میل نداشتم مصدق از مجلس بیرون بیاید

روز چهارشنبه ساعت چهار و نیم بعد از ظهر خانم «کالوک» فرانسوی خبرنگار و نویسنده نشریه «پاری لیبره» مصاحبه‌ای با آقای آیت‌الله کاشانی به عمل آورد.
خبرنگار نامبرده قبلاً چنین گفت: من خیلی مفتخرم که حضرت آیت‌الله موافقت کرده‌اند که من در محضر ایشان برای مصاحبه پذیرفته شوم.آیت‌الله در جواب خبرنگار مزبور اظهارداشت که: ما به خبرنگاران کشور‌های بی‌طرف و روزنامه نویسانی که برای آزادی مردم جهان و مبارزه با سیاست‌های استعماری مجاهدت می‌کنند علاقه‌مندیم زیرا بهترین راه رسیدن به صلح جهانی و جلوگیری از جنگ مجاهدت در راه آزادی و دموکراسی حقیقی و همچنین مبارزه با سیاست‌های استعماری است و من امیدوارم که شما هم در راه وظیفه خود و خدمت به صلح و انسانیت توفیق حاصل کنید. در این موقع خبرنگار نامبرده اجازه خواست که سؤالات خود را که قبلاً نوشته و حاضر کرده بود مطرح نماید. هر سؤالی را که خبرنگار نامبرده می‌نمود مترجم آیت‌الله ترجمه می‌کرد و آیت‌الله فوراً جواب آن را با خونسردی می‌گفت و ترجمه می‌شد.
 من چون زن هستم می‌خواهم بدانم نظر حضرت آیت‌الله درباره زن‌های ایران چیست؟
 زن‌های ایرانی باید با اتفاق و یگانگی با هرگونه نفوذ سیاست‌های خارجی و «امپریالیسم» مبارزه کنند. زن‌های مسلمان عموماً و زن‌های ایران بخصوص موظفند که به وطن و کشور خود خدمت کنند و با سیاست‌های بیگانه مبارزه نمایند مثلاً اگر لازم شود امتعه خارجی نخرند و آنچه را به نفع سیاست‌های مخالف ملت و وطن آنهاست بایکوت نمایند و فرزندان خود را با شجاعت و شهامت برای دفاع از وطن تربیت کنند. همچنین اگر برای مبارزه با سیاست‌های متجاوز بیگانه، مردان ایران ناگزیر شوند که سلاح به‌دست بگیرند و عده آنها کافی نباشد زن‌های ایرانی نیز موظف خواهند بود که دوش به دوش مردان با متجاوزین از هر طرفی که باشند جنگ کنند و از وطن خویش دفاع نمایند و نگذارند هیچ نوع سیاست استعماری در خانه و کشور آنها رخنه نماید.
حضرت آیت‌الله راجع به دولت دکتر مصدق چه فکر می‌کنند و آیا دکتر مصدق به نظر حضرت آیت‌الله موفق خواهد شد که برنامه خود را عملی کند؟
دکتر مصدق برای اجرای قانون ملی کردن صنایع نفت ایران در سراسر کشور قبول زمامداری کرده است. متأسفانه دکترمصدق ضعیف المزاج است و اگر ضعف مزاج مانع ادامه فعالیت او نشود چون از طرف افکار عمومی پشتیبانی شده است امیدوارم که موفق شود برنامه اصلاحی خود را اجرا و عملی نماید.
 چرا هیچ یک از نمایندگان اقلیت در دولت دکتر مصدق شرکت نکردند؟
چون نمایندگان اقلیت در مجلس نفوذ کامل و مؤثری دارند جبهه ملی صلاح ندانست که نمایندگان جبهه ملی سنگر مجلس را خالی بگذارند. نمایندگان اقلیت در منعکس ساختن افکار عمومی ملت ایران در مجلس وظیفه خطیر و مهمی دارند که نمی‌توانند از آن غفلت ورزند. من میل نداشتم که دکتر مصدق هم از مجلس بیرون بیاید زیرا دکتر مصدق در اداره کردن مجلس و کشاندن نمایندگان مجلس شورای ملی در جهت منافع ملی هموطنان ما وظیفه بزرگ و مؤثر و پر ارزشی داشت لیکن از این نظر که کشور ما دچار یک وضع استثنایی شده بود قبول زمامداری از طرف دکتر مصدق ناگزیر مورد موافقت من نیز قرار گرفت و من بسیار امیدوارم که دکتر مصدق در اجرای قانون ملی شدن صنایع نفت ایران توفیقی حاصل کند.
