بخش خصوصی دولت را تنها نمی گذارد

مرجان اسلامی فر
 خبرنگار
دیدگاه‌ها در مورد حضور بخش خصوصی در اقتصاد متفاوت است؛ گروهی با فعالیت بخش خصوصی و افزایش سهم آنها در اقتصاد مخالف هستند و می‌‌‌گویند اقتصاد باید توسط دولت مدیریت شود، اما گروهی دیگر دقیقاً روبه‌روی این افراد هستند و عنوان می‌‌‌کنند تنها راه نجات کشور تکیه سیاستگذاران بر بخش خصوصی است. در این سال‌ها وزنه گروه دوم در اقتصاد بیشتر شده  است و به نظر می‌‌‌رسد  دولتمردان بیش از گذشته به بخش خصوصی و جایگاهی که آنها می‌‌‌توانند در اقتصاد داشته باشند بها می‌‌‌دهند.
در تمام دوره‌ها گلایه اصلی بخش خصوصی از سیاستگذاران این بوده است که این بخش سهم مناسبی در اقتصاد نداشته و همواره حضور آنها در تصمیم‌گیری‌هایی که اثر آن به صورت مستقیم بر فعالیت بخش خصوصی است کمرنگ بوده است.
برای اینکه این سهم بیشتر شود چه راهکارهایی وجود دارد و بخش خصوصی چگونه می‌‌‌تواند در تصمیم گیری‌های اقتصادی کشور اثرگذار باشد؟
شریف نظام مافی، رئیس اتاق مشترک ایران و سوئیس درباره این سوال به «ایران» می‌‌‌گوید: برای اینکه بخش خصوصی بتواند در نظام تصمیم گیری اقتصادی اثرگذار باشد اولین راهکار می‌‌‌تواند ساده‌سازی قوانین باشد؛ هر چقدر بوروکراسی‌ها کمتر شود بخش خصوصی می‌‌‌تواند فعالانه‌تر عمل کند و از سویی زمانی فعالیت بخش خصوصی اثرگذارتر خواهد شد که موانع از جلوی پای آن برداشته شود.
او ادامه داد: وقتی بوروکراسی زیاد باشد تجار و فعالان اقتصادی با پیچیدگی‌های قوانین در حوزه ‌های مختلف مواجه هستند و قطعاً این امر منحصر به ایران نیست، هر کشوری که با سیستم بوروکراسی کار می‌‌‌کند قوانین پیچیده و سخت دارد و همین امر مانعی بزرگ بر سر راه فعالیت بخش خصوصی است و شاید  اجازه ندهد بخش خصوصی پتانسیل و فعالیت‌هایی  را که می‌‌‌تواند داشته باشد  در اقتصاد به نمایش بگذارد و در نهایت می‌‌‌بینیم که بدنه دولت به صورت کامل به بخش خصوصی اعتقاد و ایمان ندارد و در تصمیم گیری های اقتصادی  کمترین سهم متعلق به بخش خصوصی است.
عضو اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه سیاستگذاران در گام اول باید بخش خصوصی را باور داشته باشند، گفت: در شرایط فعلی، فعالیت‌های اقتصادی، گسترده و متنوع شده است ،لذا یک تصمیم ممکن است برای یک صادرکننده مطلوب و خبر خوشی باشد، اما می‌‌‌تواند در مقابل برای تولیدکننده  یک اتفاق منفی باشد، لذا سیاستگذاران باید بیشتر تلاش  کنند که تصمیم‌گیری‌هایشان تخصصی و با حضور صنوف اصلی آن باشد.
او با بیان اینکه دوران تصمیم‌های کلان به پایان رسیده است، تصریح کرد: با یک قانون نمی‌توان برای صادرکننده، فعال اقتصادی، تولیدکننده و صنوف تصمیم‌گیری کرد؛ هر بخش نیازمند تصمیم‌های تخصصی است، اگر چنین امری دیده شود دیگر منافع بخش‌ها در تضاد قرار نمی‌گیرد و تمام بخش‌ها می‌‌‌توانند در یک مدار درست قرار گیرند و از سوی سیاستگذاران خود را ملزم می‌‌‌دانند تا از نظرات فعالان اقتصادی در حوزه تخصصی بهره ببرند.
با عینک دولت و بخش خصوصی تصمیم بگیریم
سیدعلی حسینی، نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی ایران هم درباره اینکه بخش خصوصی چگونه می‌‌‌تواند در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کشور اثرگذار باشد به «ایران »گفت: یکی از خواسته‌های اتاق بازرگانی از سیاستگذاران این بوده است که در تمام تصمیم گیری‌ها بخش خصوصی مشارکت داده شود تا نتیجه‌ای که به دست می‌‌‌آید کارشناسی و عملیاتی باشد؛ برخی اوقات تصمیم‌هایی در بدنه دولت اتخاذ می‌‌‌شود که به هیچ عنوان توسط بخش خصوصی قابلیت اجرا ندارد، لذا اگر در زمان تصمیم‌گیری نظرخواهی شود هیچ وقت شاهد ظهور مشکلات نخواهیم بود.
