به نام تاریخ

5 آبان
امروز 5 آبان است که ۲۲۱ روز از سال 1399 گذشته و به پایان امسال ۱۴۵ روز مانده است. امروز روز تولد هنرمندان است. به همین دلیل با یک مقدمه نگاهی می‌اندازیم به زندگی کسانی که امروز متولد شده‌اند.
سال 1291 شمسی در چنین روزی صمصام السلطنه نخست‌وزیر ایران در دوره احمدشاه قاجار دستور توقیف روزنامه‌هایی که از دولت انتقاد کرده یا نوشته بودند «به جای کم سوادهای نالایق از تحصیلکرده‌های فرنگ رفته استفاده شود» صادر کرد و دستور داد مدیران روزنامه‌ها هم دستگیر شوند. به این ترتیب بیشتر روزنامه‌هایی که در تهران چاپ و منتشر می‌شدند توقیف شدند. این کار باعث تضعیف حکومت او شد هر چند که این روش در دوران رئیس الوزرای بعدی هم ادامه پیدا کرد.
نیکو خردمند: امروز هشتاد و هشتمین سالروز تولد بازیگر و صداپیشه سینما و تلویزیون است. نیکو خردمند از سال 1337 کارش را با گویندگی در رادیو آغاز و به جای بازیگران مشهور بسیاری مانند کلودیا کاردیناله، الیزابت تیلور و اینگرید برگمن صحبت کرد. چند سال بعد و از سال 1342 مشغول بازی در نمایش‌های رادیویی هم شد و اجرای چند برنامه در تلویزیون را برعهده گرفت. اما بازیگری برای او از سال 1369 و با بازی در فیلم‌های «حکایت آن مرد خوشبخت» و «پرده آخر» آغاز شد. پس از آن بازی او در فیلم‌های «مسافران» و «خانه خلوت» و سریال‌های «آوای فاخته» و «دزدان مادربزرگ» بسیار مورد توجه قرار گرفت. فیلم‌های «زینت»، «غزال»، «بازیچه»، «روانی»، «کاغذ بی‌خط»، «صبحانه برای دو نفر»، «کافه ستاره»، «چند میگیری گریه کنی»، «خاک آشنا» و «شیرین» و سریال‌های «گالش‌های مادربزرگ»، «آپارتمان»، «باغ گیلاس»، «همه فرزندان من»، «آژانس دوستی»، «پس از باران» و «ریحانه» دیگر کارهای نیکو خردمند بودند. او برای «پرده آخر» و «بازیچه» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را گرفت.
امیلیا کلارک: بازیگر انگلیسی که او را با بازی در سریال «بازی تاج و تخت» می‌شناسید سال 1986 به دنیا آمد. پدر امیلیا کلارک مهندس صدای تئاتر بود و او هم به همین دلیل به تئاتر علاقه‌مند شد. اولین نقشش را در سال 2009 در تئاتر بازی کرد و همان سال در سریال «دکترها» هم نقشی داشت. یک سال بعد با بازی در فیلم «حمله تریاسی» وارد سینما هم شد اما مدتی بعد برای بازی در سریال «بازی تاج و تخت» و نقش دنریس تارگرین انتخاب شد و تا سال 2019 مشغول بازی در این سریال بود. البته سال 2012 در فیلم «جزیره اسپایک» و سال 2013 در نمایش «صبحانه در تیفانی» هم بازی کرد اما همچنان او را با نقش دنریس می‌شناسند. «بالاتر از سوءظن»، «آخرین کریسمس»، «من پیش از تو» و «نابودگر: جنسیس» از دیگر فیلم‌های اوست.
کامران جمالی: شاعر و مترجم سال 1331 در چنین روزی به دنیا آمد. کامران جمالی بیشتر به‌عنوان مترجم زبان آلمانی شناخته می‌شد و در سال‌های فعالیتش آثار نویسندگانی مانند هاینریش بل، گونتر گراس، برتولت برشت و تئودور فونتانه با ترجمه او به فارسی منتشر شدند. جمالی اشعارش را در مجموعه‌های «واخه‌ای سرخ در صحاری زرد»، «مرغ نیما»، «در انجماد پس از زمهریر» و «کلاغی و بیانی و برف» منتشر کرد. ضمن اینکه تحقیقاتی هم در زمینه شعر و ادبیات ایران انجام داد که در قالب آثار «فردوسی و هومر، تحقیقی در حوزه ادبیات تطبیقی» و «جادوی شعر در کلام نهفته است» منتشر شدند. کتاب های «تا زمانی که...»، «زنان برابر چشم‌انداز رودخانه»، «قرن من» و ترجمه رباعیات خیام به زبان آلمانی با ترجمه او منتشر شدند. کامران جمالی فروردین امسال درگذشت.
کمال تبریزی: کارگردانی که او را با فیلم‌هایی مانند «لیلی با من است» و «مارمولک» می‌شناسید، سال ۱۳۳۸ در چنین روزی به دنیا آمد. کمال تبریزی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام بود که از اشغال لانه جاسوسی عکس و فیلم تهیه می‌کرد. در دانشگاه هنر رشته سینما و تلویزیون را خواند و فعالیت سینمایی‌اش را سال ۶۲ با فیلمبرداری فیلم «آوای غیب» آغاز کرد و ۳ سال بعد و در فیلم «هویت» دستیار ابراهیم حاتمی‌کیا شد. اولین فیلمش را سال ۶۷ به نام «عبور» کارگردانی کرد و پس از آن فیلم‌های «در مسلخ عشق» و«پایان کودکی» را ساخت. فیلم «لیلی با من است» در سال ۱۳۷۴ تبریزی را به شهرت رساند و برایش سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را هم گرفت. «شیدا»، «مهر مادری»، «گاهی به آسمان نگاه کن» و«فرش باد» دیگر آثارش بودند و سال ۸۲ با فیلم جنجالی «مارمولک» بیشتر از پیش مطرح شد. «همیشه پای یک زن در میان است»، «از رئیس جمهور پاداش نگیرید»، «طبقه حساس»، «امکان مینا»، «مارموز» و «ما همه با هم هستیم» و سریال‌های «دوران سرکشی»، «شهریار» و «سرزمین کهن»از دیگر آثار تبریزی هستند.
   مجید مشیری بازیگر، کاوه خداشناس بازیگر، مسعود اعرابی شاعر، محسن حکیم معانی داستان نویس، حسن رمضانعلی‌پور شاعر و مهدی عزتی داستان نویس هم متولد امروز هستند.