نابودی تدریجی صنعت دامداری زیر بار فشار هزینه‌های تولید

حمیرا حیدریان
خبرنگار
در روز‌های اخیر گروهی از کشاورزان و دامداران اصفهان با تجمع‌های خود به بی‌آبی، تأمین نشدن حقابه و خسارت ناشی از خشک شدن مزارع و اتلاف دام هایشان اعتراض کردند. آنها با ریختن شیرخام و ذبح دام خود به قیمت پایین شیرخام و گوشت و بالا بودن خوراک دام همچون دامداران سایر استان ها اعتراض خود را نشان دادند.
به گفته یکی از دامداران اصفهانی، از سال گذشته قیمت خرید شیر خام تغییری نکرده و روی قیمت 4500تومان ثابت مانده است، در حالی که هزینه‌های تولید از جمله حمل و نقل، نهاده‌های دامی، واکسن، دارو و سایر هزینه‌ها همچون حقوق و دستمزد کارگر و... افزایش قابل توجهی داشته که این مسأله قیمت تمام شده شیرخام را بالاتر از نرخ مصوب رسانده است.
یکی دیگر از دامداران معترض با انتقاد از سامانه بازارگاه جهادکشاورزی در خرید نهاده‌های دامی، تأکید می‌کند که اگرچه پول نهاده‌ها به‌صورت نقد توسط دامدار پرداخت می‌شود، اما علوفه با تأخیر چند ماهه به دست دامدار می‌رسد و به نوعی ما نهاده‌ها را سلف خری می‌کنیم.
مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی گاوداران اصفهان و حومه به «ایران» گفت: بحران اقتصادی به صنعت پرورش گاوشیری که یکی از مهم‌ترین صنایع کشور پس از صنعت نفت به‌حساب می‌آید آسیب‌های زیادی وارد کرده است.
به گفته علی مختاریان، بهای تمام‌شده شیر و گوشت بیش از مبلغی است که ستاد تنظیم بازار اعلام کرده و این در حالی است که درصد زیادی از نهاده‌های دامی باید از بازار آزاد خریداری شود و این موضوع برای تولیدکننده به‌صرفه نیست. وی افزود: بسیاری از تولیدکنندگان به‌دلیل فشار اقتصادی این صنعت را رها کرده‌اند. او تصریح کرد: بخشی از نهاده‌های دامی به‌صورت یارانه‌ای تأمین می‌شود اما نیاز بیش از این میزان است و ناگزیر باید از بازار آزاد خرید داشته باشند که این موضوع توجیه اقتصادی ندارد. مختاریان افزود: وزارت جهاد کشاورزی دستور داده تا هیچ افزایش قیمتی را در خصوص شیر و گوشت نداشته باشیم. تولیدکنندگان هم پیشنهاد می‌دهند تأمین نهاده‌ها از کانال دولتی انجام شود.
 وی به افزایش 30 درصدی کرایه بار در حمل‌ونقل صنعت دام انتقاد کرد و اظهار داشت: متأسفانه در حال حاضر شرایط به گونه‌ای شده  که پول بار را از دامدار می‌گیرند و قرار می‌گذارند که در موعد مشخصی بار را تحویل دامدار بدهند، دامدار هم این پول را به امید اینکه در موعد مقرر بار را تحویل می‌گیرد، تأمین می‌کند، بعد از سررسید آن تاریخ که دامدار روی آن حساب کرده و نقدینگی هم ندارد، به دامدار می‌گویند که این بار را در این زمان نمی‌توانیم تحویل دهیم و 10 تا 20 روز دیگر تحویل می‌دهیم. دامدار هم نمی‌تواند خوراک به دام ندهد و در این زمان می‌گویند اگر بخواهی بار هست اما به آن قیمت نیست. دامدار هم چاره‌ای ندارد جز اینکه این بار را به قیمت گزاف بخرد. به نظر می‌رسد که همه در این بخش  متحد شده‌اند تا از دامداران سوء استفاده کنند. به عبارتی یک پایانه بر سر دامداران حاکم است در حالی که بخش حمل‌ونقل باید در خدمت صنعت دامداری باشد نه دلالان.
