فعالان تجهیزات سخت افزاری خواهان تخصیص ارز حاصل از صادرات شدند

سوسن صادقی
خبرنگار
 کمیته سنا (سندیکای صنعت مخابرات ایران، نظام صنفی رایانه‌ای کشور، اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران صنعت مخابرات ایران) با صدور اولین بیانیه خود خواستار تخصیص ارز، تغییر شرایط کنونی و امکان شرکت در هرگونه مناقصه و تحویل تجهیزات برای اعضای این کمیته شد.روزنامه ایران با فعالان این حوزه درباره دلایل انتشار این بیانیه و مشکلاتی که به‌دلیل اختصاص نیافتن ارز به حوزه تجهیزات سخت افزاری و رایانه‌ای ایجاد شده به گفت‌و‌گو نشسته است.
 جریمه‌های سنگین در انتظار فعالان
«هدف از بیانیه کمیته سنا، حل دغدغه مشترک این سه انجمن در ارتباط با مشکلات تخصیص ارز به واردکنندگان و تولیدکنندگان حوزه سخت افزاری و رایانه‌ای است و در نشست دوم این کمیته تصمیم گرفته شد تا نگرانی‌های این سه انجمن با صدور بیانیه‌ای به گوش مسئولان مربوطه برسد.»
حمید توسلی، عضو کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران (نصر) با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: نقش، ارزش و اهمیت کالای آی تی و آی سی تی در کشور و ارزش و اهمیت این کالا‌ها در ایجاد ارزش افزوده و افزایش نرخ تولید ناخالص ملی در کشور و بخصوص اشتغال در اولویت بالایی قرار دارد، از سوی دیگر اولویت این تجهیزات سخت افزاری با شیوع کرونا، بیش‌ از ‌پیش مشخص شده و دغدغه مشترک فعالان در این سه انجمن بحث تخصیص ارز در حوزه واردات تجهیزات سخت‌افزاری است، چرا که امکان ساخت تمام قطعات رایانه‌ای و سخت افزاری در کشور وجود ندارد و باید قطعات دستگاه‌ها از کشورهایی مانند تایوان، چین، کشورهای حوزه خلیج فارس و... تأمین شود.
توسلی با اشاره به اینکه کمبود این وسایل، ضرر هنگفتی به زیرساخت کشور خواهد زد، گفت: تبعات منفی آن را هم نمی‌توان هم‌اکنون مشاهده کرد، بلکه تبعات منفی این تعلل و تأخیر در واردات تجهیزات و قطعات سخت افزاری را در آینده مشاهده خواهیم کردیم. به‌عنوان مثال عملیات‌ بانکی بر بستر سخت افزار انجام می‌شود یا اینکه تمام اپلیکیشن‌ها مانند خدمات بانکی، تاکسی‌های آنلاین و... بر بستر اینترنت مشغول سرویس و خدمات دهی هستند یا بسیاری از تجارت‌هایی که صورت می‌گیرد یا حتی بحث ارتباطات و آموزش آنلاین و جلسات دورکاری و... نیاز به تجهیزات حوزه‌ آی‌ سی‌تی دارد بنابراین نبود تجهیزات سخت افزاری ضرر بسیاری را به زیرساخت‌های کشور خواهد زد.
این فعال حوزه تجهیزات سخت افزاری با بیان اینکه ما می‌دانیم به‌دلیل تحریم و دیگر مشکلات در ارائه ارز محدودیت وجود دارد، افزود: کالای آی‌تی دیگر کالای لوکس محسوب نمی‌شود و جزو نیازهای ضروری مردم و حوزه تجارت الکترونیک شده ودارای اولویت‌های بالاست و شیوع کرونا نیز بر این اولویت دامن زده است.
توسلی اعتقاد دارد شرکت‌های سخت افزاری می‌توانند از ارز حاصل از صادرات استفاده کنند و فعالان حوزه تجهیزات سخت افزاری به‌دنبال استفاده از ارز نیمایی نیستند. وی گفت: برای کالاهای سخت افزاری ما باید بتوانیم از ارز حاصل از صادرات یا اشخاص استفاده کنیم هرچند قیمت‌ها افزایش می‌یابد ولی به‌دلیل نیاز مجبور هستیم محصول تجهیزات سخت افزاری را تهیه کنیم و این خواسته صنعت آی‌تی از دولت است.
این فعال حوزه سخت افزار افزود: ما می‌خواهیم صادرکنندگانی که محصول خود را صادر می‌کنند موظف شوند تا ارز خود را به ‌آی‌تی اختصاص دهند که تا فعالان حوزه بتوانند ارز خود را تأمین و واردات خود را انجام دهند دقیقاً مانند آنچه هم‌اکنون در حوزه تلفن همراه شاهد هستیم.
