بازی نفتی با حاصل جمع صفر؟

عطیه لباف
خبرنگار
پس از شکست اجلاس فوق‌العاده 178 اوپک و هشتمین نشست مشترک اوپک و غیر اوپک در 5 و 6 مارس تقریباً اکثر تحلیلگران بازار روی یک سناریو هم نظر بودند. اینکه، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان وزیر نفت و انرژی عربستان طی یک اشتباه استراتژیک مقدمه‌های شکست طرح کاهش تولید نفت را پایه‌ریزی کرده بود و به‌همین خاطر مذاکرات به نتیجه نرسید.
اما با گذشت کمتر از یک هفته از نشست مشترک اوپک و غیر اوپک، سناریوها در حال افزایش است. اکنون تحلیلگران در حال بررسی ابعاد متفاوتی هستند. هم درباره علل بی‌نتیجه ماندن مذاکرات اوپک و غیر اوپک و هم درخصوص وضعیت عرضه و تقاضای نفت در ماه آوریل؛ یعنی ماهی که دیگر هیچ توافق کاهش تولیدی وجود ندارد و افزایش عرضه نفت خام می‌تواند قیمت‌ها را به زیر 30 دلار در بشکه سوق دهد.
اما پاسخ این سؤال مهم است که چرا عربستان، بزرگترین تولیدکننده نفت خام عضو اوپک، کاهش یک میلیون بشکه در روز توسط اعضای اوپک را مشروط به کاهش نیم میلیون بشکه‌ای غیر اوپک کرد؟ آن هم در شرایطی که شاهزاده عبدالعزیز حدس می‌زد روس‌ها حاضر به همراهی با اوپک نخواهند شد. یا سؤال دیگر، روس‌ها چرا اصرار می‌کنند که قیمت‌های پایین نفت هم برای اقتصاد آنها دردسرساز نخواهد شد، وقتی روزانه صدها میلیون دلار زیان می‌بینند؟ آیا عدم توافق در هشتمین اجلاس اوپک و غیر اوپک اتفاقی بود یا از قبل طراحی شده بود؟
آنچه در دو روز اتفاق افتاد
شیوع ویروس کرونا به‌صورت گسترده در سطح جهانی و کاهش تقاضا برای نفت باعث شد که اجلاس فوق‌العاده 178 کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) و هشتمین نشست مشترک اوپک و غیر اوپک با سختی‌ها و حساسیت‌های بیشتری مواجه شود.
روز پنجشنبه (5مارس)، وقتی اعضای اوپک در یک سالن جمع شدند تا درباره راهکارهای حمایت از تعادل بازار در قیمت‌های بالاتر مذاکره کنند، همگی می‌دانستند که بازار نیازمند یک میلیون بشکه کاهش بیشتر تولید است. چراکه شیوع گسترده ویروس کرونا تقاضا را به طور جدی کاهش داده و عرضه نفت هم باید محدود شود تا دوباره تعادل به بازار بازگردد.
اما پس از این اجلاس اعلام شد که اوپک با کاهش 1.5 میلیون بشکه تولید روزانه نفت موافق است و از این میزان یک میلیون بشکه سهم اوپک و نیم میلیون بشکه سهم غیر اوپک خواهد بود. در این نشست حتی درباره سهم کشورهای عضو از کاهش یک میلیون بشکه صحبت نشد و قرار شد ابتدا ببینند که آیا روسیه شرط را می‌پذیرد یا خیر و سپس سراغ سهمیه‌ها بروند.
در نهایت اوپک در بیانیه پایانی نشست فوق‌العاده ۱۷۸ خود اعلام کرد که با توجه به گسترش ویروس کرونا، کاهش تولید این سازمان و متحدانش باید تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی تمدید شود.
