برق‌دزدی از دل کارخانه‌های متروک

گروه اقتصادی/ با تشدید طرح برخورد با استخراج‌کنندگان غیرمجاز رمزارزها، هر روز برتعداد دستگاه‌های ماینر بدون مجوز افزوده می‌شود. درحالی که در زمستان سال گذشته مسئولان صنعت برق نگرانی زیادی از تأثیر فعالیت دستگاه‌های استخراج رمزارزها بر شبکه برق نداشتند، اما با ورود به فصل گرم سال‌جاری و رشد کم سابقه مصرف برق که درنهایت به اعمال خاموشی از یک سو و واردات برق از کشورهای شمالی شد، نگاه این مسئولان نیز به این پدیده تغییر کرد، به‌طوری که ماینرها به‌عنوان اصلی‌ترین عامل خاموشی‌ها و عدم تعادل میان تولید و مصرف معرفی شدند.
در روزهای اخیر انتشار اخبار شناسایی مزارع استخراج رمزارز در سطح کشور، وسعت قابل توجه این فعالیت‌ها را به تصویرکشید. درحالی که مدیرعامل توانیر ازکشف بیش از 190 هزاردستگاه ماینرغیرمجاز درکشور از ابتدای طرح برخورد خبرمی دهد، سخنگوی صنعت برق درگفت‌و‌گو با اقتصاد نیوزاعلام می‌کند که طبق برآوردها 800 هزاردستگاه غیرمجاز دیگر در کشور فعال است. براین اساس می‌توان تخمین زد که درمجموع حدود یک میلیون دستگاه ماینر غیرمجاز درکشور وجود داشته است که تاکنون نزدیک به 200 هزاردستگاه آن کشف شده است. این درحالی است که میزان مصرف برق هردستگاه ماینر استخراج رمزارز معادل یک کولر گازی و 15 عدد یخچال است.
طبق اعلام مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) درگفت‌و‌گو با ایرنا،
تاکنون و از ابتدای طرح برخورد با استخراج‌کنندگان غیرمجاز رمزارز، بیش از ۱۹۰ هزار دستگاه غیرمجاز کشف و جمع‌آوری شده است.
به‌گفته محمدحسن متولی‌زاده جمع‌آوری این دستگاه‌ها با کمک گزارش‌های مردمی ممکن شده است. مردم احساس کرده‌اند و اطلاع یافته‌اند که فعالیت این دستگاه‌های غیرمجاز علاوه بر آسیب به شبکه برق به تأسیسات خود آنها نیز خسارت وارد می‌کند.همچنین مردم آگاهی یافته‌اند که فعالیت مراکز غیرمجاز باعث کمبود برق در کشور می‌شود.بر این اساس مردم اطلاعات بیشتری در اختیار مأموران شرکت‌های توزیع قرار داده‌اند که منجر به کشف و ضبط این دستگاه‌ها شده است.
وی از تشدید برخورد با فعالیت این نوع دستگاه‌ها با توجه به روند افزایش مصرف برق خبر داد و خاطرنشان‌ کرد: خاطیان با کمک قوه قضائیه به مجازات می‌رسند.
طبق اعلام مسئولان صنعت برق، میزان مصرف 190 هزاردستگاه ماینر غیرمجازی که تاکنون کشف شده بیش از 550 مگاوات است. اما نکته جالب توجه این است که به‌گفته مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق، تخمین زده می‌شود حدود 800 هزار ماینر غیرمجاز دیگر در کشور در حال فعالیت هستند. بدین ترتیب بیش از 4 برابرماینرهای غیرمجازی که تاکنون کشف و شناسایی شده، دستگاه بدون مجوز درسطح کشور وجود دارد که میزان تقریبی مصرف برق این دستگاه‌ها به حدود 2 هزار و 500 مگاوات می‌رسد.
فعالیت ماینرها درکارخانه‌های متروک
برپایه گزارش‌های ارائه شده، اکثر مزارعی که درهفته‌های اخیر کشف شده درکارخانه‌های متروکه فعال بوده‌اند. در روز نخست تیرماه جاری، بزرگ‌ترین مزرعه استخراج رمزارزها با 7 هزاردستگاه درکارخانه‌ای متروکه در غرب تهران کشف شد که 20 مگاوات از برق تولیدی کشور را می‌بلعید. این مزرعه با استفاده از انشعابات موجود درمنطقه که مورد استفاده نبودند برق خود را تأمین می‌کرد.
همانطور که پیش‌بینی می‌شد، جهش قیمتی ارزهای مجازی طی ماه‌های اخیر جذابیت استخراج این رمزینه ارزها را افزایش داده است و برهمین اساس، با اجرای فاز دوم مانور کشوری مقابله با مزارع غیرمجاز ارز دیجیتال، تعداد قابل توجهی از این مزارع کشف شده‌اند.