افزایش مضاعف قیمت‌ها
اشکان ابراهیمی، عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نصر نیز با بیان اینکه عدم تخصیص ارز باعث کاهش موجودی شرکت‌های وارد‌کننده کالا شده است، به «ایران» گفت: این کار از دو منظر برای مصرف‌کننده نهایی مشکل ساز است. اول اینکه همان‌طور که در تجارت جهانی عرف است یکی از عوامل قیمت‌گذاری کالاها به غیر از ارزش کالا، میزان موجودی در دسترس کالاست بنابراین در حال حاضر با روند رو به کاهش میزان موجودی شرکت‌ها، این امر باعث افزایش مضاعف 15 تا 20 درصدی قیمت‌ها شده است.وی افزود: دوم اینکه با عدم تخصیص ارز به واردکنندگان و بخشنامه‌های جدید بانک مرکزی و گمرک، امکان واردات کالا وجود ندارد و این امر نیز بر روند تأمین کالا و قطعات جهت ارائه خدمات پس‌از فروش به مشتریان تأثیر منفی گذاشته و شرکت‌های فعال در حوزه گارانتی و خدمات پس از فروش با کاهش تجهیزات و قطعات مواجه شدند و در همین راستا مشتریانی هم که به خدمات پس‌از فروش نیاز دارند، با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند.این کارشناس حوزه سخت افزار اعتقاد دارد بیشترین انتقادهایی که به بخش حوزه ‌آی‌تی برمی‌گردد به‌دلیل تخصیص غیرکارشناسی ارز است.ابراهیمی گفت: در روزهایی که وارد‌کنندگان اصلی قطعات رایانه، تجهیزات سرور و ذخیره‌سازی و شبکه که به نوعی یکی از چرخ دنده‌های مؤثر در زیرساخت حرکتی چرخ اقتصادی، تولیدی و بهداشتی کشور هستند، بیش از ٤ ماه است که در انتظار تخصیص ارز و کالاهای استراتژیک و بعضاً تحریمی‌اند ، فرصت‌ها پشت در گمرک به خاطر سرعت تغییر تکنولوژی در حال از بین رفتن است.
وی با بیان اینکه این روزها مسئولان و چند شرکت فعال، از واردات تجهیزات 5G برای به روزرسانی اینترنت همراه سخن می‌گویند، گفت: این روزها امکان واردات تلفن همراه دارای محدودیت‌های زیادی است بنابراین چطور می‌توان برای استفاده از تکنولوژی به روز فناوری 5G بدون واردات تلفن همراه نسل جدید که عموماً دارای قیمت‌های بالاتری از محدودیت های اعلام شده است، اقدام کرد و آیا اصولاً به توانایی خرید این مدل گوشی‌ها از سوی مردم توجهی شده است.
عمل نکردن به تعهدات به‌دلیل عدم تخصیص ارز
«عدم تخصیص ارز از یک طرف منجر به تعطیلی و زیاندهی تعداد زیادی از شرکت‌های وارد‌کننده کالا و تجهیزات رایانه‌ای شده - به نوعی مشغول عرضه محصولات و تغذیه بازار بوده‌اند -  از طرفی باعث شده که همکاران ما که در استعلام‌های دولتی شرکت کرده و برنده شده‌اند امکان ایفای تعهدات خود را نداشته باشند و بشدت تحت فشار مشتریان خود در بخش دولتی قرار بگیرند.»
پیمان مهاجر ایروانی واردکننده کالای رایانه‌ای با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: از آنجایی که به‌دلیل مشکلات پیش آمده نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند از این‌رو بعضاً حتی مجبور به اجرا گذاشتن ضمانتنامه‌های ارائه شده در زمان عقد قرارداد شده‌اند. این در حالی است که علت تحویل ندادن کالا، تخصیص نیافتن ارز مورد نیاز برای خرید این محصولات از سوی بانک مرکزی است و فعالان این حوزه کوتاهی نکرده‌اند و خطایی از آنها سر نزده که جریمه شوند. حتی کسانی که دارای اعتبار جهت خرید نسیه از تأمین‌کنندگان خارجی هستند نیز امکان ترخیص 100 درصد کالا از گمرکات و تحویل آن را ندارند.
مهاجر ایروانی افزود: از سوی دیگر با توقف تخصیص ارز، بازار با کمبود جدی کالا روبه‌رو می‌شود و این موضوع عملاً باعث آسیب جدی به زیرساخت‌های مربوط به فناوری اطلاعات خواهد شد و در دسترس بودن ابزار مورد نیاز فعالان در همه مشاغل و اصناف، بخصوص در شرایط کنونی و با شیوع کرونا و کاهش رفت و آمدهای درون شهری و انجام کارهای حضوری بسیار حیاتی است و در این شرایط دورکاری، استفاده از فضای مجازی ضرورت دارد. در این شرایط، امکان تهیه تجهیزات و زیرساخت‌ها فراهم نخواهد شد و این در حالی است که یکی از پایه‌های آموزش آنلاین، داشتن رایانه و تجهیزات آن است و با فرار رسیدن فصل پاییز با حجم بالایی از تقاضا روبه‌رو خواهیم شد و اگر ارز مورد نیاز تأمین نشود باید گفت با بحران عظیمی در بازار رایانه و متعلقات آن مواجه خواهیم شد.
این فعال حوزه رایانه‌ای معتقد است تجهیزات مربوط به فناوری اطلاعات، کالای ضروری است و با توجه به این مهم که اکثر این کالا‌ها یا به‌صورت کامل یا مواد اولیه و اجزا و قطعات آن جهت مونتاژ داخلی وابستگی کامل به واردات دارد، تأمین ارز برای این محصولات، امری اجتناب‌ناپذیر است.
مهاجر ایروانی چند راهکار برای حل این مشکل پیشنهاد داد و گفت: بایدکارگروه ویژه ای با حضور مسئولان بخش دولتی (بخصوص بانک مرکزی و وزارت صمت) و تشکل‌های فعال در بازار فناوری اطلاعات برای تحلیل صحیح بازار و نیازسنجی درست و همچنین شناسایی فعالان شناسنامه دار و واقعی جهت حصول اطمینان از واردات قطعی و فوری و تأمین نیاز بازار تشکیل شود. از سوی دیگر ارز مورد نیاز جهت استعلام‌های بخش دولتی و شرکت‌های بزرگ با ارائه قرارداد فی مابین و معرفینامه توسط خریدار به بانک مرکزی تأمین شود. مهمتر اینکه مبلغ مشخص ماهیانه جهت کالا و تجهیزات فناوری اطلاعات و تقسیم عادلانه آن بین فعالان شناسنامه دار و واقعی با نظارت و پیشنهاد تشکل‌های مربوطه اختصاص یابد.