اما در روز جمعه (6مارس) وزیر انرژی روسیه که تازه از مسکو و مشورت با رئیس جمهوری خود بازگشته بود، از همان ابتدا ساز مخالف خود را کوک کرد و با مخالفت این کشور به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده غیرعضو، ساعت‌ها مذاکرات دوجانبه و چندجانبه میان اوپکی‌ها و غیراوپکی بی‌نتیجه ماند. به‌طوری که هشتمین نشست مشترک با 3 ساعت تأخیر برگزار شد اما کوتاه بود. زمانی که الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه ساختمان دبیرخانه اوپک در وین اتریش را ترک می‌کرد، چند جمله به زبان آورد و ماشه جنگ را کشید. نواک میان خبرنگاران اعلام کرد که از ماه آوریل هیچ توافقی برای کاهش تولید نفت وجود ندارد و همه به میل خود آزاد هستند. برخی کارشناسان می‌گویند که این جمله آغاز جنگ تولیدکنندگان نفت بود.
از آن روز تاکنون قیمت نفت خام بیش از 16 دلار افت کرده و به کانال 36 دلار رسیده است. در این میان عربستان هم تخفیف‌های فروش نفت را شروع کرده و همین موضوع منجر به یک جنگ قیمتی در بازار نفت شده است. اما آیا همه چیز اتفاقی بود؟
 برداشت اول، فقط یک اشتباه استراتژیک بود
در نگاه نخست، به‌نظر می‌رسد که اوپک و غیر اوپک که در صدر آنها عربستان و روسیه قرار می‌گیرند، دچار یک بی‌برنامگی و سوءتفاهم شدند و همین موضوع باعث شد مذاکرات کاهش تولید نفت خام به شکست بخورد.
روس‌ها زمانی که دبیرخانه اوپک را ترک می‌کردند، عربستان را مقصر این وضع دانستند و گفتند که اوپک در حال «باج گیری» از ماست. اما آیا عربستان به‌عنوان تولیدکننده‌ای که نقش راهبری اوپک را دارد، مسیر را اشتباه انتخاب کرده بود؟ برخی تحلیلگران بازار نفت بر این باورند.
پیش از اجلاس، بارها گفته شده که کشورهای تولیدکننده نفت غیراوپک و به عبارت دقیق‌تر روسیه (چون روسیه راهبری این گروه از کشورها را در همکاری با اوپک در دست دارد)، کاهش‌های قبلی تولید را کافی می‌دانند. بخصوص کاهش اخیر یعنی یک میلیون و هفتصدهزار بشکه نفت که تا پایان ماه مارس اعتبار دارد و برای فصل دوم سال 2020 می‌توانست ادامه داشته باشد. آنها می‌گفتند که با توجه به زودگذر بودن ویروس کرونا و اثرگذاری موقت آن بر بازار نفت نیازی به کاهش بیشتر نیست. اما با اصرار اوپک بر کاهش بیشتر تولید، توافق قبلی یعنی کاهش ۱.۷ میلیون بشکه‌ای هم که 18 روز دیگر اجرای آن به پایان می‌رسد، تمدید نشد و این امر، شکست اوپک را بزرگتر کرد. از این‌رو برخی کارشناسان بی‌تدبیری عربستان را عامل شکست مذاکرات می‌دانند. اما تحلیلگران دیگری نیز هستند که معتقدند این وضعیت به هیچ وجه ناشی از بی‌تدبیری نبوده است.
 برداشت دوم، روسیه به‌دنبال انتقام
در مقابل برخی تحلیلگران روسیه را مقصر می‌دانند و می‌گویند که نواک وزیر انرژی این کشور با برنامه از پیش تعیین شده پا به جلسه گذاشته بود و می‌خواست که به هر طریقی توافق کاهش تولید نفت غیراوپک با اوپکی‌ها را از بین ببرد تا با افزایش عرضه نفت خام، شکل‌گیری جنگ قیمتی و افت شدید قیمت‌ها از امریکا انتقام بگیرد.
کارشناسان می‌گویند، روسیه سیاست «زمین سوخته» را در پیش گرفته است. یک استراتژی نظامی که به معنی از بین بردن تمامی منابع در دسترس نیروی دشمن است. روس‌ها می‌دانند که کمتر اقتصاد وابسته به نفتی می‌تواند مانند آنها در مقابل قیمت‌های پایین مقاومت کند و از این طریق می‌خواهند بر چند تحول بازار سلطه داشته باشند.
