«یمانی» و بزرگترین تجارت جهانی

ممدوح سلامه
اقتصاددان بین‌المللی نفت
مرحوم شیخ احمد زکی یمانی که هفته گذشته درگذشت؛ یک شخصیت برجسته در بازار جهانی نفت بود. او چهره‌ای از عربستان سعودی و محبوب‌ترین سعودی بود که امریکایی‌ها از او یاد می‌کردند.
شیخ یمانی هنگامی که وزیر نفت عربستان سعودی بود، در اوپک –سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام- شخص برجسته‌ای محسوب می‌شد که همیشه بر مذاکرات تسلط داشت و عقایدش در این سازمان غالب بود. او وقتی وزیر نفت عربستان بود، برای مدتی یکی از قدرتمندترین مردان روی زمین بود. برای بیش از دو دهه، هم به‌عنوان وزیر نفت عربستان و هم به‌عنوان نیروی محرک و اصلی اوپک نقش بازی می‌کرد.
 یمانی بازیگر مهم بزرگترین تجارت جهانی زمان خود، عالی‌ترین مذاکره کننده در ناپایدارترین بازارها و دیپلماتی مؤثر در تغییر سیاست‌های عربستان بود. ملک فیصل، پادشاه عربستان او را در 32 سالگی به‌عنوان وزیر نفت منصوب کرد.  طی دو دهه پس از آن، یمانی کنترل آرامکو را از دست امریکایی‌ها گرفت و اوپک را به یک نیروی بزرگ در بازار جهانی نفت تبدیل کرد.
بزرگترین میراث او که همیشه به خاطر سپرده می‌شود این است که او در زمان جنگ بین مصر و سوریه با اسرائیل در اکتبر 1973، نفت اعراب را به‌عنوان یک سلاح با هدایت زیرکانه شاه فیصل هماهنگ و تنظیم کرد. همچنین او را به‌عنوان فرشته انتقام شاه ایران به خاطر دارند.
شیخ یمانی تا اکتبر 1986 یعنی زمانی که فرمان مختصر یک جمله‌ای از طرف شاه فیصل دریافت کند، به‌عنوان وزیر نفت عربستان سعودی به کار خود ادامه داد؛ فرمانی که مقام سیاسی او را به‌دلیل کاهش قیمت نفت به پایان رساند.