فرهنگسازی برای یک قانون

محسن رجب‌پور
مدیرعامل مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار موسیقی و شنیداری‌
مسأله کپی‌رایت و رعایت نکردن این قانون بویژه در بخش فرهنگ و هنرصحبت امروز و دیروز نیست؛ مسأله‌ای است که سال‌ها در ایران مناقشات بسیاری بر سر آن درگرفته است و این موضوع در این سال‌ها بسیار مورد بحث و بررسی قرار گرفته چرا که ایران جزو کشورهایی است که همچنان به قانون کپی رایت نپیوسته و بر این اساس وقتی اثر هنری منتشر می‌شود، بدون رعایت حق مؤلف سریعاً دانلود و تکثیر شده و در دست همگان قرار می‌گیرد و همان طور که می‌دانید، خسارات مالی هم برای پدیدآورندگان آثار هنری به وجود خواهد آورد. ما نیز تلاش کردیم تا قانونی که دهه‌ها از تصویب آن در ایران می‌گذرد، بتواند به مرحله  اجرا برسد و اقدامات مهم و قابل توجهی در بخش موسیقی انجام بگیرد و این گونه حمایت خود را از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان اعلام کردیم و این موضوع  مورد توجه و بررسی قرار گرفت اما متأسفانه این قانون به شکل اصولی و درست رعایت نمی‌شود به عنوان مثال ارگان مهمی چون صدا و سیما که بخش بزرگی از تولیدات هنری موسیقی و دیگر آثار را مورد استفاده قرار می‌دهد نسبت به پرداخت حقوق مؤلفان خود اهمیتی قائل نیست و در حوزه کپی رایت قانون‌شکنی می‌کند و به تبع این موضوع به سایر دستگاه‌ها هم سرایت خواهد کرد. آثار موسیقی یک محصول است و از زمان تولید تا انتشار آن هزینه و آورده بسیاری برای سازنده‌اش خواهد داشت،  محصولی که شاید بیش از 30 درصد حجم برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی را به خود اختصاص داده ‌است اما برای حفظ آن هیچ گونه تدبیری اندیشیده نمی‌شود، بنابراین این قانون باید  در ارگان‌های بزرگ مورد توجه قرار بگیرد و رعایت شود تا سایر نهادها هم به آن عمل کنند. در این سال‌ها مجمع صنفی خانه موسیقی و کانون ناشران و تهیه‌کنندگان موسیقی برای بهبود اوضاع نشر موسیقی در کشور بارها و بارها درخصوص این موضوع تذکر دادند و از هر اقدام لازم که باید انجام بگیرد و از دست‌شان برمی‌آمده، دریغ نکردند، اما با این اوصاف همچنان مشکلاتی وجود دارد. چرا که همان طور که می‌دانید، قانون کپی‌رایت به چند مدل در بین فارسی زبانان دنیا نقض می‌شود. یکی از این موارد، شرکت‌ها و ارگان‌های بزرگی چون صدا و سیماست که شاید در داخل کشور زورمان  به آنها نرسد که البته با یک اقدام خارجی می‌توان مانع از این بی قانونی بود اما متأسفانه شکایت در این خصوص به مؤسسات و سازمان‌های بین‌المللی آبروریزی برای خود ما است. البته ناگفته نماند کانون ناشران خانه موسیقی و مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار موسیقی و شنیداری تذکرات لازم را به نقض کنندگان قانون کپی‌رایت اعلام کرده‌اند بنابراین برای پرهیز از این سرقت‌های هنری و رعایت قانون کپی رایت ابتدا نیاز است فرهنگ‌سازی عمومی صورت بگیرد و این فرهنگ سازی ابتدای کار باید از سوی صدا و سیما اتفاق بیفتد وچون ارگان‌ها و رسانه مهم و بزرگی چون رسانه ملی به این موضوع اهمیت قائل نیست، انجام فرهنگ‌سازی غیرممکن است و نمی‌توان کاری که ابتدا به ساکن باید خود رعایت کنند، به دیگران آموزش بدهند و به حقوق هنرمندان و نویسندگان احترام بگذارند.