‌به نام تاریخ

18 شهریور
روز صد و هفتاد و سوم از سال با نام‌های بزرگ هنر و ادب ایران ماندگار شده است؛ چهره‌هایی چون اردشیر محصص، علینقی وزیری و جلال آل احمد.
تولدها
اردشیر محصص: طراح و نقاش صاحب نام ایران سال 1317 در چنین روزی به دنیا آمد. اردشیر محصص رشته حقوق خواند ،اما به‌ دلیل علاقه به طراحی این کار را انتخاب کرد و آثارش در نشریه‌ها و کتاب‌های آن زمان منتشر شد؛ زمانی که احمد شاملو سردبیر «کتاب هفته» شد از آثار محصص استفاده کرد و نام او به‌عنوان طراحی صاحب سبک مطرح شد؛ در روزنامه کیهان آن زمان هم همکاری می‌کرد و طرح‌هایش که بیشتر موضوع های سیاسی و اجتماعی داشتند در این روزنامه منتشر می‌شد. طرح‌هایی  هم از این هنرمند بزرگ بعدها در کتاب‌هایی مانند «کاکتوس»، «اردشیر و صورتک هایش»، «اردشیر و هوای طوفانی»، «تشریفات»، «شناسنامه»، «لحظه‌ها»، «وقایع اتفاقیه» و «دیباچه» منتشر شد. محصص سال‌ها در امریکا زندگی و برای روزنامه نیویورک تایمز هم طراحی می‌کرد که اکنون حدود 100 اثر از او در کتابخانه ملی امریکا نگهداری می‌شود. اردشیر محصص سال 1387 در امریکا درگذشت.
آنتونین دورژاک: آهنگساز معروف کشور چک سال 1841 در چنین روزی متولد شد. آنتونین دورژاک از کودکی علاقه‌اش را به موسیقی نشان داد و سازهای پیانو و ارگ را یاد گرفت، پس از آن و برای ادامه تحصیل به پراگ رفت و وارد مدرسه ارگ شد. در تئاتر ملی به‌عنوان نوازنده ویولن مشغول به کار شد و همزمان آهنگسازی هم می‌کرد؛ یک سرود مذهبی برای کر و ارکستر، اولین اثر مهم او بود که مورد توجه قرار گرفت. او مدیریت کنسرواتوار ملی موسیقی را در نیویورک برعهده داشت و آشنایی اش با سیاه پوستان و موسیقی آنها باعث شد سمفونی نهم او متفاوت شود. آنتونین دورژاک سال 1904 درگذشت.
سالروز تولد بنیامین بهادری خواننده پاپ، شهاب‌الدین حجازی نویسنده مصری و رضا نظری ایلخانی شاعر هم امروز است.
درگذشت‌ها
جلال آل احمد: روشنفکر و نویسنده‌ای که با اثر «غربزدگی» شناخته می‌شود سال 1348 در چنین روزی درگذشت. جلال آل احمد متولد 1302 بود و برخلاف خواسته پدرش تحصیلش را ادامه داد. برای تحصیل دینی توسط پدرش به شهر نجف فرستاده شد ،اما مدتی بعد بازگشت و سال 1322 برای تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی وارد دانشسرای عالی شد. نخستین مجموعه داستانش را به‌ نام «دید و بازدید» در همان دوران منتشر کرد و البته در کنار آن پژوهش‌های مردم شناسی هم انجام می‌داد و ترجمه می‌کرد. دومین مجموعه‌اش به‌ نام «از رنجی که می‌بریم» سال 1326 و همزمان با کناره‌گیری اش از حزب توده منتشر شد؛ مدتی از سیاست کناره گرفت اما با آغاز به کار دولت دکتر مصدق باز هم به سیاست بازگشت. پس از کودتای 28 مرداد 32 باز هم مدتی سکوت کرد و حاصل سکوت و سفرهایش کتاب‌هایی چون «اورازان»، «تات نشین‌های بلوک زهرا»، «جزیره خارک» و «مدیر مدرسه» شد؛ در کنار داستان‌هایی که او نوشت، سفرها و نگاه سیاسی اش باعث نوشتن مقاله‌های مشهوری چون «غربزدگی»، «کارنامه سه ساله»، «یک چاه و دو چاه» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» شد؛ از جلال آل احمد ترجمه آثاری مانند «تشنگی و گشنگی» و «کرگدن» اوژن یونسکو، «مائده‌های زمینی» و «بازگشت از شوروی» آندره ژید و «بیگانه» آلبر کامو هم منتشر شده است. «زن زیادی»، «نون و القلم»، «سنگی بر گوری» و «نفرین زمین» داستان‌های دیگری از آل احمد است.
علینقی وزیری: 41 سال از درگذشت آهنگساز و موسیقیدان برجسته ایران می‌گذرد. علینقی وزیری متولد 1265 بود و مانند پدرش نظامی شد اما علاقه‌اش به موسیقی باعث شد بیشتر عمرش را صرف این هنر کند. او در آلمان و فرانسه موسیقی به روش غربی را آموخت و پس از بازگشت به ایران «مدرسه عالی موسیقی» را برای آموزش موسیقی تأسیس کرد و چهره‌هایی چون ابوالحسن صبا، روح‌الله خالقی، جواد معروفی، حشمت سنجری و عبدالعلی وزیری از شاگردانش بودند. او نت‌نویسی را برای موسیقی سنتی ایران ترویج کرد و برای اولین بار ردیف موسیقی ایرانی را به‌ صورت مکتوب به نت در آورد. ضمن اینکه با چهره‌هایی مانند علی اکبر دهخدا، علی دشتی، غلامرضا رشید یاسمی و بدیع الزمان فروزانفر یک آکادمی هنرهای زیبا تأسیس کرد که گفته می‌شود پیش زمینه تشکیل فرهنگستان زبان و ادب فارسی شد؛ از او کتاب‌هایی چون «دستور تار» و «موسیقی نظری» به جا مانده است.