نذری برای قربانیان زبان بسته خشکسالی

شیما جهانبخش
خبرنگار
«بیش از ۱۰ ماه است که آبی در زاینده رود جریان نداشته و چاه‌های اطراف آن خشک و یا کم آب شده‌اند. همین موضوع سبب شده گونه‌های نادر و کمیاب جانوری و گیاهی اصفهان در معرض خطر باشند و بیش از ۴۴ هزار رأس آهو، کل و بز و قوچ و میش در زیستگاه‌هایشان با تنش خشکی مواجه شوند.» این صحبتهای منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان است که تصویری تلخ و مهلک از سرنوشت حیات وحش این استان ارائه می‌دهد. او از سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور به‌عنوان متولی حفظ گونه‌های جانوری و گیاهی درخواست می‌کند که به استان اصفهان توجه ویژه داشته باشد و اعتباراتی برای تأمین آب و علوفه حیات وحش اختصاص دهد. اما دست محیط‌زیست نیز برای مقابله با این بحران پر نیست و چشم به مردم و سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های غیر دولتی محیط‌زیستی دارد. دوستداران محیط‌زیست اما برای کمک به حیوانات تشنه و گرسنه و بی‌پناه در برابر خشکسالی در قالب «نذر طبیعت» به‌صورت خودجوش به کمک محیط‌زیست آمده‌اند و تلاش دارند با ساخت آبشخورها و تأمین علوفه، آب سالم و غذای کافی را برای حیات وحش تأمین کنند تا جلوی فاجعه نابودی حیات وحش را بگیرند.
«شهرام احمدی»، مدیر کل حفاظت محیط‌زیست چهار محال و بختیاری به «ایران» گفت: خشکسالی‌های چند سال اخیرو گرمای هوا تأمین آب سالم برای حیات وحش را با سختی‌های فراوانی رو به رو کرده و اگر فکری به حال این قضیه نشود حیات وحش آسیب جدی می‌بیند.
احمدی خشکسالی را اصلی‌ترین چالش حفاظت از محیط‌زیست عنوان کرد و افزود: در همین راستا طرح پاکسازی و گندزدایی آبشخورهای مناطق حفاظت شده تحت مدیریت استان آغاز شده است. در گام نخست این طرح با همکاری دوستداران طبیعت و اعضای سازمان‌های مردم نهاد محلی آبشخورهای پارک ملی و منطقه حفاظت شده تنگ صیاد پاکسازی شد.
وی با اشاره به اهمیت تأمین آب سالم برای حیات وحش، بویژه در شرایط خشکسالی، ادامه داد: با احداث و آبگیری مخازن و تانکرهای ذخیره‌ای آب و لوله‌های انتقال آب پیش‌بینی‌های لازم برای تأمین آب در مناطق تحت مدیریت استان انجام شده است. مدیر کل حفاظت محیط زیست چهار محال و بختیاری همکاری سازمان‌های مردم نهاد را در این راستا ضروری عنوان کرد و گفت: شرایط بسیار سخت است اما دوستداران محیط‌زیست همانند گذشته می‌توانند برای ساخت آبشخور و تأمین علوفه حیات‌وحش کمک کنند تا از این شرایط عبور کنیم.
ساخت آبشخور و تأمین علوفه در قالب نذر طبیعت
«حمید ظهرابی»، مدیر کل حفاظت محیط‌زیست فارس هم با اشاره به کم آبی و خشک شدن چشمه‌های مورد استفاده حیات وحش استان اظهار داشت: با توجه به شرایط خیرین محیط‌زیست استان برای ساخت آبشخور و تأمین علوفه در قالب نذر طبیعت به‌صورت خودجوش به کمک محیط‌زیست آمده‌اند. در همین زمینه ساخت آبشخورها را در برخی مناطق زیست‌محیطی استان آغاز شده تا در این گرمای بی‌سابقه آب شرب حیات وحش تأمین شود.
مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان فارس با بیان اینکه بسیاری از این آبشخورها درسال‌های اخیر در مناطق سخت گذر و کوهستانی احداث شده‌اند، افزود: دوستداران طبیعت، امکانات و مصالح مورد نیاز برای ساخت این آبشخورها را کیلومترها به دوش کشیده‌اند و اینها نشان از علاقه آنها دارد. البته گرمای هوا سبب شده بسیاری از حیوانات برای رفع تشنگی و گرسنگی به سمت باغ‌ها، مزارع و مناطق مسکونی بیایند برای همین مردم منطقه با ساخت آبشخور در مسیر تردد حیوانات تشنه  تلاش دارند تا با سیراب کردن آنها جلوی این کار را بگیرند.
ظهرابی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مشکلات ما افزایش درگیری محیطبانان با شکارچیان مسلح است. می‌دانیم که گرما و بی‌آبی از اواخر اردیبهشت امسال در پناهگاه‌ها و زیستگاه‌های حیات وحش استان آغاز شده به همین دلیل وحوش برای دسترسی به آب و علوفه به مزارع نزدیک می‌شوند و این موضوع سبب شده برخی از متخلفان به شکار ترغیب شوند.
پویش نذر طبیعت باید فعال‌تر از سال‌های قبل باشد
«حسین اکبری»، معاون پایش و نظارت حفاظت محیط‌زیست اصفهان هم از گرانی علوفه در استان خبر داد و اظهار داشت: جمعیت زیادی از حیات وحش به‌دلیل نبود علوفه به مزارع و اراضی کشاورزی نزدیک شده‌اند. ما تمام امکانات‌مان را برای آبرسانی سیار به آبشخورها بسیج کرده‌ایم اما باز هم برای حفاظت از این گونه‌ها به کمک و همراهی مردم نیاز داریم تا بتوانیم از این شرایط سخت عبور کنیم.
اکبری با تأکید بر اینکه قیمت علوفه افزایش چشم‌گیری داشته است، ادامه داد: محیط‌زیست اصفهان حداقل به ۱۱ میلیارد تومان اعتبار احتیاج دارد تا شرایط اولیه و نیازهای حیاتی حیوانات شامل علوفه و آب را تأمین کرده و تا حدودی از برخی بیماری‌ها پیشگیری شود اما تا کنون هیچ مبلغی به ما پرداخت نشده است. البته برای تأمین اعتبارات مورد نیاز از طریق استانداری، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اصفهان و سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور پیگیری و با سازمان مدیریت بحران کشور مکاتباتی شده که امید است این تلاش‌ها نتیجه بخش باشد.
وی با اشاره به اینکه بشدت نیازمند همراهی مردم هستیم، افزود: خشکسالی‌های متوالی، دامنگیر مناطق محیط‌زیستی و عرصه‌های طبیعی شده و در چنین شرایطی پویش نذر طبیعت باید فعال‌تر از سال‌های قبل باشد. این پویش در استان در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۷ هم که خشکسالی شدت داشت با همراهی شماری از فعالان محیط‌زیستی فعال شد اما در 2 سال اخیر به‌دلیل بهبود بارش‌ها فعال نبود. البته پس از خبر حمله شکارچیان به «رضاقلی خسروی» محیطبان غیور پارک ملی قمیشلو، سازمان‌های مردم نهاد استان با جدیت بیشتری پیگیر این پویش شدند.