طبق اعلام مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ با اجرای این مانور، در یک روز، ۴۲ مزرعه غیرمجاز ارز دیجیتال در تهران، شناسایی و جمع‌آوری شد.
به‌گفته حسین صبوری به منظور کاهش بار شبکه و تأمین برق مورد نیاز هموطنان تهرانی، برخورد جدی با مزارع غیرمجاز استخراج ارز دیجیتال در دستور کار این شرکت قرار دارد، در همین راستا تاکنون بیش از ۱۱ هزار ماینر غیرمجاز در کلانشهر تهران جمع‌آوری شده است.
وی افزود: با توجه به افزایش قابل ملاحظه مصرف برق در کشور و به‌منظور جلوگیری از بروز خاموشی، با اجرای فاز دوم مانور مقابله با مزارع غیرمجاز ارز دیجیتال در تهران که با همراهی عوامل قضایی و پلیس تهران بزرگ، برگزار شد، گروه‌های عملیاتی مناطق ۲۲ گانه برق با مراجعه به مزارع غیرمجاز رمزارز، اقدام به قطع انشعابات غیرمجاز برق و جمع‌آوری تجهیزات مورد استفاده کردند.
روش‌های شناسایی ماینرهای غیرمجاز
با هوشمندسازی نسبی صنعت برق کشور، ابزارهای متعددی برای شناسایی ماینرهای غیرمجاز دراختیار متولیان قرارگرفته است. درهمین زمینه حمیدرضا منصوری معاون بهره‌برداری و دیسپاچینگ این شرکت اعلام کرد، کارشناسان این شرکت از روش‌های متعددی به‌منظور پایش مصرف برق شبکه توزیع تهران بزرگ به‌منظور شناسایی مزارع غیرمجاز ارز دیجیتال استفاده کرده و بر اساس نتایج حاصل با همکاری نیروی انتظامی و از طریق نیروهای عملیاتی مناطق ۲۲ گانه برق، اقدام به جمع‌آوری ماینرهای غیرمجاز می‌کنند.
وی تصریح کرد علاوه بر ضبط ماینرهای غیرمجاز توسط پلیس تهران بزرگ، متخلفان ملزم به جبران خسارات وارد آمده به شبکه برق بر اساس دستورالعمل‌های تعیین شده نیز هستند.
یکی از روش‌های شناسایی ماینرهای غیرمجاز بررسی بارپایه بدون نوسان درطول شبانه روز است. در واقع پس از نیمه شب میزان مصرف واحدهای مسکونی، صنعتی و تجاری بشدت کاهش می‌یابد و این درحالی است که بررسی بارمصرفی در برخی از مناطق نشان می‌دهد که مصرف به‌صورت خطی ادامه دارد.
همچنین با توجه به تجهیز شرکت برق به هوش مصنوعی و شناسایی رابطه برق با اینترنت امکان کشف مراکز استخراج ماینینگ ممکن شده است. با این حال موضوعی که نگرانی مسئولان صنعت برق را به‌دنبال داشته، مهاجرت ماینرهای غیرمجاز به شبکه خانگی است.
 جایزه 20 میلیونی سوت‌زنی
درکنار روش‌های متعددی که کارشناسان صنعت برق برای کشف مزارع به‌کار می‌گیرند، کاراترین روش سوت‌زنی است. طبق اعلام مدیران بخش عمده‌ای از مزارع کشف شده با گزارش‌های مردمی ممکن شده است. این درحالی است که برای تشویق سوت‌زنی گزارش‌دهندگان مردمی 20 میلیون تومان جایزه نقدی دریافت می‌کنند.
به طوری که تاکنون بیش از 700 میلیون تومان پاداش به مردم پرداخت شده است. علاوه براین برای حفظ حریم گزارش‌دهندگان اطلاعات هموطنانی که گزارش مراکز غیرمجاز رمز‌ارزها را می‌دهند محرمانه خواهد ماند و پیگیری‌ها نیز محرمانه انجام می‌شود.
علاوه بر اینکه مراکز غیرمجاز رمز‌ارزها پلمب و اشتراک برق آنها قطع و دستگاه‌های غیرمجازشان جمع‌آوری می‌شود، به مراکز قضایی نیز معرفی خواهند شد و دیگر نمی‌توانند با صنعت برق کشور همکاری کنند. همچنین بهای برق مصرفی مراکز غیرمجاز از زمان آغاز فعالیت با نرخ برق صادراتی محاسبه خواهد شد و هزینه خسارت‌های وارده این مراکز به شبکه برق نیز از آنها اخذ خواهد شد.