تدوین نقشه راه اقتصادی برای هشتمین سال کار دولت

رئیس جمهوری از تصویب کلیات طرح فروش داخلی نفت و عرضه آن در بورس انرژی در جلسه دوشنبه شب شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا خبر داد و ابراز امیدواری کرد: دولت بتواند پس از تصویب نهایی و تدوین شیوه اجرایی، آن را عملیاتی کند.
در روزهای اخیر در مورد طرح جدید «گشایش اقتصادی» که رئیس جمهوری خبر آن را چهارشنبه هفته پیش داده بود،  ازسوی تحلیلگران اقتصادی اظهارنظرهای مختلفی ارائه شد که البته بیشتر این اظهارنظرها مبتنی بر طرحی درباره فروش داخلی نفت بود. بعد از این گمانه‌زنی‌ها، روز گذشته رئیس جمهوری از «طرح فروش داخلی نفت و عرضه آن در بورس انرژی » رونمایی کرد. آن‌طور که حسن روحانی اعلام کرده کلیات طرح در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به تصویب رسیده و پس از تصویب نهایی و تدوین شیوه نامه‌های اجرایی، طرح فروش داخلی نفت و عرضه آن در بورس عملیاتی می‌شود.
البته رئیس جمهوری جزئیات بیشتری در مورد چگونگی فروش نفت و عرضه آن در بورس  اعلام نکرد اما برخی گزارش‌ها اطلاعاتی را منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد، مردم می‌توانند نفت به قیمت روز و به‌صورت ریال و با سررسید دو یا سه ساله خریداری کنند و در موعد سررسید نفت با معادل دلاری ریال از مردم خریداری خواهد شد. احتمالاً برای این معامله نرخ سودی هم پرداخت خواهد شد. روز گذشته رئیس جمهوری در یکصد و پنجاه و هشتمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، با اشاره به دغدغه‌های متخصصان و اقتصاددانان در زمینه حجم نقدینگی موجود در جامعه و لزوم هدایت آن به مسیر تولید و مقابله با تحریم و جنگ اقتصادی دشمنان، تأکید کرد: دولت بویژه ستاد اقتصادی همواره در تلاش برای اتخاذ و اجرای سیاست‌ها و تدابیری در جهت کنترل نقدینگی و هدایت آن به مسیر درست و چرخه تولید بوده است.
به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، رئیس جمهوری با تأکید مجدد بر اینکه دولت تا آخرین ساعت کار خود، با همه توان انجام وظیفه خواهد کرد، اظهارداشت: مردم باید از تلاش دولت برای ایجاد ثبات و آرامش در اقتصاد اطمینان خاطر داشته باشند و بدانند برای حفظ معیشت و دارایی آنان از هیچ تلاشی فروگذار نخواهیم کرد.
وی، طرح فروش داخلی نفت و عرضه آن در بورس انرژی را از جمله طرح‌های مبتنی بر اقتصاد مردم محور و اقدامی مؤثر در راستای سامان دادن به بازار سرمایه و بورس و گام مهمی برای مقابله با تحریم نفتی دشمنان دانست و با توجه به تصویب کلیات این طرح در جلسه دوشنبه شب شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، اظهار امیدواری کرد پس از تصویب نهایی و تدوین شیوه اجرایی، دولت بتواند این اقدام را عملیاتی کند. رئیس جمهوری با اشاره به تدوین نقشه راه اقتصادی این ستاد برای هشتمین سال کار دولت و در راستای گشایش در معیشت مردم بر مبنای جهش تولید و بهبود محیط کسب و کار، ارتقای سرمایه‌گذاری و اشتغال گفت: این نقشه راه مجموعه منسجمی از سیاست‌های کلان در حوزه‌های مختلف اقتصادی است که برای یک سال پیش رو طراحی و تدوین شده تا دولت بتواند در عین مقابله با جنگ اقتصادی دشمنان و گذر از مشکلات و تنگناهای به وجود آمده در اثر شیوع کرونا، اقتصاد را از تکانه‌های بیرونی حفظ کرده و گشایش‌هایی را در زندگی و معیشت مردم ایجاد کند.
روحانی اتکا به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی، آزادسازی و فعال کردن ظرفیت‌های نیمه فعال اقتصادی در کشور و استفاده از مشارکت مردمی را از ویژگی‌های مهم این برنامه دانست و گفت: این نقشه راه با ایجاد همگرایی و هماهنگی میان همه بخش‌های فعال اقتصادی، افقی روشن برای کشور تا یک سال آینده را ترسیم خواهد کرد.
جزئیات تازه از توافق سران قوا برای فروش نفت به مردم
در همین حال رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دولت می‌تواند با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای افزایش فروش نفت تراز تجاری کشور را بهبود ببخشد.
