شاهنامه در باغ «جلوخان» ورق می‌خورد

زهره توکلی
خبرنگار
در تقویم ایرانی روز ۲۵ اردیبهشت به‌نام روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، بزرگ‌ترین حماسه‌سرای ایران و سراینده شاهنامه نامگذاری شده است. فردوسی در طول زندگی‌اش اثری بی‌مانند را از خود بر جای گذاشت؛ شاهنامه اثری حماسی و منظوم مشتمل بر 60هزار بیت است که داستان‌هایی را از آغاز تا حمله اعراب به ایران در بردارد و روزگار را در زمان 4 دودمان پادشاهی شامل پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان به تصویر می‌کشد. تاریخ وفات فردوسی را بعضی ۴۱۱ و برخی ۴۱۶ هجری قمری نوشته‌اند. وی را در شهر طوس، در باغی که متعلق به خودش بود، به خاک سپردند.
هر سال برنامه‌های مربوط به روز بزرگداشت فردوسی به‌صورت حضوری در سراسر کشور برگزار می‌شد از میان این برنامه ها می‌توان به مجالس شاهنامه‌خوانی یا سلسله مراسم‌ ویژه‌ای که برگزار می‌شود اشاره کرد. در این میان، رفتن به آرامگاه این شاعر بزرگ در این روز برای تمامی علاقه‌مندان رایگان بود و مردم می‌توانستند به آرامگاه این شاعر بزرگ بروند و در مراسم بزرگداشت وی سهیم شوند اما از سال گذشته تاکنون به‌دلیل شیوع ویروس کرونا این برنامه‌ها بیشتر به‌صورت مجازی برگزار می‌شود. قائم مقام اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی در این خصوص به «ایران» می‌گوید: امسال نیز به‌دلیل ادامه مشکلات و محدودیت‌های فیزیکی ناشی از وضعیت کرونایی که از سال گذشته ایجاد شد، رویکردهای کلی برنامه‌های بزرگداشت حکیم فردوسی به گونه‌ای بوده که در فضای مجازی برگزار شود.
یوسف امینی با اشاره به اینکه برنامه‌های امسال با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد، انجمن آثار مفاخر و دیگر دستگاه‌های ذیربط در قالب یک ستاد، در حال برگزاری است.
وی گفت: از محوری‌ترین برنامه‌های بزرگداشت فردوسی، همایش «شاهنامه و زبان فارسی» است: این همایش ساعت20 دیروز به صورت مجازی برگزار و پیام آقای دکتر صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط آقای مروارید مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی قرائت شد. این مسئول اضافه می‌کند: همچنین شب گذشته، برنامه «شب شعر حماسه و مقاومت» با رویکرد نشر در فضای مجازی هم با همکاری شهرداری و اداره فرهنگ و ارشاد استان و حضور تعداد محدودی از میهمانان هنرمند و مسئول، ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محل آرامگاه فردوسی برگزار شد. علاوه بر اینها با هماهنگی‌های انجام شده قرار است جلسات شعر «انجمن‌های ادبی» شهرستان‌های مختلف با رویکرد زبان فارسی به‌صورت مجازی از 25 تا 28 اردیبهشت ماه جاری به مناسب گرامیداشت فردوسی برگزار شود. وی می‌افزاید: سایر دستگاه‌های فرهنگی نیز به‌طور قطع در خصوص این مناسبت برنامه‌هایی دارند که به‌صورت مجازی اجرا می‌کنند. پس از این مناسبت نیز بزرگداشت خیام را داریم که برنامه‌های این بزرگداشت نیز به‌صورت مجازی برگزار خواهدشد.
 افزایش وسعت آرامگاه فردوسی به 12هکتار
رئیس کمیسیون توسعه و عمران شهر طوس نیز در خصوص طرح‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای گردشگری در آرامگاه فردوسی به «ایران» می‌گوید: حدود 4سال است که کمیسیونی به‌نام کمیسیون توسعه و عمران شهر طوس راه‌اندازی شده که مسئولیت آن را نیز بنده برعهده دارم. در این 4سال اتفاقات خوبی در زمینه‌های مختلف رقم خورده است به‌طوری که هم فعالیت‌های عمرانی خوبی در این منطقه انجام شد و هم در زمینه هنری اتفاقات قابل توجهی رخ داده است.