در این باره نرسی قربان کارشناس بین‌الملل انرژی به «ایران» می‌گوید: «چرا روسیه تصمیم گرفت در این زمان با اوپک همکاری نکند؟ پاسخ آن روشن نیست. می‌توان حدس زد که این کشور به‌دنبال خارج کردن نفت‌های گران از جمله نفت شیل از بازار است.»
برخی معتقدند که روسیه در حال پاسخ دادن به تحریم خط لوله نورد استریم 2 توسط امریکا بوده است. به این ترتیب که با توقف توسعه نفت شیل می‌خواهد اقدامی تلافی جویانه انجام دهد.
در این رابطه مؤسسه انرژی اینتلیجنس اعلام کرد اولین قربانی جنگ قیمت عربستان و روسیه صنعت شیل امریکا خواهد بود. وقتی تولید‌کنندگان نفت عملاً چاه‌ها را ببندند، قیمت نفت هم بهبود خواهد یافت. این موضوع را اویل پرایس به نقل از مؤسسه انرژی اینتلیجنس نوشته است.
البته نرسی قربان یک سناریو دیگر را نیز عنوان می‌کند. او می‌گوید: «از سوی دیگر ممکن است که از دید سیاسی روسیه می‌خواهد با نفت ارزان جلو رکود در امریکا را بگیرد و با کاهش قیمت بنزین در آن کشور به انتخاب مجدد آقای ترامپ کمک کند و در این مورد با او به توافقی رسیده است.» این سناریو نیز با احتمال اندک اکنون مطرح است.
برداشت سوم، روس‌ها در حال ضربه زدن به سعودی هستند
در مقابل، تعدادی از کارشناسان بر این باورند که روسیه با مخالفت خود بر سر راه خصوصی‌سازی شرکت آرامکو سعودی سنگ‌اندازی کرده است. عرضه سهام آرامکو بزرگترین شرکت نفتی دنیا، در قیمت‌های کنونی برای سعودی صرف ندارد و اکنون روند خصوصی‌سازی متوقف شده است.
اینکه آیا روس‌ها می‌خواهند منابع مالی در دسترس سعودی را کاهش دهند یا خیر؟ گمانه مهمی است که در عالم سیاست و نفوذ عربستان در کشورهای دیگر نیز اثر خواهد داشت.
در یک نگاه کلی، بخش انرژی 30 درصد ازتولید ناخالص داخلی روسیه و 60 درصد صادرات آن را تشکیل می‌دهد. اما برای عربستان سعودی، نفت 50 درصد از تولید ناخالص داخلی و 70 درصد از درآمدهای صادراتی را تأمین می‌کند. ذخایر رسمی روسیه 560 میلیارد دلار است و اجازه می‌دهد این کشور 6 تا 10 سال با قیمت نفت حدود 25 تا 30 دلار در هر بشکه دوام بیاورد. اما ذخایر عربستان 500 میلیارد دلار است و اگر این کشور هزینه‌هایش را به طور جدی کاهش ندهد، به بحران اقتصادی بر خواهد خورد. البته ناگفته نماند که عده‌ای نیز می‌گویند روس‌ها فقط می‌خواهند سهم بازار خود را افزایش دهند و چون اقتصاد مقاومی دارند، قیمت‌ها برای آنها مانعی محسوب نمی‌شود.
برداشت چهارم، پای امریکا در میان است
بسیاری معتقدند تولید نفت امریکا یک تا دو میلیون بشکه در روز نسبت به 13.1 میلیون بشکه‌ای که در حال حاضر تولید می‌شود، کاهش می‌یابد. اما این کشور از کاهش تولید نفت و ورشکستگی شرکت‌های نفتی خود چندان ناراحت نیست. چراکه انتخابات 2020 امریکا در پیش است و هرچه انرژی و سوخت مصرفی ارزان‌تر باشد، احتمال برد دونالد ترامپ در انتخابات بیشتر خواهد بود. حتی عده‌ای معتقدند که امریکا با روسیه یا عربستان و بویژه با سعودی‌ها در این باره مذاکراتی داشته است.
