قرارداد هیرمند

یکی از مهم‌ترین قراردادهایی که تاکنون ایران در بحث آب‌های مرزی و حقابه به امضا رسانده است قرارداد 1351 هیرمند است که بین دولت ایران و افغانستان به امضا رسید و طبق آن سهم ایران از حقابه هیرمند که از کوه‌های افغانستان سرچشمه می‌گیرد و در انتها با طی کردن خاک افغانستان به دریاچه هامون در ایران می‌ریزد، به رسمیت شناخته شد. قراردادی که با گذشت 49 سال همچنان در اجرای آن چالش‌های جدی وجود دارد و طرف افغانستانی در بسیاری از سال‌ها حقابه ایران را اختصاص نمی‌دهد و با سدهایی که روی رودخانه احداث کرده عملاً به خشک شدن هامون دامن زده است، موضوعی که مسئولان ایرانی بارها با مذاکرات دیپلماتیک تلاش کرده‌اند آن را برطرف کنند. البته ریشه اختلافات ایران و افغانستان بر سر این رودخانه بسیار طولانی است و به بیش از یک و نیم قرن باز می‌گردد و تنها بین سال‌های 1251 تا 1351 چهار قرارداد بین دو کشور امضا شده است؛در این بین قرارداد سال 1351 آخرین معاهده‌ای است که برای تأمین حقابه ایران از رودخانه مرزی و مشترک هیرمند به امضا رسیده که هم اکنون هم براساس آن طرف افغانستانی متعهد به تحویل 820 میلیون متر مکعب آب به طرف ایرانی در سال شده است.
 در واقع به‌طور میانگین حدود 14درصد کل آب این رود سهم ایران تعیین شد؛ نکته مهمی که در قرارداد سال 1351 به آن توجه نشده حقابه زیست محیطی تالاب هامون است؛ در واقع در معاهده 1351 هیرمند هیچ اشاره‌ای به حقابه زیست محیطی وجود ندارد و آنچه در نظر گرفته شده تنها مربوط به مصارف شرب و کشاورزی ایران است.