خشم «اژدهای زرد» از سیاست یک بام و دو هوای غرب

زهره صفاری/ موضعگیری سنگین کشورهای حاضر در نشست گروه هفت نسبت به چین و اعلامیه پراتهام آنها به این کشور، با واکنش شدید وزارت خارجه چین همراه شد.
به گزارش خبرگزاری رسمی چین (Ecns)، این بیانیه که توسط وزرای خارجه کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و امریکا و همچنین نمایندگان اتحادیه اروپا به امضا رسید، در حالی با اتهامات خشونت‌های حقوق بشری در چین علیه اویغورها، ابهامات مدیریت چین نسبت به منطقه خودمختار هنگ‌کنگ و مسائل مربوط به تایوان و همچنین چین و روسیه برای جهان آغاز شد که به نظر می‌رسید حاضران در این نشست بزرگترین بحران‌های حال حاضر جهان مانند کرونا، رکود اقتصادی و... را فراموش کرده بودند. موضوعی که با واکنش وزارت خارجه چین همراه شد و «وانگ ونبین»، سخنگوی این وزراتخانه گفت: «این اتهامات حقیقت ندارند و دولت چین پیش‌تر بارها تصریح کرده است که دولت‌های غربی و رسانه‌ها با تکیه بر آمارهای جعلی و سوء برداشت‌ها علیه چین موضع می‌گیرند. وزرای خارجه گروه هفت با این بیانیه عملاً در روابط داخلی چین و تلاش آن برای تغییر تاریخ مداخله آشکاری داشته‌اند. حاکمیت چین بر جزایر دیابو و جزایر دریای چین جنوبی قانونی و با سند و مدرک است. حضور تایوان نیز به عنوان یکی از شرکای فعال سازمان بهداشت جهانی در این نشست باید به عنوان نمایندگی چین تلقی شود.»
وی افزود: «گروه هفت متشکل از کشورهای توسعه یافته است بنابراین باید تلاش قابل توجهی در مسیر تقویت اقتصاد جهانی و نیازهای کشورهای در حال توسعه داشته باشد نه اینکه سعی در ایجاد اختلاف و شکاف در جامعه بین‌المللی کند. چراکه این روند پروسه احیای اقتصادی را خدشه‌دار خواهد کرد. همچنین مداخله و اتهام‌زنی به دیگر کشورها می‌تواند به همکاری‌های بین‌المللی علیه کرونا را که در حال حاضر با اختلاف اولویت اصلی جهان است نیز به مخاطره بیندازد.»
«مارتین جاکس»، مسئول ارشد دپارتمان سیاست و مطالعات بین‌المللی دانشگاه کمبریج معتقد است: «شرکای گروه هفت باید بدانند که آنها دیگر بر جهان سلطه ندارند. پس چون نمی‌توانند موقعیت‌شان را باور کنند به چین حمله می‌کنند. درواقع گروه هفت به چین تاخت چراکه نمی‌توانست همزمان نابرابری‌های خطرناک و شیوع بحران آفرین و هولناک کرونا را مورد بحث قرار دهد. واقعیت این است که کشورهای غربی حتی در تولید واکسن داخل کشورشان هم مانده‌اند اما چین به کشورهای زیادی واکسن صادر کرده و مشکل اصلی غرب نیز همین است.»
سیاست پرابهام روابط با چین
فارغ از بیانیه نهایی گروه هفت آنچه مسلم است، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا چالش با پکن را در سخنرانی‌هایش مطرح کرد اما حاضر نشد رقابت چین و امریکا را جنگ سرد تازه قلمداد کند. به نوشته «گلوبال تایمز»، ناظران چینی معتقدند این نوع گفتمان وزیر خارجه امریکا نشانه‌ای از اهداف بلندپروازانه آنها برای برتری در روابط با چین است. از طرفی بیانیه مشترک گروه هفت نشان داد امریکا و همپیمانانش هنوز بر پایه منطق گذشته با چین برخورد و وانمود می‌کنند که اعتمادی به سیاست‌های چشم بادامی‌ها ندارند.تحلیل‌ها نشان می‌دهد همکاری‌ها برای مبارزه با بحران پاندمی، رشد جهانی اقتصاد و مسائل امنیت منطقه‌ای بزرگترین دغدغه‌های چین و امریکا در نشست شورای امنیت سازمان ملل است اما واقعیت این است که هیچ یک از این موارد بدون همکاری چین و امریکا حل و فصل نخواهد شد. چینی‌ها بشدت به عملی شدن این همکاری اهمیت زیادی می‌دهند اما در عین حال اطمینان کامل به امریکا را بازی در زمین حریف می‌دانند و از آن اجتناب می‌کنند اما دولت جدید امریکا سعی در القای سیاستی دارد که بتواند استراتژی همکاری کوتاه مدت و رقابت بلندمدت را در قبال چین پیاده کند. «لو ژیانک»، محقق ارشد علوم اجتماعی آکادمی چین معتقد است: «دولت بایدن با تخریب روابط با چین هیچ مزیتی به دست نمی‌آورد. از طرفی اروپایی‌ها نیز توان مقابله با چینی‌ها را ندارند و به همین دلیل حتی در لوای نشست گروه هفت نیز موفق به تبیین سیاست شفافی در رابطه با چین نشدند.»