ریزش متحدان

وصال روحانی/ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی طی سه سال اخیر سه اجلاس با یکدیگر داشته اما هنوز نتوانسته‌اند درباره نحوه زدودن خطرات هسته‌ای برای طرف مقابل به یک تفاهم اصولی و قطعی برسند. کامیابی ترامپ در مذاکره با کره‌شمالی، برای کره‌جنوبی نیز امیدبخش صلح در شبه جزیره کره بود. اما با ناکامی ترامپ، اکنون سئول نیز خود را دلسرد و دلشکسته از همراهی با امریکا می‎بیند.
به‌گزارش «فارن افرز»، ناامیدی کره‌جنوبی از اتحاد با امریکا در حالی به اوج خود رسیده است که جان بولتون مشاور امنیت ملی سابق امریکا در کتاب خاطراتش فاش کرده است، ترامپ بیش از آنکه به‌دنبال حاصل مثبت جلسات خود با رهبر کره‌شمالی باشد، در پی اهداف تبلیغاتی برای خود بوده و می‌خواسته انعکاس رسانه‌ای مذاکرات صلح وی و کیم جونگ اون با شرح و بسط در روزنامه‌ها منتشر شده و پلی‌برای پیروزی‌ وی در انتخابات 2020 باشد.
آیا زمان تغییر روبه‌رو نرسیده است؟
چه حرف‌های بولتون را مبنا بگذاریم و چه خیر ترامپ هیچ‌گاه اهمیت چندانی برای روابطش با کره‌جنوبی قائل نبوده و شاید به این خاطر که آن را همواره در دسترس و یک توفیق قطعی و دائمی می‌شمرده است. کره‌جنوبی با نادیده گرفتن بخشی عمده از برنامه‌ریزی‌های هسته‌ای خود ثابت کرده، حاضر است در راه همکاری با کاخ سفید از منافع خویش نیز بگذرد ولی همان میزان تعهد را از جانب طرف امریکایی بویژه در دوره زمامداری ترامپ مشاهده نکرده است. دولت سئول با فرستادن 700 هزار کیت تشخیص این بیماری به واشنگتن کمک زیادی به دولت سهل‌انگار امریکا کرد اما امروز سران کره جنوبی دائماً از خود می‌پرسند آیا یک دهم تعهدی را که در قبال دوست بی‌وفای خود داشته‎اند، از سوی طرف مقابل دیده‌اند و اگر ندیده‌اند آیا زمان تغییر رویه در برابر امریکایی‌ها نرسیده است؟
یا پول بدهید یا...
اتحاد امریکا و کره‌جنوبی در حالی هر ماه لرزان‌تر می‌شود که طبق فرضیه‌های بولتون ترامپ تقریباً به همان اندازه که به کره‌شمالی بدبین است، به همسایه جنوبی این کشور نیز شک دارد و معتقد است دولت سئول هم پنهان کاری‌های زیادی در عرصه سیاست خارجی خویش دارد که لزوماً به سود پنتاگون و منافع سیاسی- نظامی آن در سطح جهان نیست. در سال 2018 ترامپ که عادت به باج گرفتن بویژه از سعودی‌ها دارد، به وضوح به سران کره‌جنوبی گفت که یا پول اسکان شمار زیادی از سربازانش در خاک امریکا را بپردازد یا تن به کاهش آشکار نیروهای امریکایی در سئول و سایر مناطق سوق‌الجیشی در سرزمین کره بدهد. ترامپ یک سال بعد تعارف را کنار گذاشت و مبلغی را که در این ارتباط از کره‌ جنوبی می‌خواهد، پنج میلیارد دلار اعلام کرد ولی دولت سئول گفت از 1.3 میلیارد دلار فراتر نمی‌رود. همین امروز هم ترامپ در مذاکرات و معاملات نیمه تمام خود با کره‌شمالی طوری رفتار می‌کند که در آن هیچ اهمیت و اولویتی به حفظ امنیت همسایه‌جنوبی این کشور داده نمی‌شود.
چکمه باج خواهی
مشکل دولت سئول این است که اگر ترامپ پنج ماه بعد در انتخابات جدید ریاست جمهوری امریکا بر جو بایدن فایق آید و دوباره کلید دار کاخ سفید شود، چکمه باج‌خواهی خود را بیش از پیش بر گلوی کره‌ جنوبی خواهد گذاشت و این بار فرار سئول نشینان از مسئولیتی که امریکا برای آنان قایل است به‌سادگی مرتبه‌های قبلی نخواهد بود. همین امروز در جلسات هیأت دولت کره‌جنوبی بارها این سؤال از سوی برخی وزرای این کشور شنیده می‌شود که آیا باید این رابطه یکطرفه و کم اثر را با واشنگتن حفظ کرد یا به سمت و سوی دیگری رفت و از این پس یار اروپایی‌هایی شد که احساس تعهد و مسئولیت‌شان به وضوح بیشتر از«امریکای ترامپ» است.
همپا، نه فرمانبر صرف
تصمیم اخیر ترامپ در زمینه لغو مانورهای مشترک نظامی امریکا و سربازان کره‌جنوبی تیر تازه وی به سوی زرادخانه کره‌جنوبی بود که ناظران کره‌ای را مطمئن کرد امریکا در روابطش با سئول فقط به منافع خویش می‌اندیشد و سرنوشت کره‌ای‌ها ذره‌ای هم برایش اهمیت ندارد. مردم کره‌جنوبی از ابتدا هم نسبت به امریکایی‌ها بدبین و مشکوک بوده‌اند اما اینک ارتشی‌های این کشور مهم شرق آسیایی هم نسبت به این مسأله حساس شده و معتقدند باید فصلی تازه در روابط‌شان با امریکا بگشایند که اگر قرین با قطع همکاری با واشنگتن نباشد لااقل تصریح‌کننده این مسأله باشد که دولت سئول همپای واشنگتن است و نه فرمانبردار صرف آن.
به سوی یک دیوار بلند تازه
کره‌جنوبی‌ حتی به این نیز دلخوش نیست که همزمان با سست شدن روابطش با امریکا با همسایه شمالی‌اش در یک راه مشترک‌تر از گذشته قرار گرفته و هیچ نشانه‌ای از صلح بین دو همسایه دیده نمی‌شود. با این اوصاف نه دولت واشنگتن و نه سیاستمداران ارشد سئول نمی‌دانند در پی اجلاس بعدی ترامپ با کیم‌جونگ اون باید چه بکنند و آیا تکیه گاه مشترکی برای سئول- واشنگتن متصور است یا خیر. کره‌شمالی اخیراً دفتر نمادین روابط دو کره را که در یک مجتمع بزرگ صنعتی در خاک کره‌شمالی قرار داشت، منفجر کرد تا به همسایه‌اش بگوید حتی اگر در روابطش با امریکا تجدید‌نظر کند هرگز در پیونگ یانگ یک دوست تلقی نخواهد شد. اما آیا اینگونه برخوردها برای ترسیم دقیق حالت جدید روابط امریکا- کره‌جنوبی کفایت می‌کند و آیا هر دو سو به سوی یک دیوار بلند و تازه از بی‌اعتمادی‌ها طی طریق نمی‌کنند؟