اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد

انتقادات انفجاری ترامپ از حضور در افغانستان

تا زمان ورود من به کاخ سفید، این بحث‌ها بارها مطرح و تکرار شده بود و به‌همین دلیل من با یک لوح سفید و تمیز مواجه نبودم. اولین ورود من به این بحث‌ها به روز دهم ماه مه 2018 باز می‌گردد (همان روزی که در نخستین ساعات بامداد آن گروگان‌های امریکایی از کره‌شمالی به کشور بازگشتند). «زلمی خلیلزاد» دوستی که از زمان دولت بوش پدر او را می‌شناختم و بعداً در سال 2007 به‌جای من به‌عنوان سفیر امریکا در سازمان ملل انتخاب شد، در روز دهم ماه مه به دیدنم آمد. «زال» (همه ما خلیلزاد را به این نام می‌خواندیم) یک امریکایی افغان تبار است که مدتی نیز به‌عنوان سفیر امریکا در کابل خدمت کرده بود. او به من گفت: عده‌ای که مدعی هستند از طرف گروه طالبان صحبت می‌کنند با من تماس گرفته و خواستار مذاکرات صلح شده‌اند. او با افراد دیگری در دولت که می‌توانستند اصالت و صداقت این تماس گیرندگان را ارزیابی کنند نیز صحبت کرده بود ولی می‌خواست پیشاپیش من در جریان باشم تا اگر اصالت آنها تأیید شد، بدانم چه اتفاقاتی در حال وقوع است. خلیلزاد در اواخر ماه ژوئیه به من خبر داد که اصالت این تماس‌ها تأیید شده است. دلیلی نمی‌دیدم که این تماس‌ها ادامه نیابند، البته نه به این خاطر که من انتظار داشتم اتفاقات مهمی از این تماس‌ها بیفتد. خلیلزاد وظیفه مذاکرات پشت پرده با طالبان را برعهده داشت و در عرض یک ماه نقش او توسعه یافت و به یکی از «نمایندگان ویژه» وزارت خارجه که تعدادشان هم هر روز افزایش می‌یافت، تبدیل شد. نماینده ویژه عنوانی معقول و قانع کننده بود که همچون سایر پست‌های متعارف در وزارت خارجه نیازی هم برای گرفتن تأییدیه از مراجع مختلف نداشت.
 با توجه به انتقادات انفجاری و دوره‌ای ترامپ از ادامه حضور نظامی ما در افغانستان، احساس می‌کردم که ما باید حداقل قبل از پایان سال جلسه شورای امنیت ملی را با حضور همه اعضا تشکیل دهیم یا حداقل یک جلسه توجیهی با حضور مقامات نظامی در مورد افغانستان داشته باشیم. من به‌دنبال این بودم که هرگونه جلسه‌ای در این باره تا آنجا که ممکن است با فاصله زیاد از انتخابات کنگره در ماه نوامبر برگزار شود اما هرگز نفهمیدم که چرا متیس دوست داشت این جلسه هرچه زودتر و نزدیکتر به ایام انتخابات برگزار شود. در نهایت جلسه برای روز هفتم نوامبر، دقیقاً یک روز بعد از انتخابات میاندوره‌ای کنگره، برنامه‌ریزی شد. من مطمئن بودم که ترامپ بدون توجه به نتایج انتخابات مجلس سنا، از این که جمهوریخواهان اکثریت مجلس نمایندگان را در این انتخابات از دست داده‌اند، بسیار ناراحت است. آیا متیس قصد داشت با سرعت بخشیدن به تصمیم ترامپ برای خروج کامل از افغانستان، بتواند به بهانه پایبندی به اصول خود در مخالفت با خروج، از وزارت دفاع استعفا دهد؟ یا اینکه این یک تلاش سازمانی در داخل پنتاگون بود که ترامپ و نه امریکا را مستقیماً مسئول ناکامی در جنگ افغانستان جلوه دهد و بویژه شکست راهبرد محبوب پنتاگون در زمینه مقابله با شورشیان را در افغانستان و عراق لاپوشانی کند؟ پمپئو هم با من موافق بود که جلسه توجیهی درباره افغانستان باید در اواخر ماه نوامبر برگزار شود ولی ما واقعاً دیگر قادر نبودیم جلوی تشکیل آن را بگیریم.
ساعت یک بعدازظهر روز انتخابات، با خلیلزاد ملاقات کردم. او گمان می کرد که زمان بیشتری در مقایسه با آنچه من باور داشتم، برای مذاکره با طالبان در اختیار دارد. اما من انتظار داشتم که ترامپ خیلی زود، شاید همین فردا، ترمز را بکشد و جلوی اختصاص بودجه و حمایت های دیگر را بگیرد. پنس به من خبر داد که متیس همچنان استدلال می کند که ما از نظر نظامی در افغانستان درحال پیشرفت هستیم و نباید این روند را تغییر دهیم.