تجربه موفق آموزش مجازی

جعفر میلی‌منفرد
استاد تمام دانشگاه
در یک سال گذشته تجربه جدیدی را در امر آموزش مجازی دانشگاه‌ها آزمایش کردیم.در این مدل آموزشی استادان دانشگاه بسرعت خودشان را تجهیز کردند و سعی کردند دروس را به‌صورت اسلاید و با استفاده از امکانات مجازی ارائه دهند. از نظرم این نقطه قوت بسیار خوبی برای آموزش عالی کشور بود. در کنار این موضوع باید به فعالیت دانشگاه‌ها اشاره کرد که رؤسای دانشگاه‌ها به سمت تجهیز زیرساخت‌های فناوری خود رفتند تا بتوانند با پهنای باند بهتر این سرویس را به دانشجویانشان ارائه دهند. استادان از بسترهای مختلفی برای بحث آموزش استفاده کردند تا دروس به بهترین نحو ارائه شود. در سوی دیگر اما دانشجویان بودند. آنها سعی کردند با امکاناتی که دارند از این فرصت استفاده کنند بالاخره برای گرفتن آموزش مجازی یک سری امکانات لازم است. دانشجویان حداقل باید یک موبایل هوشمند داشته باشند. همچنین اینترنت با اطمینان مناسب هم لازمه کار دانشجویان بود. این موارد تقریباً وجود داشت. البته ممکن است در نقاطی از کشور بویژه نقاط دور افتاده بخشی از دانشجویان در ارتباط با این امکانات با کمبودهایی مواجه باشند که باید مشکلات آنها را در نظر گرفت اما در مجموع سیستم آموزش عالی در این تجربه در بخش آموزش موفق بوده است. با این همه در بخش‌هایی هم با مشکل روبه‌رو شدیم. در بخش آزمایش‌های عملی بویژه در رشته‌های فنی و مهندسی بخشی را توانستیم به‌صورت مجازی طراحی کنیم و دانشجویان از سیستم‌های فنی و بصری استفاده کردند اما در بخشی هم موفق نبودیم. مثلاً کارگاه تراشکاری یا ماشین‌های الکترونیکی را نمی‌توانید به‌صورت مجازی برگزار کنید. البته دانشگاه‌ها سعی کردند تا در یک فرصت یک ماهه تابستان این کلاس‌ها را برگزار کنند. برخی از دانشگاه‌ها هم در این باره موفق بودند اما عده‌ای هم موفق نبودند.البته در همین نیم سالی که قرار است برگزار شود ما در بحث آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های عملی بویژه در رشته‌های فنی و مهندسی و تخصصی هنوز با معضلاتی مواجه هستیم و باید این کارگاه‌ها به‌صورت حضوری ارائه شود. البته باید تأکید کنم که شرایط کشور قرمز بود و این امکان ما داده نشد که کلاس‌ها حضوری باشد. امیدواریم در ترم آینده شرایط کشور آبی شود. با این همه زیرساخت‌های لازم برای آموزش مجازی در حد لازم در کشور وجود دارد و هم اکنون ما توانسته‌ایم از این زیرساخت‌ها استفاده کنیم و کلاس‌ها را برگزار کنیم اما اگر پهنای باند بیشتر باشد و اگر بتوانیم زمانی که در حال تدریس هستیم تصویر دانشجویان را داخل کلاس داشته باشیم و البته زمانی که در حال امتحان هستیم تصویر تک تک دانشجویان را هم داشته باشیم برای ما بهتر است و این کار هم یک پهنای باند اینترنتی خوب می‌خواهد. با این همه، شرایط کرونا بعضاً دستاوردهایی خوبی هم برای ما داشته است و ما متوجه شدیم که می‌توانیم از آموزش مجازی هم استفاده کنیم بویژه در این شرایط  که در گیر آلودگی هوا و ترافیک هستیم اگر بتوانیم جلسات دانشگاه‌ها را مجازی برگزار کنیم کمک بسیاری به ترافیک و آلودگی هوا می‌کند. این همه جلسه در داشگاه برگزار می‌شود بخصوص جلسان دفاع‌ها می‌تواند آنلاین برگزار شود. با این حال آموزش مجازی یک تجربه بود که آموزش عالی با این نوع آموزش هم آشنا شد و در آینده هم که از این ویروس خلاص شدیم می‌توانیم در نظام آموزش عالی از امکانات مجازی برای بهبود کیفی آموزش استفاده بهتری کنیم.