه خانواده منتقل می‌شود و خانواده(سرپرست آزارگر) نیز جهت درمان و مشاوره به مراکز مربوطه (مرکز اورژانس اجتماعی، مراکز مشاوره، مراکز ترک اعتیاد و...) ارجاع می‌شوند.
چنانچه فردآزارگر مجرم شناخته شود مراحل قضایی در قوه قضائیه صورت می‌گیرد. به طور کلی اورژانس اجتماعی در این فرآیند وظیفه حضور در محل گزارش شده آن هم در اسرع وقت (بر اساس پروتکل مداخلات کودک آزاری) و تشخیص و تأیید وقوع کودک آزاری، گزارش به مراجع قضایی و در صورت نیاز، جداسازی کودک (درصورت تشخیص و تأیید قاضی) و انتقال به مراکز شبه خانواده را دارد. اورژانس اجتماعی با توجه به وظیفه ذاتی خود، وظیفه شناسایی و تشخیص و هدایت کودکان به مکان امن را برعهده دارد. این فرآیند بر اساس پروتکل مربوطه (راهنمای مداخلات کودک آزاری) و کاملاً تخصصی صورت می‌گیرد. تیم اورژانس اجتماعی همان‌طور که اشاره شد در صورت تأیید احتمال خطر جانی یا جسمی و روانی، وظیفه انتقال کودک به محیط امن را بر عهده دارد. و در این فرآیند هیچ‌گونه شتابزدگی در انجام وظایف وجود ندارد چرا که اقدامات تیم اورژانس اجتماعی کاملاً با رویکرد تخصصی، مددکاری اجتماعی و روانشناسی صورت می‌گیرد و قضات قوه قضائیه نیز پس از دریافت و تأیید گزارش تیم اورژانس اجتماعی، اقدام به دستور جداسازی کودک از خانواده را می‌دهند. در نهایت باید گفت اولویت و وظیفه مورد انتظار اورژانس اجتماعی دور کردن کودک از وضعیت خطر‌های احتمالی است و نیاز به اقدام فوریتی باعث می‌شود که اولویت‌های تشخیصی بین کارشناس اورژانس اجتماعی و برخی از افراد در ارتباط با این کودکان کمی متفاوت شود.