به‌گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدرضا پورابراهیمی درباره محتوای جلسه دیروز سران قوا گفت: قراردادهای آتی مربوط به بخش نفت در مقابله با تحریم، هدایت نقدینگی در جامعه و همچنین تأمین منابع مالی برای دولت در بخش‌های مختلف از اهداف طرح فروش نفت به مردم خواهد بود که در دستور کار جلسه سران قوا قرار گرفت. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: با توجه به اهمیت موضوع و ضرورتی که در فضای اقتصادی کشور مطرح است کلیات این طرح مورد توافق قرار گرفت و براساس آن دولت می‌تواند از فروش نفت و قراردادهای آتی نفت استفاده کند.
پورابراهیمی درباره فروش نفت به مردم به‌صورت قطعی گفت: تلاش خواهیم کرد تعهدات دولت فعلی را به آینده موکول نکنیم و فروش نفت به‌صورت قطعی انجام شود و مبنای تسویه ریالی در سررسید که تعهد برای دولت آینده داشته باشد منتفی است.
 وی درباره تأثیر اجرای این مصوبات در اقتصاد کشور گفت: نخست می‌توانیم از ظرفیت بازار سرمایه برای کاهش فشار ناشی ازتحریم‌ها در صادرات نفت خام و میعانات گازی استفاده کنیم و همچنین مجموعه پالایشگاه‌های داخلی کشور بخصوص پالایشگاه‌های کوچک از طریق تأمین خوراک در بورس انرژی را فعال کنیم. او ادامه داد: با اجرایی شدن این مصوبات صادرات کشور رونق خواهد گرفت و به ظرفیت‌های صادراتی برای ارز‌آوری در بهبود تراز تجاری کشور کمک خواهد کرد.
نفت در برابر ریال
به‌گزارش «ایران» و بنا بر اطلاعات به‌دست آمده قرار است دولت نفت خام را در میان مردم پیش‌فروش کند. بنا بر این طرح خرید هر بشکه نفت به قیمت روز و به‌صورت ریال و با سررسید دو یا سه ساله خواهد بود و در موعد سررسید نفت با معادل دلاری ریال از مردم خریداری خواهد شد. در عین حال نرخ سودی هم برای پیش‌فروش نفت در نظر گرفته شده که اعلام خواهد شد. منابع حاصل از پیش فروش نفت در سرمایه گذاری‌های نفتی به‌کار گرفته خواهد شد. همچنین پیش‌بینی شده که دارندگان اوراق پیش فروش نفتی به نوعی جزو سهامداران طرح‌های صنایع نفتی هم باشند.
در واقع طرح پیش فروش کردن نفت، حدود دو سال پیش از سوی یکی از دست اندرکاران نفتی پیشنهاد شده بود. بنا بر این طرح اولیه پیشنهادی استفاده از درآمدهای آتی که روشی مرسوم در صنایع نفتی است مبنای این طرح جهت تأمین مالی همان طرح‌ها هست اعم از بالادستی و پایین دستی لذا نگرانی هزینه شدن وجوه اوراق در جایی غیر از بخش توسعه‌های تولیدی منتفی است.
همچنین تضمین نفت برای اوراق در اصل موجب بازگشت اعتماد مردم بعد از دوره بی‌اعتمادی ناشی از عملکرد گذشته مؤسسات مالی و اعتباری در گذشته خواهد بود. بنا بر این طرح، تضمین کف قیمت اوراق از سوی نفت و تخصیص سود ناشی از افزایش قیمت نفت که با توجه به شرایط بازار کاملاً مورد انتظار است به خریداران می‌تواند این اوراق را به آلترناتیو خوبی برای ارز و سکه تبدیل کند خصوصاً که سود حاصله از مالیات معاف پیش‌بینی شده است.  بنا بر نظر طراحان طرح، شرکت نفت هم بابت این تضمین، ابزار خود را در رابطه با شرکت‌های E&P شامل مالکیت تأسیسات و تولید در اختیار دارد ضمن آنکه آنها هم تا سقف ٥٠ درصد تولید را نیز دراختیار دارند و این به هردو بخش تضمین‌کننده امکان تعهد را می‌دهد.
طراحان طرح معتقد هستند که این طرح آغازی خواهد بود بر ورود بورس به بازار آینده و کاغذی که روش متداول بورس‌های بزرگ است که چندین برابر نفت فیزیکی هر روز معامله کرده و رونق بازار سرمایه وپول را موجب می‌شوند. ضمن آنکه اوراق قابل خرید و فروش پیش‌بینی شده که خود هم انعطاف بیشتری به خریداران اوراق می‌دهد وهم بر رونق بازار معاملات می‌افزاید.
 در این طرح پیش‌بینی شده بود که مشوق‌های مالی طرح برای طولانی‌تر نمودن دوره تنفس نیز در نظر گرفته شود تا طرح‌ها فرصت تکمیل و رسیدن به تولید و درآمد را پیدا کنند.
نکات دیگری که در این طرح پیشنهاد شده بود این بود که قیمت اوراق به‌صورت ریال وبرمبنای ارز نیمایی باشد. همچنین نفت خام، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی را شامل شود. دیگر آنکه این اوراق سه ساله واز طریق بورس عرضه شود و سود حاصل از افزایش قیمت متعلق به خریدار اوراق ومعاف از مالیات بوده وکف قیمت توسط نفت تضمین شود.