دراین خصوص، فریدون مجلسی کارشناس بین‌المللی انرژی می‌گوید: «طی ژانویه و فوریه سال‌جاری میلادی و در آستانه اجلاس فوق‌العاده اوپک و اوپک پلاس، جارد کوشنر داماد پرزیدنت ترامپ چهار بار از عربستان و دیگر کشورهای منطقه دیدار کرد. برپایی جنگ سهم بازار و قیمت با روسیه هم شاید از قبل طراحی شده بود. این جنگ بخش مهمی از توان اقتصادی کشورها را درگیر می‌سازد.»
شرکت آرامکوی عربستان اعلام کرده تولید نفت خود را در ماه آوریل تا 12.3 میلیون بشکه در روز بالا می برد که این رقم محل تردید از سوی کارشناسان قرار دارد. چرا که ماکسیمم سطح تولید باثبات این شرکت حدود ۱۲ میلیون بشکه در روز است. با این حال مقامات آرامکوی سعودی از دستور وزیر انرژی، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان مبنی بر افزایش ظرفیت تولید به ۱۳ میلیون بشکه در روز نیز خبر می‌دهند.
این اظهارات عربستان به معنای آغاز یک جنگ برای سهم بازار است. به‌نظر می‌رسد که عربستان سعودی یک بازی به راه انداخته که طی آن قیمت نفت می‌تواند بین 12 دلار و 20 دلار در هر بشکه سقوط کند و حتی در بدترین حالت به زیر 10 دلار در هر بشکه برسد.
این سیاست اگر برای همراهی با امریکا باشد؛ هزینه‌ای برای سعودی نخواهد داشت. چراکه مورد پشتیبانی امریکا قرار می‌گیرد. درباره شرکت‌های نفتی امریکایی نیز در نتیجه بسته شدن چاه‌ها و کاهش فعالیت دکل‌های حفاری در میادین غیرمتعارف، دولت امریکا ارائه کمک دولتی به شرکت‌های نفتی درگیر با بحران مالی را بررسی می‌کند. کنار هم قرار دادن این دو موضوع گمانه زنی‌ها درباره همکاری عربستان وامریکا را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند.
برداشت پنجم، کمک به تقاضا مهم‌تر از قیمت
اگرچه وزارت انرژی امریکا اعلام کرده که به‌دلیل افت شدید قیمت‌ها، طرح فروش ۱۲ میلیون بشکه نفت از ذخایر نفت استراتژیک دولت متوقف شده است. اما نه روسیه، نه عربستان و نه امریکا؛ هیچ کدام سیگنالی به بازار نفت نمی‌فرستند که نشان دهد 3 تولیدکننده بزرگ نفت خام می‌خواهند برای احیای قیمت نفت در بازار اقدامی انجام دهند. حتی شنیده می‌شود که شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت عربستان در حال حاضر علاقه‌ای به اجلاس دوباره با روسیه در آینده نزدیک ندارد.
همگی به‌دنبال بازارهای جدید با ابزار جنگ قیمتی هستند. عربستان این جنگ را کلید زده است و در ماه آوریل بشکه‌های نفت خام بیشتری را با تخفیف به بازار سرازیرمی‌کند.
الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه نیز می‌گوید که این کشور می‌تواند تولید نفت خود را 200 تا 300 هزار بشکه در روز در کوتاه‌مدت افزایش دهد و ظرفیت افزایش تولید تا 500 هزار بشکه در روز را هم دارد.
شرکت‌های روسیه در حال بررسی دوباره طرح‌های سرمایه‌گذاری و تولید خود هستند چون دیگر قرار نیست به قرارداد کاهش تولید اوپک و متحدانش پایبند باشند.
