خانه‌نشینی یاقوت سرخ خراسان جنوبی

زهره افشار
 خبرنگار
زرشک تولیدی خراسان جنوبی این روزها خانه‌نشین شده است و خریداری ندارد. شیوع کرونا در چند ماهه اخیر تقاضا برای یاقوت سرخ خراسان جنوبی را در بازار مشهد که عمده مرکز فروش این محصول است بشدت کاهش داده است. رستوران‌ها، تالارها و هتل ها هم زیاد خواهان خرید زرشک نیستند. حالا همه این عوامل دست به دست هم داده تا قیمت هر کیلو زرشک از کیلویی 85 هزار تومان به 35 تا 40 هزار تومان برسد و محصول زرشک روی دست کشاورز بماند.
«عبدالرضا رضایی» مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی به «ایران» گفت: زرشک محصولی است که معمولاً در مهرماه به بار می‌نشیند. در واقع وقتی در ماه آغازین پاییز محصول چیده می‌شود حدود 10 تا 15 درصد آن به‌صورت تازه خوری مصرف می‌شود و مابقی محصول که با شاخه چیده می‌شود به بارگاه‌های بهداشتی زرشک می‌رود. در مراکز بهداشتی نگهداری محصول زرشک، شاخه‌های چیده شده به داربست‌ها یا قفسه‌هایی که برای این منظور در نظرگرفته شده، آویزان می‌شود تا اوایل بهار سال بعد!
 وی افزود: در واقع قصه پرغصه زرشک خراسان جنوبی هم از فروردین سال‌جاری و درست چند ماه پس از آمدن کرونا آغاز شد. به گفته وی، معمولاً کشاورزان شاخه‌های زرشک را در فروردین ماه از داربست‌ها پایین می‌آورند و پس از جدا کردن ساقه و دم زرشک آن را به‌عنوان زرشک پفکی عرضه می‌کنند. اما امسال به‌دلیل کاهش سفر زائران به مشهد مقدس که مهم‌ترین مکان عرضه زرشک در خراسان جنوبی است، تقاضا برای خرید زرشک بشدت کاهش یافته است. از سوی دیگر صادرات هم به‌دلیل محدودیت‌های کرونایی انجام نمی‌شود و رستوران‌ها و هتل ها و خوابگاه‌های دانشجویی هم مانند قبل مقادیر زیاد زرشک خریداری نمی‌کنند و این مسائل دست به دست هم داده تا زرشک روی دست کشاورز بماند و قیمتش از کیلویی 85 هزار تومان در بهمن سال گذشته به 35 تا 40 هزار تومان در حال حاضر برسد.
 رضایی تصریح کرد: البته در حال حاضر صادرات زرشک آغاز شده ولی آنقدر به کندی صورت می‌گیرد که تکانی به بازار نداده است. از سوی دیگر سردخانه‌های استان ظرفیت محدودی دارند و نمی‌توان همه محصول زرشک را در سردخانه‌ها نگهداری کرد.
وی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی بیش از 95 درصد زرشک دنیا و کشور را تولید می‌کند، گفت: در سال گذشته از 17 هزارو 700 هکتار باغ زرشک در خراسان جنوبی معادل 20 هزار و 900 تن محصول تولید شد که انتظار می‌رود این میزان امسال به بیش از 21 هزار تن برسد. وی خاطرنشان کرد: زرشک محصولی است که اگر در بازار آن خللی به وجود بیاید، دولت آن را به‌صورت توافقی خریداری می‌کند و در این راستا جلساتی با مسئولان ذیربط در جریان است تا اگر بر ای محصول تولیدی در سال‌جاری باز هم مشکل کاهش تقاضا پیش آمد به‌صورت توافقی خریداری شود.  
از الان برای محصول سال بعد باید فکری کرد
در همین حال « وحید ضیاییان احمدی» مدیر تعاونی روستایی خراسان جنوبی به «ایران» گفت: زرشک با توجه به قیمت آن یک محصول لوکس به شمار می‌رود که معمولاً بیشتر در هتل‌ها، تالارها، رستوران‌ها و میهمانپذیرها مصرف می‌شود و کرونا شرایطی را رقم زده که از فعالیت این مراکز کاسته شده و این دلیلی برای کاهش شدید تقاضای این محصول است. وی با اشاره به اینکه معمولاً دو درصد زرشک خراسان جنوبی صادر می‌شود، افزود: معمولاً بیشتر محصول زرشک در داخل کشور مصرف می‌شود و تولید‌کنندگان یاقوت سرخ تنها نیم نگاهی به صادرات دارند. وی تصریح کرد: در سال زراعی جاری تشکل‌های تعاونی روستایی استان اقدام به خرید توافقی زرشک کردند که متأسفانه به‌دلیل محدودیت‌های کرونایی زرشک خریداری شده روی دست این تشکل‌ها هم ماند.
 وی با اشاره به اینکه معمولاً در فروردین ماه به بعد داربست‌های بارگاه‌های بهداشتی زرشک تکانده می‌شوند، تصریح کرد: برآوردها نشان می‌دهد در حال حاضر حدود یک سوم محصول زرشک سال قبل روی دست کشاورزان مانده است. وی تأکید کرد: به‌دنبال کاهش تقاضا برای محصول زرشک در چند هفته گذشته در شبکه مجازی تعاونی روستایی کشور اقدام به عرضه اینترنتی محصول کردیم که متأسفانه موفقیت چندانی حاصل نشد.  وی از مسئولان خواست با توجه به احتمال ادامه همه‌گیری کرونا تا پایان سال برای خرید محصول جدید زرشک راهکارهایی را از الان بیندیشند تا کشاورزان بیش ازاین ضرر نکنند.