او ادامه داد: مصداق بارز عدم استفاده از نظرات بخش خصوصی به برگشت ارز حاصل از صادرات برمی‌‌‌گردد، سیاستگذاران با عینک خود (نسبت به برگشت ارز صادرکنندگان)نگاه کردند و به اعتقاد خود قوانین مناسب را ابلاغ کردند، اما بخش قابل توجهی از بخشنامه‌ها و نحوه برگشت ارز با وجود شرایط تحریمی امکانپذیر نبود و در نهایت دیدیم که اختلاف بین اتاق بازرگانی و بانک مرکزی ایجاد شد.
حسینی خاطرنشان کرد: از زمانی که بانک مرکزی پای صحبت اعضای اتاق بازرگانی و کسانی که در این بخش فعالیت تخصصی می‌‌‌کنند، نشست شاهد تغییر نحوه برگشت ارز حاصل  از صادرات بودیم ،چرا که راهکارهای منطقی و شدنی برای برگشت ارز به بانک مرکزی از سوی فعالان بخش خصوصی عنوان شد و اکنون می‌‌‌بینیم که شرایط برای  برگشت ارز صادراتی بهتر شده  است.
او با بیان اینکه بخش خصوصی می‌‌‌خواهد ارز صادراتی خود را برگرداند، اما شرایط سخت است، افزود: با تغییر برخی از مواضع بانک مرکزی، شاهد این هستیم که سطح همکاری‌های طرفین رو به افزایش است.
عواقب تصمیم‌ها را ما می‌‌‌دانیم
عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: اگر بخش خصوصی در جلسات تصمیم‌گیری و نشست‌های تخصصی حضور داشته باشد، عواقب و نتیجه تصمیم‌ها شفاف‌تر خواهد شد، چرا که ما می‌‌‌توانیم عواقب و نتیجه هر تصمیم را قبل از آنکه اجرایی شود  به دولت بگوییم ،لذا چنین امری یک فرصت برای سیاستگذاران است تا تصمیم درست را اتخاذ کنند.
او با بیان اینکه بخش خصوصی جزئی از این مملکت است و برای کشورش دلسوزی می‌‌‌کند، گفت: بخش خصوصی تمام سعی خود را کرده است تا در تمام دوره‌ها نجات بخش اقتصاد باشد و در این روزهای سخت برای تأمین مواد اولیه، برگشت ارز و تنظیم بازار تمام تلاش خود را کرده است لذا ضرورت دارد که در تصمیم‌گیری‌های این بخش اثرگذار هم حضور پررنگ داشته باشد.
عضو اتاق بازرگانی ایران افزود: درست است که سیاستگذاران سعی خود را می‌‌‌کنند که تصمیم درست اتخاذ شود و در نهایت مردم و تولیدکنندگان با شرایط بهتری فعالیت کنند، ولی برخی از بخشنامه‌ها و تصمیم‌ها‌همه‌جانبه‌گرا نیست و باعث می‌‌‌شود بخش قابل توجهی از فعالان اقتصادی صدمه ببینند.
 پرهیز از هر گونه تصمیم
رضا کامی، عضو دیگر اتاق بازرگانی ایران درباره اینکه چگونه بخش خصوصی می‌‌‌تواند در تصمیم‌گیری‌ها اثرگذار باشد، به «ایران»گفت: ما می‌‌‌خواهیم در کنار دولت باشیم و کمک کنیم تا بهترین تصمیم‌ها اتخاذ شود، بدین جهت همواره از سیاستگذاران خواسته‌ایم که از نظرات بخش خصوصی استفاده کنند و اطمینان داشته باشند که با همفکری دو گروه می‌‌‌توان نتیجه مطلوب و مناسب برای اقتصاد گرفت.
او ادامه داد: پرهیز از هرگونه تصمیم بدون حضور بخش خصوصی می‌‌‌تواند به اقتصاد کشور کمک کند، همه ما باید بپذیریم که ایران در شرایط جنگی است و برای اینکه در این جنگ موفق عمل کنیم و در عین حال به معیشت مردم و فعالیت تولیدکنندگان لطمه‌ای وارد نشود بهترین راهکار این است که سرمایه‌گذاران به فعالان بخش خصوصی اعتماد کنند.
عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: بخش خصوصی از طریق اتاق بازرگانی که یک نهاد قوی و کارشناسی است می‌‌‌تواند با دولت در ارتباط باشد، از این‌رو ما نباید بخش خصوصی و دولت را از هم جدا ببینیم و باید بدانیم که هر دو در یک سنگر هستیم.
او افزود: اگر برخی از تصمیم‌های دولت مناسب اجرا نمی‌شود با اینکه همه می‌‌‌دانیم آن قانون  اثربخشی لازم را دارد به خاطر این است که نگاه اجرا کنندگان آن تصمیم دیده نشده است که بعضاً با بندهایی در بخشنامه‌ها می‌‌‌توان بهترین نتیجه را گرفت، لذا تنها خواسته بخش خصوصی از سیاستگذاران این است که مشورت بگیرند و اعتماد کنند.
عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: اگر تصمیم‌های درست گرفته شود دو بخش دولت و خصوصی منتفع خواهند شد و دیگر با تصمیم‌های یک شبه و بی اثر روبه‌رو نخواهند شد، اقتصاد ایران برای هیچ شوکی آماده نیست و باید همه تلاش کنند تا اقتصاد در یک مسیر هموار قرار گیرد؛ قطعاً تحقق چنین امری سخت است ،اما با همکاری دو بخش یاد شده امکانپذیر است.