خیانت دوباره به فلسطین

زهره صفاری/ «امروز لحظه شگفت‌انگیز دیگری در تاریخ رقم خورد! دو دوست بزرگ ما؛ اسرائیل و بحرین به توافق رسیدند تا در فاصله 30 روز دومین کشور عربی نیز با اسرائیل صلح کند!» «دونالد ترامپ» روز جمعه پس از مذاکره تلفنی با «ملک حمد بن عیسی آل خلیفه» (امیر بحرین) و «بنیامین نتانیاهو» (نخست وزیر رژیم صهیونیستی) بلافاصله در صفحه توئیترش از عادی‌سازی روابط میان بحرین و اسرائیل به عنوان دستاوردی بزرگ خبر داد تا کابوس یک ماه قبل خیانت به فلسطین را با تکرار سناریوی امارات بار دیگر زنده کند.
به گزارش شبکه خبری «الجزیره»، مقدمات این توافق کمتر از یک هفته پس از صلح امارات در سفر وزیر خارجه امریکا و «جارد کوشنر» داماد و مشاور ترامپ به بحرین مهیا شده بود و «ترامپ» در جمع خبرنگاران گفت: «به واقع امروز یک روز تاریخی است و مطمئنم کشورهای دیگر نیز این راه را ادامه خواهند داد. شاید در حال حاضر غیرقابل تصور باشد اما بزودی رخ می‌دهد.»
براساس بیانیه مشترک امریکا، اسرائیل و بحرین این توافق عادی‌سازی تمامی مفاد توافق امارات را دنبال می‌کند و قرار است روز سه‌شنبه همزمان با امضای توافق صلح امارات و اسرائیل با حضور «نتانیاهو» و وزرای خارجه امارات و بحرین با میانجیگری امریکا در کاخ سفید به امضا برسد. نخست وزیر رژیم صهیونیستی که با اعتراضات وسیع داخلی در اسرائیل روبه‌رو است، این دستاورد را برگ برنده‌ای در کارنامه کاری‌اش می‌داند و به همین دلیل با استقبال از این توافق از «ترامپ» تشکر کرد: «26 سال طول کشید تا دومین توافق صلح با کشوری عربی به امضا برسد اما در فاصله حدود یک ماه سومین و چهارمین توافق انجام شد. روالی که همچنان تداوم دارد.»
در حالی که «جارد کوشنر»، طراح اصلی روابط اسرائیل و اعراب و معامله قرن ترامپ از نسخه جدید خاورمیانه خبر می‌دهد، توافق عادی‌سازی امارات و بحرین را عامل تنش‌زدای جهان اسلام و تحقق منافع ملی کشورها فارغ از موضوع فلسطین می‌داند اما بحرین نیز مانند امارات با دنبال کردن این سیاست در ظاهر بر صلح عادلانه و منطقی در خاورمیانه بر پایه تشکیل دو ملت تأکید دارد. کوشنر همچنین خبر داده، بحرین و اسرائیل بزودی سفارتخانه‌‌های خود را افتتاح خواهند کرد. این در حالی است که امارت و اسرائیل نیز قرار است سه‌شنبه آینده 22 سپتامبر (اول مهرماه) به طور رسمی توافق عادی‌سازی روابط امضا کنند. تاکنون 4 کشور عربی دست به عادی‌سازی روابط با اسرائیل زده‌اند. این 4 کشور مصر، اردن، امارات و بحرین هستند. اما با فشارهای امریکا و عربستان احتمال می‌رود، بر تعداد این کشورها افزوده شود.
شوک فلسطین و مخالفت بحرینی‌ها
توافق عادی‌سازی بحرین با توجه به کارشکنی‌های اخیر این کشور در مسیر اقدامات فلسطین در اتحادیه عرب برای فلسطینی ها دور از ذهن نبود آنها در اولین اقدام سفیر خود را برای رایزنی از بحرین فراخواندند و در بیانیه ای خواستار بازنگری در این توافق شدند. در حالی که تشکیلات خودگردان نیز این توافق را خنجر خیانت دیگری بر پیکر فلسطین خواند، «حازم قاسم» سخنگوی جنبش حماس تصمیم بحرین را ضربه ای مهلکت بر منافع فلسطین عنوان کرد.
آنچه شرایط را اندکی برای کشور کوچک بحرین دشوار خواهد کرد مخالفت احزاب اپوزیسیون و فعالان مدنی در داخل این کشور است. حزب «الوفاق» بزرگترین حزب شیعیان بحرین با دارابودن 18 کرسی در پارلمان با وجود چراغ سبز مجلس این کشور به این توافق، یکی از مخالفان بزرگ دولت در این راه است: «تصمیم بحرین برای عادی‌سازی روابط با دشمن صهیونیستی از دو بعد نامشروع است. اول اینکه دولت بحرین مشروعیت لازم برای این کار را ندارد و دوم نیز ماهیت نامشروع صهیونیسم است.»
همزمان گروهی از فعالان مدنی بحرین نیز با به راه انداختن هشتگ‌های «بحرین علیه عادی‌سازی» و «عادی‌سازی خیانت است» در فضای مجازی مخالفت خود را با این شرایط اعلام کردند. اپوزیسیون‌های بحرینی یک ماه قبل نیز علیه اقدام امارات تظاهرات و با حمایت از فلسطین اقدام برخی کشورهای عربی را محکوم کردند. این شرایط با توجه به تحرکات سیاسی داخلی بحرین می‌تواند برای سران این کشور بحران ساز شود. کارشناسان همچنین بر این باورند تصمیم دولت بحرین اقبال زیادی در میان مردم این کشور نیز نداشته باشد. گروه‌های فلسطینی نیز از این همراهی قدردانی کردند. به طوری که «حنان عشراوی» از مقامات ارشد جنبش آزادی بخش فلسطین در توییتی مراتب قدردانی فلسطینی‌ها را به مردم بحرین اعلام کرد.
سکوت معنادار عربستان
با وجودی که هنوز عربستان سعودی به این توافق واکنشی نداشته و با سکوت در برابر دعوت امریکا برای حضور در جشن عادی‌سازی روابط دو کشور عربی موضعش را پنهان کرده اما کارشناسان بر این باورند بحرین و امارات هرگز بدون حمایت قدرت‌های منطقه ای توان عادی‌سازی روابط با اسرائیل را نداشتند. «خلیل جهشان»، مدیر اجرایی مطالعات عرب در واشنگتن به «الجزیره» گفت: «بدون شک توافق بحرین تصمیم عربستان بوده است. از آنجا که سعودی‌ها به دلیل ملاحظات داخلی نمی توانند درخواست امریکا را بپذیرند آنها بحرین را پیشکش کرده‌اند. اما در این شرایط فلسطینی‌ها نگران هموار شدن مسیر برای دیگر کشورهای عرب هستند.» به نوشته «نیویورک تایمز» این شرایط حتی می‌تواند زمینه‌ساز توافق آشکار عربستان با اسرائیل باشد.