نفار؛ دیده‌بان شالیزار




نفار کلبه‌ای ساخته شده در شالیزار است؛ جایی برای استراحت نیمروزی کشاورزان و همچنین اقامت شبانه نگهبان شالیزار. «نفار» یا «نپار» در لغت‌نامه دهخدا به بنای چوبین دوطبقه اطلاق می‌شود و در گویش مازندران، تختی با پایه بسیار بلند مانند بالاخانه‌ای که با پله‌های چوبین بر آن بالا روند. این ساختمان‌های ساده چوبی که بیشتر در زمین‌های شالیزاری روستاهای مازندران دیده می‌شود. کاربردی ساده دارد، طبقه زیرین آن محل نگهداری تجهیزات کشاورزی است و طبقه بالای آن برای استراحت و اقامت شبانه شوپه یا همان نگهبان شبانه شالیزار. هر زمین شالیزاری یک نفار دارد که در نفار دیده‌بانی می‌کند. جانمایی آن در بالاترین نقطه زمین انجام می‌گیرد تا به تمام شالیزار دید داشته باشد. از مصالح چوبی به شکل‌های مختلف روی پایه‌هایی به تنهایی و یا محصور شده با چوب ساخته می‌شود. معمولاً ساختمان دائمی مزارع هستند. گاهی هم ساده‌تر و با کمترین هزینه برای یک فصل زراعی ساخته می‌شوند. نپار به معنی دماندن و دور کردن جانداری است که به قصد خوردن و تخریب شالیزار آمده‌ است. مزرعه در مناطق کوهستانی و جنگلی مازندران، بویژه شالیزارها به دلیل آن‌که در مکانی قرار دارند که دور تا دور آن را جنگل‌های انبوه و خالی از سکنه پوشش می‌دهد، این مزرعه‌ها در بیشتر مواقع با تهدید جانوران جنگل همانند خوک، گراز و تَشی یا همان جوجه تیغی مواجه هستند. این حیوانات در تابستان و فصل کشت و کار، برای کشاورزان خسارت‌بار بوده و برای مزرعه‌های شالیزاری آفتی مهم به شمار می‌آیند.این جانوران زیانبار، نیمه شب‌ها فعال شده و به مزرعه و شالیزارها وارد می‌شوند که تنها چاره کار برای مبارزه با آنان «شوپه‌گری یا شب‌پایی» است. این بنای چوبی ساده در میان شالیزارها برای حفظ و حراست از محصول ساخته می‌شود که هر شب مرد شالیکار به‌عنوان شب‌پا یا به گویش محلی شوپه شب تا صبح را به منظور پاسداری از شالیزار در مقابل یورش شبانه حیوانات بر بلندای نپار بیدار می‌نشیند تا مزرعه از آسیب خوک و دیگر حیوانات در امان بماند. نفارها ساده و فاقد آثار تزئینی هستند. برداشت برنج در مازندران شروع شده و نفارها این شب‌ها میزبان مردان شوپه‌گر هستند.



آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7402/6/549378/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها