خادمان فرهنگ شکاف نسل ها را برطرف کنند

گروه فرهنگی: نخستین موزه نشر با حضور جمعی از بزرگان فرهنگ و ادب کشورمان و آنهایی که زمانی در زمره کارکنان مجموعه انتشارات فرانکلین بودند افتتاح شد؛ حاضران نجات سندهای قدیمی انتشارات علمی - فرهنگی را کاری مهم عنوان کردند که در نوع خود کارستان است.
اسناد هویت و دانش ما را افزایش می‌دهند
آیین افتتاحیه موزه و مرکز اسناد انتشارات علمی، فرهنگی در حالی عصر دوشنبه برگزار شد که برخی بزرگان عرصه فرهنگ این مراسم را همراهی کردند. هرمز همایون‌پور، گلی امامی، منصوره اتحادیه، ژاله آموزگار، احمد سمیعی گیلانی، رسول جعفریان، هادی خانیکی و علی دهباشی، اشرف بروجردی، مهدخت معین ادیب و فرزند زنده‌یاد محمد معین، محمد شریعتمداری«وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی» از جمله حاضران در این مراسم بودند.
نادره رضایی، مدیر انتشارات علمی، فرهنگی نخستین سخنران این مراسم با ارائه گزارشی از این مؤسسه، راه‌اندازی سایت، سامانه فروشگاه اینترنتی و باشگاه مخاطبان انتشارات علمی و فرهنگی را از جمله اقدامات مؤثری عنوان کرد که در شرایطی که کرونا سبب شده منجر به جلب‌توجه و استقبال مخاطبان از این مؤسسه نشر شده است. او از انتشار دوباره مجله کتاب امروز بعد از 46 وقفه آن را ادای احترامی به کریم امامی و همه نویسندگان کتاب امروز دیروز خواند.
به گفته رضایی، موزه و مرکز اسناد انتشارات علمی و فرهنگی حول سه محور اصلی راه‌اندازی مرکز اسناد، شامل اسناد مکتوب و داده‌های دیداری و شنیداری و دیجیتال، راه‌اندازی کتابخانه و آرشیو و تأسیس موزه شکل گرفته است.وی گفت: «این موزه با بیش از ۳۰۰ هزار برگ سند و بیش از ۵۰۰۰ پرونده کتاب مربوط به ۷ دهه فعالیت که دسته‌بندی و اسکن شده و کار کدگذاری تخصصی جهت بهره‌برداری‌اش در حال انجام است.»
رسول جعفریان از رؤسای پیشین کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نیز در این مراسم حضور داشت، او گفت: «بین دو نسلی که در نهادهای علمی پیش از انقلاب و در دوره پهلوی کار می‌کردند و بعد از انقلاب که به هر دلیلی امکان کار برایشان فراهم نشد با نسل امروزی شکاف وجود دارد و نسل فعلی اطلاعاتی درباره این افراد ندارند.»
وی ادامه داد: «با شنیدن خاطرات افرادی مانند ناصر پاکدامن در سال‌های همکاری‌اش با فرانکلین متوجه می‌شویم که انگیزه این افراد تنها کار علمی بوده اما پس از انقلاب نسل‌های دیگری جایگزین این افراد شدند و در واقع انقطاع بین نسلی ایجاد شد. امروز نسل جوان و فرهیخته ما با استدلال سخن می‌گوید و ما حس می‌کنیم که به این نسل توجه کافی نشده است.»
رئیس مرکز اسناد و کتابخانه دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به نهادهایی مانند انجمن آثار ملی و خدمات ارائه‌ شده توسط آنها ادامه داد: «انجمن آثار ملی در دهه 30 تأسیس شد و با چاپ کتاب درباره شهرهای مختلف ایران خدمت بزرگی را به کشور کرد اما امروز متأسفانه جوانان با این نهادها و نسل‌ها آشنا نیستند. تلاش نهادی مانند انجمن آثار ملی خدمت به فرهنگ اسلامی ایرانی است.لازم است تا مجموعه‌هایی مانند انتشارات علمی، فرهنگی استمرار داشته باشد تا این دو نسل به هم مرتبط باشند.»
گسترش فرهنگ توقف ناپذیر است
ژاله آموزگار، پژوهشگر و زبان‌شناس نیز گفت: «من در جایگاهی سخن می‌گویم که بنیانگذاران و بزرگان خلق آثار این مؤسسه (انتشارات علمی، فرهنگی) را به خود دیده است. نسل من با دستاوردهای این بزرگان آشناست و می‌داند آنانی که این تشکیلات را بنیان نهادند هدفی جز پیشرفت فرهنگ این سرزمین نداشتند. البته برای من پیش نیامد که این بخت را داشته باشم که جزو بنیانگذاران و تولیدکنندگان این مؤسسه باشم، اما از دستاوردهای آن بهره بردم و گواه آن نیز کتاب‌هایی است که در کتابخانه‌هایمان وجود دارد، پس من و امثال من به‌ نوعی در افتخارات این مؤسسه شریک هستیم.»
این پیشکسوت ادبیات ادامه داد: «هر هنرمند و خلاقی به مخاطب نیاز دارد و هر موزه‌ای بازدیدکننده می‌خواهد. حال ما کتاب‌های انتشارات علمی، فرهنگی را خوانده‌ایم و کتابخانه‌هایمان را با کتاب‌هایش زینت داده‌ایم. در این‌ بین نجات اسناد قدیمی انتشارات علمی، فرهنگی از میان زباله‌های دورریختنی مانند فیلم‌های تخیلی است. تأسیس موزه مرکز اسناد انتشارات علمی، فرهنگی به دلیل دشواری تفکیک اسناد و احیای آنها کاری کارستان است.»
احمد سمیعی گیلانی چهره ماندگار عرصه ادبیات که یکی از فعالان مجموعه انتشارات فرانکلین بوده با اشاره به گفته نادره رضایی که او را در بخشی از سخنان خود پدر ویرایش کشورمان خوانده گفت: «ایشان اشاره کردند که من پدر ویرایش هستم اما باید بگویم من پدر ویرایش نیستم، فرزند ویرایشم! ویرایش به من نشان داد چگونه کتاب بخوانم و به چه چیزهایی در کتاب توجه کنم و اگر اشکالی در کتاب وجود داشت آن را در نوع کار خودم ببینم.»
این نویسنده و محقق با تأکید بر اینکه ما خادمان فرهنگ باید متوجه باشیم که تنها علم و فرهنگ کافی نیست و باید دانش و فن امروزی را نیز از بیرون اقتباس کنیم، گفت: «ما نیازمند اقتباس ابزارها و فنون امروزی از بیرون هستیم. من امروز در مقایسه با مهارت‌های نسل جوان در استفاده از ابزارهای نوین خود را بی‌سواد حس می‌کنم. فرهنگ نیروی عظیمی دارد که نمی‌توان جلوی گسترش آن را گرفت. فرهنگ خرافه‌ستیز و خشونت ستیز است و ما خادمان فرهنگ باید تلاش کنیم شکاف بین خود و نسل جوان را پرکنیم.»