بافتن تار و پود شادی در زندگی

شهرزاد عبدیه
روانشناس
مادربزرگی داشتم که همیشه دو میل بافتنی کنار دستش بود و شب و روز، وقت ناراحتی و شادی و خلاصه هر فرصتی پیدا می‌کرد، می‌بافت. بافته‌هایش خانه همه بچه‌ها و نوه‌ها و دوستانش بود. هر وقت ناراحت و عصبانی بود، سرعت بافتنش ناخودآگاه بیشتر می‌شد اما کمی بعد دوباره به ریتم معمول هرروزه‌اش برمی گشت.
شاید این روزها وقتی صحبت از هنر و هنرمند می‌شود؛ بیشتر ذهنمان به سمت هنرهای هفتگانه مثل موسیقی و تئاتر و سینما برود اما هنرهای دستی نیز بخشی از هنر محسوب می‌شوند و مانند سایر هنرها می‌توانند علاوه بر تأثیر مثبت روی خلاقیت انسان، در کاهش اضطراب و افسردگی و حال خوب ما مؤثر باشند. زمانی که فرد در حال تولید محصولی است خواه یک ژاکت بافتنی یا پیراهنی ساده باید تمرکز و دقت خود را به انجام این کار معطوف کند بنابراین ذهنش از سایر امور و استرس‌ها تا حدودی رها می‌شود. این فرد به جای اینکه تمام ساعات فراغت خود را با خیالبافی‌های منفی و تفکر در خصوص عوامل استرس‌زایی که اغلب توانایی حل آنها را هم ندارد، بگذراند؛ می‌بافد، می‌دوزد، می‌سازد و در یک کلام خلق می‌کند.
وقتی مشغول انجام کاری هستیم که برایمان لذت‌بخش و سرگرم‌کننده است، مغزمان شروع به ترشح هورمونی به‌نام دوپامین می‌کند که نوعی انتقال دهنده عصبی است و باعث به وجود آمدن احساس شادی و نشاط می‌شود. در تحقیقی که نتایج آن در ژورنال انگلیسی کاردرمانی به چاپ رسیده، 3100 زن و مرد بافنده مورد بررسی قرار گرفته‌اند. تعجب‌آور اینکه بیش از 81 درصد از این افراد گفته‌اند وقتی مشغول بافتنی هستند احساس شادی کرده و بیش از 50 درصدشان هم با بافتنی کردن «خیلی شاد» می‌شدند.
کاهش اضطراب و تنش فقط یکی از فواید هنرهای دستی است. خلاقیت و افزایش اعتماد به نفس یکی دیگر از مزایای این هنرها هستند. برای ساختن باید خلاق بود، باید درمورد اینکه چه آستینی با چه مدل یقه‌ای زیبا می‌شود و چه رنگی مناسب است؛ فکر کرد و تصمیم گرفت. روانشناسان می‌گویند درگیر شدن در یک فرآیند خلاقانه باعث می‌شود فرد احساس کند که به راستی و به طور کامل زندگی را؛ زندگی می‌کند. از سوی دیگر زمانی که کار تمام می‌شود، دیگران با دیدن محصول تولید شده، سازنده را مورد تمجید و تحسین قرار می‌دهند و این یعنی افزایش اعتماد به نفس برای هنرمندی که با دست‌هایش ساعت‌ها بافته و کوک زده است. وقتی فرد محصولی را تولید می‌کند؛ مثلاً شال دستبافته‌اش را به کسی هدیه می‌دهد؛ حال خوبی را نیز تجربه می‌کند و حال خوبی را هم به دیگری انتقال می‌دهد. علاوه بر این حال خوب؛ هدیه دادن و هدیه گرفتن یعنی برقراری روابط با دیگران که یکی از ارکان سلامت روان است.
پس زیاد سخت نگیرید برای زندگی شادتر و آرام‌تر الزاماً نیاز نیست به‌دنبال اسم‌های پرطمطراقی مثل مدیتیشن یا کلاس‌های هنردرمانی باشید؛ هرچند آنها هم مؤثر هستند اما گاهی خیلی ساده‌تر می‌توان میل بافتنی‌های مادربزرگ را برداشت و تار و پود زندگی را از نو بافت‌‌.