در ایران حکومت کمونیستی بر سر کار بیاید چه اقدامی خواهید کرد؟
در ایران حکومت کمونیستی تشکیل نخواهد شد.  اگر مقصود شما کمونیست داخلی است، اگر در ایران کمونیست هم وجود داشته باشد عده آنها بسیار کم است و به‌واسطه دین اسلام بسیار ضعیفند و موفق نخواهند شد در حکومت دخالت کنند و دولت تشکیل بدهند و اگر مقصود شما روسیه شوروی است تاکنون که ما از جهت همسایه شمالی خود در امان بوده‌ایم و چون سیاست ملی کشور ما حفظ بی‌طرفی کامل می‌باشد من تصور نمی‌کنم که از جهت دولت اتحاد جماهیر شوروی خطری متوجه مملکت ما گردد.
آیا حضرت آیت‌الله تصور نمی‌کنند که امریکایی‌ها در موضوع ملی شدن نفت ایران و برای اجرای قانون آن کمک کنند؟
چون موفقیت ملت ایران برای ملی کردن صنایع نفت کشور خود فقط و فقط نتیجه و محصول مبارزات دامنه دار و صمیمانه عموم طبقات کشور ماست و نهضتی عظیم در میان مردم ایران برای ملی کردن نفت کشور پدید آمده است ما احتیاج به کمک دولت امریکا نداریم و اما چون امریکایی‌ها خودشان نیز برای مبارزه با استعمار بریتانیا جنگیده‌اند و آزادی و استقلال برای کشور خود به دست آورده‌اند و ملی شدن صنایع نفت به دموکراسی حقیقی و آزادی ملت ما کمک بسیار مؤثری خواهد کرد من تصور می‌کنم که اگر کمکی از طرف امریکا به ملت ایران برای ملی کردن صنایع نفت ایران نشود لااقل در اجرای قانون ملی شدن نفت ایران که تصمیم قطعی و خلل‌ناپذیر ایرانیان است از طرف امریکایی‌ها کارشکنی نخواهد شد.
اگر دولت ،نواب صفوی را دستگیر کند آیا حضرت آیت‌الله از او حمایت خواهند کرد؟
دولت نواب صفوی را نخواهد گرفت.
وظیفه شاه بنظر حضرت آیت‌الله چیست؟از نظر دینی شاه وظیفه مخصوصی دارد؟
شاه باید مثل سایر افراد مملکت با نفوذ سیاست‌های استعماری مبارزه کند و قوانینی که از مجلس می‌گذرد مراعات کرده و در حسن وجودی آن نظارت نماید و همچنین کاملاً در راه بسط عدل و داد کوشش نماید. در مقابل قانون اسلام شاه با عادی‌ترین افراد ملت برابر است. [در این موقع کسی با عبا و عمامه سیاه وارد شد و صورت اسامی وزیران آقای دکتر مصدق را برای آیت‌الله قرائت کرد]
نظر جنابعالی راجع به این وزیران چیست؟
بعضی از اینها در دولت علاء بودند و بعضی دیگر هم در سال‌های پیش در دولت‌ها بوده‌اند اما هیچ یک از اینها از همکاران رزم آرا نیستند و در هر صورت من نسبت بموقعیت دکتر مصدق رئیس دولت در راه ملی کردن نفت نا امید نیستم و وقتی که قانون ملی شدن نفت طبق آمال ملت ایران عملی شود برای اصلاحات کلی دقت و فرصت و امیدواری کامل ایجاد خواهد شد.
روزنامه داد - یکشنبه 15 اردیبهشت 1330