سیل تجریش

ظهر چهارم مرداد سال 1366 بارانی در تهران شروع شد که انگار انتهایی نداشت و همین شد که دقایقی بعد سیلی عظیم در تجریش و مناطق شمالی تهران به راه افتاد و هر آنچه پیش روی خود داشت از جان انسان‌ها گرفته تا خانه و کاشانه، مغازه و ماشین و... را برد. سیل آن روز پایتخت از رودخانه گلابدره آغاز شد و در مسیر خود سد ساخته شده توسط جهاد سازندگی را به‌صورت کامل تخریب کرد و صدها تن گل و لای و سنگ را به سمت میدان تجریش و محله‌های شمالی تهران به حرکت درآورد. سیلاب بخش زیادی از میدان، دالان‌های بازار و تکیه بازار تجریش را تخریب کرد و بیمارستان شهدای تجریش و خیابان‌های مقصود بیگ و بخش‌هایی از خیابان ولی عصر زیر آب رفتند. سیل زمانی به تهران زد که پایتخت نشینان روزی آفتابی را پشت سر می‌گذاشتند و هیچ کس حتی سازمان هواشناسی هم انتظار سیلی عظیم را نداشت.
در اطلاعیه این سازمان که روزنامه اطلاعات 3 مرداد منتشر کرده نوشته شده:«امشب هوای تهران به‌علت ناپایداری موقتاً ابری همراه با رعد و برق و رگبار خفیف خواهد بود.» اما آسمان نه طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی و نه آفتابی که تا ظهر روی سر تهران بود عمل کرد و ناگهان تگرگ و رگبار شدید آغاز شد و با جریان رودخانه گلابدره که لایروبی درستی نشده بود، سیلی عظیم را رقم زد. درباره آمار جان باختگان این سیل اعداد متناقضی اعلام شده است که بیشترین آن 300 کشته است.
خبرنگار روزنامه کیهان گزارش می‌کند: «به‌دنبال رعدوبرق و بارندگی در دامنه البرز، سیل با شدت زیادی دره عبدالله و گلابدره را در بالای کوه‌های دربند و اطراف شمیران درهم کوبید و سپس وارد خیابان دربند و جعفرآباد شد. در خیابان‌های جعفرآباد و دربند ارتفاع آب و گل‌ولای و سنگ‌های کوچک و بزرگ زیاد بود. سیل در دوراهی خیابان دربند و جعفرآباد 2شاخه شد که قسمتی از آن وارد میدان تجریش و قسمتی دیگر وارد خیابان‌های دربند و دکتر شریعتی شد. در مسیر این دو جریان بازار شمیران درهم کوبیده شد و سیل عده زیادی را با خود به داخل گودال‌ها، مسیل‌ها و خیابان‌های اطراف کشاند.»
همچنین یکی از شاهدان عینی به خبرنگار روزنامه اطلاعات گفته است: «ساعت بین 12:15تا 12:30ظهر در حالی‌ که از ابتدای بازار تجریش به طرف شرق در حرکت بودم، ناگهان مردم فریاد زدند «سیل، سیل، فرار کنید». هجوم مردم به حدی بود که من زمین خوردم و با تلاش بسیار کشان‌کشان خودم را با کمک مردم به کوچه بن‌بستی رساندم. زنگ در ساختمانی را به صدا درآوردیم. اما هر چه منتظر ماندیم از صاحبخانه خبری نشد و مردم از ترس گرفتار‌شدن در سیل، شیشه‌های آپارتمان را شکسته و وارد منزل شدند و خود را به پشت‌بام رساندند.
تا ساعت 4بعدازظهر حدود 2هزار نفر از مردم در پشت‌بام‌های اطراف گرفتار شده بودند و سازمان آتش‌نشانی با کمک نیروهای مردمی، به‌وسیله طناب در عرض سرپل تجریش، یک پل هوایی ایجاد کرد و با تلاش بسیار توانستند مردم را نجات دهند.»
یکی از ساکنان اطراف میدان تجریش هم به روزنامه کیهان گفته است: «همه‌‌ چیز در عرض چند دقیقه اتفاق افتاد. رعد و برق و رگبار و سپس سیل مرگبار. من وقتی جریان سیل را دیدم، اتومبیل خود را رها کردم و به خانه دویدم و به طبقه بالا رفتم. از آنجا دیدم که در پایین خیابان افرادی که در بازار تجریش و میدان تجریش بودند همه طعمه سیل شدند. صدای ناله و فریاد در همه‌ جا شنیده می‌شد. صحنه تکان‌دهنده‌ای بود و ناباورانه مردم را می‌دیدم که سیل آنها را برد و هیچ کاری از ما ساخته نبود.»
به‌دنبال جاری شدن این سیل عظیم در تهران وضعیت فوق‌العاده اعلام شد و محمدنبی حبیبی شهردار وقت تهران باتوجه به نگرانی گسترش سیل در مناطق جنوبی شهر از ساکنان محله‌های شرق و جنوب تهران که در مجاورت کانال‌های آب بلوار ابوذر، باروت‌ کوبی شهرری، شهرک مدرس و راه‌آهن زندگی می‌کنند خواست خانه‌هایشان را ترک کنند.
گستردگی سیل و خسارت‌های وارده به میدان تجریش و محله‌های اطراف آن به حدی بود که میدان تجربش حدود 2ماه برای انجام عملیات پاکسازی و بازسازی بسته بود. در جریان بازسازی‌ها سطح میدان به اندازه 20 تا 30سانتی‌ متر بالاتر آمد.