یکی از سناریوهای دیگری که اکنون از زبان تحلیلگران می‌توان شنید؛ این است که تولیدکنندگان نفت خام به‌دنبال تحریک تقاضای نفت برای وارد کردن شوک احیایی به رشد اقتصادی جهان هستند. به عبارت دیگر تقاضا برای نفت خام که در نتیجه جنگ تجاری امریکا و چین در سال 2019 و شیوع ویروس کرونا در 2020 با افت شدید مواجه شده بود، از رشد تقاضا برای انرژی ممانعت می‌کرد و اکنون قیمت‌های پایین نفت خام می‌تواند این تقاضا را تا اندازه‌ای افزایش دهد.
درباره وضعیت ناخوشایند تقاضای نفت، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) اعلام کرده که برای نخستین بار از سال ۲۰۰۹ میلادی تاکنون، به‌دلیل ویروس کرونا شاهد کاهش تقاضای نفت خواهیم بود. سی‌ان‌ان دراین خصوص نوشت: در این گزارش آمده است که در بدترین حالت ممکن - اگر شیوع ویروس کرونا همچنان در جهان گسترش یابد و نیاز چین به نفت خام تغییری نکند - رشد تقاضای جهانی نفت خام ممکن است به ۷۳۰ هزار بشکه در روز برسد، بدان معنا که آژانس بین‌المللی انرژی برآورد خود درباره رشد تقاضا برای نفت خام را نسبت به برآورد پیشین یعنی رقم ۸۲۵ هزار بشکه، ۹۰ هزار بشکه دیگر هم کاهش داده است.
اما سناریو حمایتی تولیدکنندگان از میزان تقاضا نیز مانند مابقی، نوعی تحلیل محتمل است. باید منتظر ماند و دید که کدام یک از تولیدکنندگان نفت خام زودتر پلک می‌زنند.
آنچه اکنون مشخص است زیان 500 میلیون دلاری اوپکی‌ها در هر روز، ضرر 150 میلیون دلاری روس‌ها در هر روز و توقف فعالیت بسیاری از شرکت‌های نفتی در سطح جهان، توقف فعالیت‌های حفاری نفت غیر متعارف و تولید آن از برخی از چاه‌ها که نفت آن پیش فروش نشده است و در نهایت افت اعتباری جایگاه صادرکنندگان نفت خام است.
کارشناسان می‌گویند که اگر اوپک و غیر اوپک دست به کار نشوند، احتمال دارد ۶ ماه آینده پرچالش باشد و به‌زودی شاهد رویارویی با مشکلات جدی‌تری خواهیم بود.

برابری قدرت خرید یک بشکه نفت چقدر است؟
نفت ارزان‌تر از سیب‌زمینی

افت قیمت نفت به محدوده 35 تا 36 دلار برای هر بشکه، این کالای استراتژیک را در سطح جهانی ارزان‌تر از بسیاری از کالاها حتی غیرضروری‌ها کرده است. این اتفاق با شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان، بی‌نتیجه ماندن مذاکرات اوپک و اوپک پلاس درباره کاهش 1.5 میلیون بشکه‌ای عرضه نفت در 5 و 6 مارس و لغو تمام توافق‌های کاهش تولید قبلی و آغاز جنگ قیمتی توسط عربستان رخ داده و به همین دلیل، درآمد صادراتی کشورهای نفت خیز به حداقل خود طی 6 سال اخیر رسیده است. اما با پول یک بشکه نفت چه چیزی می‌توان در سطح جهانی خرید؟
نفت از آب هم ارزان‌تر شد
شرایط بازار جهانی نفت خام به گونه‌ای است که الان کشورهای صادرکننده آب معدنی درآمد بیشتری نسبت به صادرکنندگان نفت خام دارند. یک بشکه نفت برابر با 159 لیتر است و در یک برآرود جهانی می‌توان گفت که 159 بطری یک لیتری آب اکنون گران‌تر از یک بشکه نفت است. حتی اگر هزینه بسته ‌بندی‌های پلاستیکی و پت‌ها را در نظر نگیریم. به‌طور کلی اکنون یک بشکه آب معدنی حدود 51 دلار تخمین زده می‌شود که از 36 دلار قیمت هر بشکه نفت خام بالاتر است.
