از تنش آبی تا پروژه‌های سدسازی

«جنگ‌آب» و «تنش آبی» این روزها به یکی از واژه‌های مهم زندگی ما بدل شده و شاهدیم در تعدادی از استان‌های کشور خشکسالی‌های طولانی مدت به بحران‌های زیستی و زیست‌محیطی بدل شده است. اما واژه «جنگ آب» اولین بار از سوی چه کسی به ادبیات زندگی ما ایرانیان اضافه شد و چه زمانی مطرح شد؟ آیت‌الله اکبرهاشمی رفسنجانی حدود 30 سال پیش اولین سیاستمداری بود که در ایران از جنگ آب سخن گفت و به نوعی شرایط آینده و این روزها را پیش‌بینی کرد.
او در جریان بازدید از مراحل ساخت سد 15 خرداد در استان قم گفت:«جنگ آب در آینده جایگزین جنگ نفت خواهد شد». آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با همین ذهنیت یکی از مهم‌ترین اقدامات دو دوره ریاست جمهوری خود را ساخت سد در کشور و توسعه صنعت آب قرار داد؛ سدهایی که هنوز هم به‌عنوان میراث آن دوران شناخته می‌شوند.
طبق آمارهای رسمی از ابتدای دوران ریاست جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تا پایان دوره کاری او در سال 1376 بیست و پنج سد مخزنی، خاکی و سنگریزه‌ای در سراسر کشور ساخته شد که از آنها برای تأمین آب کشاورزی و شرب، جلوگیری از طغیان رودخانه‌ها و مهار سیلاب‌ها و تولید برق و انرژی استفاده می‌شود.
هاشمی رفسنجانی در جریان یکی از سفرهایش به استان خوزستان و بازدید از سدهای درحال ساخت خوزستان (سال 1398که استان خوزستان درگیر سیل شد، بسیاری اعلام کردند اگر سدهای دوران سازندگی ساخته نشده بود کل این استان به زیر آب می‌رفت) در پاسخ به خبرنگاران درباره اهمیت ساخت سدها در استان خوزستان گفت:«هم سد مارون در بهبهان، همه سد گدارلندر در مسجد سلیمان و هم سد کرخه روند اجرایی خوبی دارند. اصولاً سدهای بزرگ جزو طرح‌های مهم کشورهستند که هم برای آب و برق و هم برای کشاورزی و امور زیربنایی بسیار مؤثر هستند. من با کم شدن منابع اعتبارات دولت نگران بودم که روند اجرایی این طرح‌ها آسیب ببیند. به‌همین خاطر آمدم تا از نزدیک ببینم. سد مارون درحال آبگیری نهایی است. سد کارون ۳ از تنگناها عبور کرد و با زمان‌‌بندی همراه است. سد کرخه هم دارد طبق انتظارات پیش می‌‌رود و مجریان طرح هم از روند اجرایی آن راضی هستند. اعتبار خوبی هم گرفتند. با بهره‌برداری از این طرح‌ها دگرگونی قابل توجهی در درآمدهای غیرنفتی به‌‌وجود می‌آید. کشاورزی ما متحول می‌شود. کار تولید برق ما وارد مرحله جدیدی می‌شود و مهمتر از همه اینکه آب‌های ضرر رساننده سودآور می‌شوند. ما انتظار داریم که چهارصد هزار هکتار زمین را در استان خوزستان زیر کشت مطمئن و مفید ببریم.»