سیدمسعود ریاضی با بیان اینکه برای جذب گردشگر در مرحله نخست باید زیرساخت‌ها فراهم باشد، می‌افزاید: آرامگاه فردوسی باغ 5هکتاری است که قبل از انقلاب ساخته و اطراف آن نرده‌گذاری شده است. در جلو این آرامگاه، فضای خاکی نابسامانی وجود داشت که به فضای «جلوخان» معروف بود. شهرداری مشهد و میراث فرهنگی استان در سال 96 توافق کردند که در این فضای بدون استفاده، باغ 7هکتاری جلوخان ساخته شود که ساخت این باغ در سال 97 به سبک باغ‌های ایرانی آغاز شد.
وی ادامه می‌دهد: البته با توجه به اینکه اینجا شهر تاریخی توس است و احتمال کشف آثار تاریخی در زیرزمین وجود داشته است، میراث فرهنگی اجازه ساخت بنا و مسقف کردن را در این باغ نداده است ولی این باغ به سبک باغ‌های ایرانی و مشتمل بر فضای سبز، آبنما، رواق، سایه بان، نیمکت، محل همایش، میدان‌های محل برگزاری رویداد و... ، ساخته شده است تا گردشگران بتوانند از آن استفاده کنند و مکان تفریحی خوبی نیز برای مردم بومی این شهر باشد. این مسئول می‌افزاید: این باغ 8 میدان نیز دارد که در هر میدان یک نماد یا مجسمه در آن نصب شده یا نصب خواهد شد. همچنین گوشه‌ای از این باغ 7هکتاری محلی برای دفن تعدادی از شاعران بزرگ خراسانی نظیر عماد خراسانی، محمد قهرمان و... دیگر بزرگان حوزه به‌نام آرامگاه «سرایندگان» در نظر گرفته شده است.
ریاضی اظهار می‌دارد: با ساخت این باغ 7هکتاری، وسعت آرامگاه فردوسی از 5 هکتار به 12 هکتار رسیده که البته پس از این باغ نیز پارکینگ وسیعی ساخته شده است. در ادامه آن نیز معبر پیاده با عرض 6متر و طول یک کیلومتر ایجاد شده که آرامگاه را به بقعه «هارونیه» که مکان گردشگری است، متصل می‌کند. همچنین مسیر دیگری نیز ایجاد شده که از آرامگاه فردوسی شروع می‌شود و تا ارگ تاریخی یکهزار ساله به‌نام «کهن دژ» که مسیری پیاده روی است ادامه دارد و گردشگر را به این ارگ تاریخی می‌رساند.
وی از افتتاح مسیر پیاده روی آرامگاه فردوسی تا هارونیه در روز گذشته به مناسبت بزرگداشت حکیم فردوسی خبر می‌دهد و درباره زمان افتتاح سایر طرح‌ها و اعتبار صرف شده برای آنها می‌افزاید: باغ 7 هکتاری جلوخان اواخر سال 98، مسیر پیاده روی جلوخان تا «کهن دژ» هم سال99 افتتاح شده و در مجموع برای افتتاح این طرح‌ها حدود 80میلیارد تومان هزینه شده است.
رئیس کمیسیون توسعه و عمران شهر طوس اظهار می‌دارد: علاوه براین طرح‌های زیرساختی، در زمینه هنری نیز تعداد زیادی مجسمه با مضامین شاهنامه‌ای ساخته شده است که برای اجرای آن، هنرمندان مجسمه ساز زیادی از سراسر کشور در این زمینه به کار گرفته شدند. وی ادامه می‌دهد: حدود 10 تا 12 مجسمه در پارکی که با موضوع شاهنامه ایجاد شده، در این منطقه گردشگری ساخته شده است. هر کدام از این مجسمه‌ها داستانی دارد که برای گردشگران جذابیت دارد و اگر داستان هر کدام از اینها به حدود 10 دقیقه توضیح نیاز داشته باشد حداقل 100 دقیقه از وقت گردشگران را در این منطقه پر خواهد کرد. ریاضی می‌افزاید: مجسمه‌های ساخته شده در این پارک شامل مجسمه‌هایی نظیر مجسمه رستم و رخش، رستم و اسفندیار، رستم و سهراب، رستم و آرش کمانگیر و... است و حدود 4 مجسمه دیگر نظیر مجسمه سیاوش، سام نریمان و تهمینه را نیز در دست ساخت داریم. در مجموع در سال گذشته 3 میلیارد تومان برای ساخت این مجسمه‌ها اختصاص داده شد.