3 بشکه نفت ارزان‌تر از یک بشکه شیر
مقیاس بعدی یک بشکه شیر است. در کشوری مانند امریکا، قیمت یک بشکه شیر یا همان 159 لیتر شیر حدود 120.57 دلار می‌شود. اما این رقم را با 36 دلار یک بشکه نفت مقایسه کنید. با پول یک بشکه شیر می‌توان 3.4 بشکه نفت خام خرید.
نوشابه‌ها هم گران‌تر از نفت شدند
نوشابه‌های کوکاکولا الان از نفت گران‌تر هستند. یک بشکه پر از کوکاکولا با قیمت‌های جهانی به‌طور متوسط 238.14 دلار آب می‌خورد اما یک بشکه نفت حدود 36 دلار. یعنی بیش از 6 بشکه نفت خام باید برای یک بشکه نوشابه پرداخت کرد. آخرین بار که وضعیت قیمت نفت برای تولیدکنندگان اینقدر ناخوشایند شده بود، سال 2014 و فقط برای چند روز بود. اما اکنون فعالان بازار نفت از ادامه دار بودن روند کنونی قیمت‌های جهانی نفت تا پایان شیوع ویروس کرونا در سطح جهانی خبر می‌دهند.
نفت ارزان‌تر از سیب‌زمینی
می‌توان گفت اکنون کشورهای صادرکننده نوشیدنی‌ها درآمد بالاتری از صادرکنندگان نفت خام دارند، اما علاوه بر مقایسه میان قیمت نفت با مایعات، اگر این کالای استراتژیک را با کالاهای دیگر نیز مقایسه کنیم، بازهم نفت شکست می‌خورد. مثلاً با پول یک بشکه نفت می‌توان یک شلوار یا پیراهن در فروشگاه‌های زنجیره‌ای دنیا خرید. یا با پول این بشکه نفت می‌توان 13 تا 30 کیلو سیب زمینی خرید. اما 159 لیتر نفت کجا و 30 کیلو سیب زمینی کجا!
این روند کاهشی قیمت‌ها ادامه دارد؟
اگرچه قیمت نفت خام روز گذشته بیش از دو دلار افزایش یافت و به محدوده 36.76 دلار در بشکه تا زمان تنظیم این گزارش رسید؛ اما ناظران بازار به روند قیمت‌ها خوشبین نیستند. از روز جمعه روند قیمت نفت نزولی شده است و قیمت‌ها بیش از 16 دلار طی دو جلسه معاملات بازارها سقوط کرد. اکنون برخی از مؤسسات و بانک‌های دنیا دست به بازنگری در پیش‌بینی‌های خود برای متوسط قیمت نفت خام در سال 2020 زده‌اند. برای مثال بانک انگلیسی بارکلیز با استناد به شکست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در قانع کردن متحدان خود برای تشدید کاهش تولید و همچنین افزایش عرضه نفت عربستان در ماه آوریل سال ۲۰۲۰ میلادی با وجود ضعف تقاضای جهانی، برآورد خود را از قیمت نفت در این سال کاهش داده است. به گزارش رویترز، «این بانک برآورد خود از میانگین قیمت شاخص نفت خام برنت در سال ۲۰۲۰ میلادی را به ۴۳ دلار و برآورد قیمت شاخص دبلیوتی‌آی امریکا را به ۴۰ دلار کاهش داد. این درحالی است که پیش از این بارکلیز پیش‌بینی کرده بود میانگین قیمت شاخص نفت خام برنت در سال‌جاری میلادی، ۵۹ دلار و میانگین قیمت شاخص دبلیوتی‌آی امریکا، ۵۴ دلار خواهد بود.» در همین حال بانک امریکایی گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده که شیوع ویروس کرونا و «جنگ قیمتی» ممکن است قیمت نفت خام را به ۲۰ دلار برای هر بشکه برساند. خبرگزاری مارکت واچ، می‌نویسد: «بازخورد منفی ناشی از پایین آمدن قیمت نفت سبب کند شدن رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت و در پی آن نگرانی از میزان تقاضای