«درایوین» سینما و لذت تماشای فیلم بر پرده عظیم سینما

پرویز جاهد
 منتقد سینما
شیوع ویروس کرونا هرچند باعث تعطیلی سینماها و نابودی کسب و کار عده زیادی در صنعت سینمای جهان شد اما باعث شد که سینماگران و پخش کننده‌های سینمایی، به فکر ابداع روش‌ها و شیوه‌های جدیدی برای توزیع و نمایش فیلم‌ها باشند. نمایش آنلاین فیلم‌ها یکی از این شیوه‌هاست که چندین سال است که همزمان با نمایش فیلم‌ها در سالن‌های سینما در کشورهای غربی رواج دارد و بعد از شیوع کرونا و در خانه ماندن اجباری مردم، رونق بیشتری گرفته است. پخش کننده‌های ایرانی نیز اخیراً به این شیوه روی آورده‌اند. «درایوین» سینما هم که اکنون با عنوان «سینما-ماشین» در ایران راه افتاده، پدیده جدیدی نیست و تقریباً عمری صد ساله در سینمای جهان دارد، هرچند در سال‌های اخیر، جذابیت و رونق گذشته‌اش را تا حد زیادی از دست داده بود اما در هفته‌های گذشته، رونق دوباره گرفته و دهها «درایوین» سینما، در شهرهای امریکا و اروپا دایر شده است و تهیه کننده‌ها و پخش کننده‌های سینمایی با این کار توانسته‌اند سنت نمایش فیلم بر پرده بزرگ سینما را زنده نگه داشته و در عین حال، بخشی از زیان مالی عظیم خود را جبران کنند. در ایران نیز «درایوین» سینما، در سال‌های قبل از انقلاب فعال بوده و نسل‌های قدیمی سینماروها، بویژه تهرانی‌ها، خاطرات خوبی از تماشای فیلم در «درایوین» سینمای تهران پارس و ونک دارند. من خودم چون قبل از انقلاب در تهران نبودم، هرگز شانس تماشای فیلم در این نوع سینماها را نداشتم. این سینماها، خاص دورانی بود که سینما رفتن، یک آیین، فرهنگ و سنت خانوادگی بود و خیلی از زوج‌های جوان طبقه مرفه و طبقه متوسط که اتومبیل داشتند برای تفریح به این نوع سینماها می‌رفتند. دهه چهل، اوج گرایش ایرانیان بویژه نسل جوان ایرانی به فرهنگ غربی و امریکایی بود. لذا در همین دوره به تأسی از امریکا و کشورهای اروپایی؛ «درایوین» سینماها در تهران هم راه‌اندازی شد. هرچند این سینماها در ایران مثل اغلب همتاهای امریکایی‌شان عمر کوتاهی داشتند و تا جایی که می‌دانم جز تهران، هیچ شهر دیگری در ایران آن را تجربه نکرد. بعد از انقلاب هم که دیگر کسی سراغ این نوع سینماها را نگرفت و نه دولت و نه هیچ سینما‌داری برای ساخت این نوع فضاها پیشقدم نشد و این نوع سینما، تنها به‌عنوان خاطره‌ای دور و نوستالژِیک در ذهن کسانی که آن را تجربه کرده بودند باقی ماند. و حالا کرونا اسباب خیر شده و این نوع سینما دوباره در تهران احیا گردید. ایده راه‌اندازی این نوع سینماها که با نمایش فیلم «خروج» حاتمی‌کیا شروع شد و با فیلم «جهان با من برقص» سروش صحت ادامه پیدا کرده، ایده بسیار درست و قابل دفاعی است که نه تنها نوستالژِی و خاطره این نوع سینما را در ذهن نسل‌های قدیمی‌تر زنده می‌کند بلکه برای نسل‌های جوان‌تر عاشق سینما نیز که تجربه تماشای فیلم در محوطه باز و به‌صورت نشسته در درون اتومبیل را ندارد، هیجان‌انگیز و جذاب است. قطعاً با گسترش این نوع سینماها در تهران و شهرستان‌ها، می‌توان به اکران‌های بیشتر و تماشاگران بیشتر فکر کرد و سنت تماشای فیلم روی پرده‌های بزرگ را همچنان زنده نگه داشت.