سبک زندگی در دوران پسا کرونا

علیرضا شریفی یزدی
جامعه شناس
کرونا و پیامدهای اجتماعی آن یکی از تجربه‌های نادر در تاریخ بشر محسوب می‌شود. در گذشته هم بشریت تجربیاتی از بیماری‌های مسری داشته اما به‌دلیل اینکه اطلاع رسانی و گستره جغرافیایی شیوع بیماری ها محدود بوده تأثیرگذاری این بیماری یک تجربه نادر برای جوامع کنونی به شمار می‌رود. در هیچ دوره‌ای انسان به اندازه امروز نتوانسته بود برای مقابله با یک بیماری این گونه از تکنولوژی استفاده کند. این پدیده نوین یقیناً اثرگذاری مستقیمی در سبک زندگی افراد خواهد داشت و این می‌تواند آینده حیات اجتماعی انسان را متحول کند. معتقدم که پسا کرونا دنیای متفاوت تر از پیشاکرونا خواهد بود. امروزه شاهد آن هستیم مردم از طریق فضای دیجیتال بسیاری از نیازهای روزمره‌شان را رفع می‌کنند، این رفع نیاز در بعد درمان هم صدق می‌کند. در زمان همه‌گیری با ورود شبکه‌های اجتماعی در حوزه درمان و بهداشت در بین توده مردم یعنی اکثریت افرادی که از سطح دانش و سواد خیلی بالایی برخوردار نبودند به مباحث علمی و دانشی روی آوردند؛ به‌نظر شما تا پیش از کرونا مردم چقدر از مباحث بهداشتی، نحوه انتقال بیماری  یا حتی تفاوت بین ویروس با باکتری  یا ویروس با میکروب و امثال اینها شناخت داشتند، اما در حال حاضر مطالعه دارند و پیگیری می‌کنند برای اینکه بتوانند سلامت خودشان و عزیزانشان را حفظ کنند. بنابراین این تغییر نگرش و نگاه مثبت عامه مردم و اعتماد به علم است که می‌توان آن را از دیگر تغییرات سبک زندگی دوران پسا برشماریم. تغییر مسأله روابط اجتماعی است. پیش تر افراد روابط اجتماعی چهره به چهره داشتند چه در زمینه خرید و فروش و آموزش و... اما پیش‌بینی می‌شود در پسا کرونا بخش زیادی از این ارتباطات و حتی تفریحات به سمت فضای مجازی سوق پیدا کند. شاید در ابتدای پسا کرونا و در کوتاه مدت شاهد آن باشم که افراد برای جبران سختی‌های ناشی از قرنطینه  کرونا در محافل و اجتماع حضور بیشتری داشته باشند ولی در میان مدت و بلندمدت کرونا این حضور از بین خواهد رفت و  فرد‌گرایی ، تک محور بودن و خود محور بودن در بین افراد شیوع و رواج بیشتری پیدا کند و افراد تبدیل می‌شوند به ذره‌های معلق در فضا و به جای اینکه با همدیگر یک اجتماع و یک گروه مشخص را تشکیل دهند بیشتر به‌سمت مسائل فردی روی می‌آورند. چشم‌انداز پیش رو نشان می‌دهد حداقل بخشی از جامعه حاضر نباشند به سبک و سیاق پیش از کرونا بازگردند. معتقدم از آنجا که با سبک‌های متفاوتی از زندگی روبه‌رو هستیم، بعد از کرونا گروهی از افراد به نحوی دچار از خودبیگانگی خواهند شد چرا که این احساس تنها ماندن و احساس بیگانه بودن در دوران کرونا را تجربه کرده‌اند.  انسان در این دوران عمق تنهایی را تجربه کرده است. باید این را بپذیریم که در پسا کرونا سبک جدیدی از زندگی را تجربه خواهیم کرد. کرونا باعث شد بخش زیادی از مردم از دنیای واقعی به دنیای مجازی مهاجرت کنند و ساکن دنیای مجازی و حتی در این فضای غیر واقعی محبوب‌تر باشند چرا که هم می‌توانند خود واقعی‌شان را بدون قضاوت دیگران نمایان کنند  یا حتی برعکس رفتار واقعی‌شان را پنهان کنند. بازگشت و مهاجرت معکوس این افراد بعد از کرونا براحتی و بسرعت رخ نخواهد داد. یکی از بحث هایی که در مورد مهاجرت از فضای واقعی به فضای مجازی وجود دارد این است که افراد در دو فضا زندگی می‌کنند. نکته آخر آنکه در دوران پسا کرونا و تأثیر آن بر سبک زندگی افراد توجه بیشتر مردم به امر پیشگیری خواهد بود تا درمان؛ امری که تا به امروز بسیاری آن را نادیده می‌گرفتند و این نکته مثبتی است که در آینده امیدواریم مردم به آن  توجه بیشتری داشته باشند.