نفت می‌شود؛ و سرانجام می‌تواند قیمت نفت را به ۲۰ دلار برای هر بشکه برساند.» این مسأله حتی فراتر از برابری قدرت خرید یک بشکه نفت خام است. مسأله‌ای که به اقتصاد جهان و بویژه کشورهای نفت خیز ضربه خواهد زد. بزرگترین ضربه را هم تولیدکنندگان بزرگ نفت خام جهان از جمله روسیه و عربستان و امریکا خواهند خورد. ضمن اینکه سرمایه‌گذاری در تولید نفت غیر متعارف نیز در قیمت‌های کنونی بشدت کاهش خواهد یافت. این شرایط می‌تواند «فشار مالی هنگفت» بر شرکت‌های حفاری نفت شیل و دیگر شرکت‌های فعال در طرح‌های پرهزینه برداشت نفت وارد کند. اکنون بسیاری از شرکت‌های نفتی جهان به مرز ورشکستگی رسیده‌اند. ادامه یا توقف این روند در گرو کشف واکسن ویروس کرونا و بسته شدن پرونده آن در جهان، از سر‌گیری مذاکرات برای کاهش عرضه نفت به بازار و توقف جنگ قیمتی نفت است که عربستان به راه انداخته است. گفته می‌شود که فقط در روزهای اخیر عربستان 3 خریدار جدید نفت را با دادن تخفیف‌های ویژه به مشتریان خود اضافه کرده و حجم فروش نفت خود را برای ماه آوریل افزایش داده است.

9 نکته از گزارش

1به‌نظر می‌رسد که اوپک و غیر اوپک که در صدر آنها عربستان و روسیه قرار می‌گیرند، دچار یک بی‌برنامگی و سوءتفاهم شدند و همین موضوع باعث شد مذاکرات کاهش تولید نفت خام به شکست بخورد
2با اصرار اوپک بر کاهش بیشتر تولید، توافق قبلی یعنی کاهش ۱.۷ میلیون بشکه‌ای هم که 18 روز دیگر اجرای آن به پایان می‌رسد، تمدید نشد و این امر، شکست اوپک را بزرگتر کرد
3برخی تحلیلگران روسیه را مقصر می‌دانند و می‌گویند که نواک وزیر انرژی این کشور با برنامه از پیش تعیین شده پا به جلسه گذاشته بود و می‌خواست که به هر طریقی توافق کاهش تولید نفت غیراوپک با اوپکی‌ها را از بین ببرد تا با افزایش عرضه نفت خام، شکل‌گیری جنگ قیمتی و افت شدید قیمت‌ها از امریکا انتقام بگیرد
برخی معتقدند که روسیه در حال پاسخ دادن به تحریم خط لوله نورد استریم 2 توسط امریکا بوده است. به این ترتیب که با توقف توسعه نفت شیل می‌خواهد اقدامی تلافی جویانه انجام دهد
5اینکه آیا روس‌ها می‌خواهند منابع مالی در دسترس سعودی را کاهش دهند یا خیر؟ گمانه مهمی است که در عالم سیاست و نفوذ عربستان در کشورهای دیگر نیز اثر خواهد داشت
6عده‌ای نیز می‌گویند روس‌ها فقط می‌خواهند سهم بازار خود را افزایش دهند و چون اقتصاد مقاومی دارند، قیمت‌ها برای آنها مانعی محسوب نمی‌شود
7بسیاری معتقدند تولید نفت امریکا یک تا دو میلیون بشکه در روز نسبت به 13.1 میلیون بشکه‌ای که در حال حاضر تولید می‌شود، کاهش می‌یابد
8الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه می‌گوید که این کشور می‌تواند تولید نفت خود را 200 تا 300 هزار بشکه در روز در کوتاه‌مدت افزایش دهد و ظرفیت افزایش تولید تا 500 هزار بشکه در روز را هم دارد
9 یکی از سناریوهای دیگری که اکنون از زبان تحلیلگران می‌توان شنید؛ این است که تولیدکنندگان نفت خام به‌دنبال تحریک تقاضای نفت برای وارد کردن شوک احیایی به رشد اقتصادی جهان هستند