خریدار سفارش می‌دهد، کشاورز می‌کارد

زهره افشار
خبرنگار
 کشاورزان جنوب کرمان امید وارند تا با اجرای طرحی با پشتیبانی سازمان جهاد کشاورزی استان، دیگر شاهد ضایع شدن هزاران تن محصول جالیزی به‌خاطر افت شدید قیمت در فصل برداشت محصول نباشند. طرح کشت قراردادی هرچند در حال حاضر و روی کاغذ پر جاذبه است اما باید منتظر بود روند اجرای آن در سال زراعی جدید در مهرماه را دید و آنگاه نتیجه گرفت که چگونه خواهد بود.
«جنوب کرمان» یکی از قطب‌های کشاورزی کشوراست ، این منطقه به‌دلیل آب و هوای خاصی که دارد شاید جزو معدود مناطقی باشد که در همه فصول، کار کشاورزی جریان دارد و در بخشی از آن کشاورزان می‌کارند و همزمان در گوشه دیگر کشاورزان در حال برداشت محصول دیگری هستند.  این استان بدون شک یکی از بهترین مناطق کشور برای کشت های خارج از فصل محسوب می‌شود.
شاید در وهله اول تصور شود کشاورزان این خطه جزو کشاورزان مرفه باشند اما حضور دلالان و کشت بدون برنامه‌ریزی، دست‌به‌دست هم داده تا این کشاورزان نه تنها وضعیت معیشتی خوبی نداشته باشند بلکه در هر فصل چند محصول تولیدی روی دستشان بماند و از بین برود. امسال بناست با شروع سال زراعی جدید یعنی از مهر ماه «کشت قراردادی»به کمکشان بیاید تا شاید پایانی بر قصه تکراری باد کردن محصول روی دست کشاورزان در این بهشت کشاورزی باشد.
درواقع در قالب این طرح جدید که قرار است از مهرماه سال‌جاری اجرایی شود متقاضیان خرید محصولات کشاورزی برای تولید 3 محصول پیاز، سیب زمینی و گوجه فرنگی به کشاورزان منطقه سفارش کشت می‌دهند و متعهد می‌شوند در فصل برداشت این محصولات را خریداری کنند، قیمت خریداری محصول نیز قبل از سفارش کشت به‌صورت توافقی مابین کشاورز و خریدار تعیین می‌شود و به این صورت کشاورز نیز می‌تواند خیالش راحت باشد که محصولی را که تولید می‌کند روی دستش نمی‌ماند.
هر‌چند هنوز ابهاماتی در خصوص چگونگی اجرای این طرح وجود دارد اما به نظر می‌رسد اگر بدرستی اجرا شود شاید کمتر محصولی روی دست کشاورزان بماند.
جنوب کرمان پایلوت کشاورزی قراردادی
85 درصد اقتصاد جنوب کرمان بر پایه کشاورزی می‌چرخد و کشاورزان این خطه، سالانه حدود 3 و نیم میلیون تن محصول زراعی و جالیزی تولید می‌کنند.
«فرامرز رستگار» مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان به «ایران »می‌گوید: کشت قراردادی یکی از راهکارهای دولت برای الزام کشاورزان به رعایت الگوی کشت است و در سال زراعی آینده جنوب کرمان به‌عنوان پایلوت کشت قراردادی کشور انتخاب شده ولی در حال حاضر کارها ی اجرایی آغاز شده است. وی می‌افزاید: جنوب کرمان یکی از مناطقی است که بیشترین کشت خارج از فصل رادارد به‌همین دلیل و البته رعایت نشدن الگوی کشت، کشاورزان منطقه معمولاً متحمل بیشترین ضرر‌ها می‌شوند لذا وزارتخانه تصمیم گرفت جنوب کرمان را به‌عنوان پایلوت انتخاب کند. به گفته وی متأسفانه الگوی کشت در حال حاضر بازوی اجرایی ندارد و نمی‌توان کشاورزان را از نظر قانونی مجبور کرد الگوی کشت را رعایت کنند اما شاید بتوان از راهکارهای تشویقی مانند کشت قراردادی برای القای این الگو به کشاورزان کمک گرفت.
رستگار تصریح می‌کند: البته کشت سفارشی قبلاً برای محصولاتی مانند چغندر قند یا کلزا استفاده شده و کشاورزانی که زمین کشاورزی‌شان درنزدیکی کارخانه‌ها بوده به سفارش کارخانه‌ها کشت می‌کردند اما کشت قراردادی به این شیوه برای نخستین بار است که اجرا می‌شود. در قالب کشت قراردادی کشاورزان جنوب کرمان می‌توانند برای بخش خصوصی اقدام به کشت سه محصول، سیب زمینی، پیاز یا گوجه فرنگی کنند و اطمینان داشته باشند که شرکت‌های بخش خصوصی محصول آنهارا با قیمتی که قبلاً توافق شده خریداری می‌کنند. جهاد کشاورزی هم به‌عنوان ناظر از کشت سفارشی تا فروش با ضمانت در کنار کشاورز خواهد بود. وی خاطرنشان می‌کند: امسال 35 هزار هکتار از اراضی جنوب کرمان برای کشت قراردادی یک میلیون و 300 هزار تن محصول سیب زمینی ،پیاز و گوجه فرنگی به زیر کشت می‌رود.
وی تأکید می‌کند: جهاد کشاورزی در حال مذاکره با کشاورزان برای کشت در قالب این طرح در سطح خرد و کلان است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان می‌گوید: کشاورزان منطقه معمولاً سالانه 3 میلیون و 300 هزار تن محصول زراعی را با زیر کشت بردن 150 هزار هکتار تولید می‌کنند. بیشترین محصولات تولیدی منطقه، کنجد، حبوبات، ذرت و صیفی جات است.

نیم نگاه

در قالب کشت قراردادی کشاورزان جنوب کرمان می‌توانند برای بخش خصوصی اقدام به کشت سه محصول، سیب زمینی، پیاز یا گوجه فرنگی کنند و اطمینان داشته باشند که شرکت‌های بخش خصوصی محصول آنهارا با قیمتی که قبلاً توافق شده خریداری می‌کنند و جهاد کشاورزی هم به‌عنوان ناظر در کنار کشاورز خواهد بود