زن شمشیر زن ۶ هزار ساله چشم انتظار رسیدن خنجر و میل های خود

ایران زمین-  خاتون 6 هزار ساله چگاسفلی چشم انتظار شمشیر، خنجر و میل‌های بافتنی‌اش است که از گور او به مخزن موزه رامهرمز رفته. کشف خاتون نتیجه کاوش باستان شناسان در شهر 6 هزارساله چگاسفلی در دشت بهبهان بود. اشیای داخل گور او و گور اختصاصی‌اش در میان گور بزرگان سیاسی و مذهبی آن دوره نشان از جایگاه اجتماعی، سیاسی و مذهبی او داشت. همین مسأله باعث شد تا تیم کاوش او را به موزه شوش انتقال دهند. برای او جایگاه ویژه‌ای ساختند تا در معرض دید مردم باشد. در این جایگاه همچنان جای تعبیه شده برای اشیا او خالی است تا این سؤال پیش بیاید چرا اشیای او به موزه شوش انتقال داده نمی‌شود؟
زنی در کنار یک گور ۵۲ نفره
 تیم کاوش سه سال پیش بیش از 5 هزار گور در این شهرباستانی یافت. آنها 10 گور آجری را کاوش کردند. تنها در یک گور ۱۰۲ نفر دفن شده بود. در گور دیگری ۵۲ اسکلت وجود دارد که جمجمه ۱۲ نفر از آنها تغییر شکل یافته است. این جمجمه‌ها به اعتقاد باستان‌شناسان متعلق به افرادی با جایگاه مذهبی اجتماعی بسیار بالا است. جمجمه‌های خربزه‌ای شکل، رسمی شناخته شده در دنیای باستان از جمله بین‌النهرین است. سر کودکان این طبقه اجتماعی را در کودکی جوری می‌بستند که کم‌کم خربزه‌‌ای شکل می‌شد. باستان‌شناسان خاتون را در یک گور مجزا در کنار این گور 52 نفره یافتند. 6 هزار سال پیش، دیوار این گور را با صاحبان ذی‌نفوذ‌ش خراب کردند تا این گور مجزا برای خاتون ساخته شود. همین مسأله باستان شناسان تیم را به این نتیجه رساند که با زنی ذی‌نفود رو‌به‌رو هستند.
اما این زن کیست؟ زنی که آنقدر جایگاه دارد که در زمان دفن، دیواره گور ۵۲ نفره با ۱۲ فرد ذی نفوذ را خراب می‌کنند و گور اختصاصی برای او می‌سازند.
عباس مقدم، سرپرست کاوش‌های چگاسفلی دراین باره به «ایران» می‌گوید: «در میان 10 گور کاوش شده، سه تدفین منفرد وجود دارد. دو تدفین آن متعلق به دو مرد است. یکی از گورها هیچ شیئی به‌همراه نداشت. فقط اسکلت بود. وضع گور هم مناسب نبود. جسد او را در یک چاله ساده گذاشته بودند. در گور دیگر هم فقط یک ظرف مسی کوچک وجود داشت که در کنار پای اسکلت قرار دارد.» وضعیت خاتون اما فرق داشت. زن را به شیوه چمباتمه‌ای یا جنینی دفن کرده بودند. این تدفین یکی از روش‌های تدفین در جهان باستان است.
عباس مقدم، نام زن جوان را خاتون می‌گذارد. در کنار خاتون یک لگن مسی بزرگ، یک کوزه مسی، یک سنجاق سر، دو کاسه مرمرین، یک جام سفالی، یک خنجر، یک شمشیر بزرگ و مقدار زیادی قلاب‌های بافندگی قرار داده شده بود. در جهان باستان اشیای متعلق به فرد به‌همراه او دفن می‌شود تا در دنیای پس از مرگ به‌کار او بیاید.
یک سنگ وزنه هم روی پیشانی خاتون قرار‌ دارد که به‌نظر می‌رسد کفه‌ ترازو را به نفع یک فرضیه باستان شناسی سنگین و معما را برای باستان‌شناسان حل کرده است.
مقدم می‌گوید: «یکسری سنگ‌های وزنه در انبارهای شوش داشتیم که کارشناسان موزه نمی‌دانستند این سنگ‌ها چیست. فکر می‌کردند متعلق به دوره عیلامی یا حتی دوره‌های متأخرتر است. عین همان سنگ‌های وزنه را در گور خاتون پیدا کردیم که روی پیشانی خاتون قرار داشت. بنابراین یکی از سؤال‌های علمی ما پاسخ گرفت.»
تیم کاوش هنوز نمی‌داند که در این گورستان، ‌شأن چه کسی بالاتر است اما شک ندارد خاتون جایگاه بالایی داشته.
عباس مقدم می‌گوید: «به‌خاطر این ویژگی و سالم بودن اسکلت نسبت به‌ سایر اسکلت‌ها تصمیم گرفتیم قالب آن را درست کنیم. همکارانم در موزه شوش برای او یک ویترین ساختند و الان خانم خاتون سفیر چگاسفلی است در شوش.»
خاتون بیش از دو سال است که منتظر رسیدن وسایل شش هزار ساله خود چون شمشیر، خنجر و میل‌های بافتنی به قلعه شوش است تا به بازدیدکننده‌های موزه شوش نشان بدهد. اشیایی که دست امین اموال میراث‌فرهنگی رامهرمز است و معلوم نیست چه زمانی به خاتون پس داده می‌شود.
حسینی بروجنی، معاون میراث فرهنگی خوزستان درگفت‌و‌گو با «ایران» در پاسخ به چرایی عدم انتقال اشیای خاتون به موزه شوش از احتمال انتقال اسکلت خاتون به موزه رامهرمز خبر می‌دهد‌. او همچنین می‌گوید: «اگر موزه بهبهان ایجاد شود به موزه بهبهان می‌رود.» او در پاسخ به این سؤال که اگر قرار بود خاتون به موزه رامهرمز انتقال یابد چرا هزینه و اعتبار صرف ایجاد جایگاه شیشه‌ای در موزه شوش‌ شد هم می‌گوید: «ما این اعتبار را پرداخت نکردیم و پایگاه جهانی شوش پرداخت.»
او در نهایت می‌گوید: «اگر موزه شوش مایل است اشیای خاتون به موزه شوش برود نامه نگاری کند.»