 وی با بیان اینکه کشتار گوساله‌های شیری و گاو‌های مولد جنایتی است که به کل ملت می‌شود نه تنها به صنعت دامداری، افزود: این صنعت متعلق به تمامی ملت ایران است و حال آنکه با اتفاقاتی که در این صنعت افتاده  در واقع ضربه به کل کشور وارد شده است چرا که قیمت شیر خام تغییری نکرده، در حالی که هزینه‌های تولید از حمل‌ونقل گرفته تا نهاده‌های دامی، واکسن، دارو و سایر هزینه‌ها بالا رفته است و در نهایت قیمت تمام شده شیر خام را افزایش داده است و با قیمت مصوب همخوانی ندارد.
وی با تأکید به بازنگری مجدد در تعیین اقلام مصرفی در صنعت دامداری ازسوی مسئولان ادامه داد: قیمت نهاده‌های دامی برای دامداران در تعداد رأس‌های بالا تا 6 هزار و 400 و در نیمه صنعتی بین 200 تا 500 رأس دام حدود 7 هزار تومان برآورد شده است در حالی که دولت قیمت شیرخام را همان 4هزار و 500تومان تعیین کرده است.
وی مازاد بودن گوشت قرمز، ندادن مجوز صادرات به دامداران، خشکسالی و تأمین نشدن آب مورد نیاز دامداری‌ها، تهیه نهاده و علوفه و وجود دلالان را از دیگر چالش‌های مهم و پیش روی این صنعت اعلام و تصریح کرد: خشکسالی‌های اخیر و کمبود آب باعث شده تا دامداران برای هر تانکر آب که کیفیت آب آن نیز مشخص نیست بین 350 تا 600 هزارتومان پرداخت کنند این در حالی است که اگر این آب کیفیت و سلامت لازم را نداشته باشد باعث تولید بیماری بین دام خواهد شد که خود تبعات زیادی را در بر دارد.
رئیس اتحادیه دامداران اصفهان نیز در این خصوص به «ایران» گفت: دلیل اعتراض خودجوش دامداران افزایش هزینه تمام شده تولید و تغییر نکردن قیمت شیرخام بوده است.
امیر زرگران با بیان اینکه شرایط کشور ما اکنون ویژه است، افزود: دامداران اعتراض دارند که چرا از سال گذشته قیمت شیر خام تغییری نکرده و همان چهار هزار و 500 تومان باقی مانده است در حالی که هزینه‌های تولید از جمله حمل و نقل، نهاده‌های دامی، واکسن، دارو و سایر هزینه‌ها همچون حقوق و دستمزد افزایش قابل توجهی داشته و قیمت تمام شده شیر خام را افزایش داده و به بیش از قیمت مصوب رسانده است.علاوه بر این، نهاده‌ای که تولیدکننده از طریق سامانه بازارگاه خریداری کرده بموقع به دست دامداران نمی‌رسد و در این شرایط که دریافت نهاده سهمیه‌بندی شده ، بیش از سه ماه است آنان پول را پرداخت کرده اما نهاده‌ای دریافت نکرده‌اند.
وی با تأکید بر اینکه با توجه به شرایط خشکسالی حاکم بر کشور، لازم است مسئولان سریعاً برای واردات علوفه بویژه یونجه اقدام کنند، اظهار داشت: قیمت علوفه با توجه به کمبود آن در بازار افزایش قابل توجهی داشته که در نهایت منجر به افزایش قیمت تمام شده محصولات دامی برای مصرف کننده می‌شود. تولید کننده‌ها اکنون زیان می‌دهند در نتیجه شاهد کشتار دام مولد اقتصادی هستیم که تهدیدی برای امنیت غذایی کشور است. لازم است دستورات و اقدامات بموقع صادر و اجرا شود، زیرا در غیر این‌صورت در تأمین مواد پروتئینی همچون شیر خام و گوشت قرمز با مشکل مواجه خواهیم شد.
 توافق برای خرید شیر با قیمت 6400 تومان
از سوی دیگر معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در خصوص اعتراضات کشاورزان و دامداران اصفهانی نسبت به وضعیت موجود به ایسنا گفت: در حال حاضر دامداران از ستاد تنظیم بازار کشور می‌خواهند با ورود به این موضوع، قیمت جدید شیرخام را مصوب و بسرعت ابلاغ کند.
به گفته حسین ایراندوست، به طور قطع نمی‌توان تولید شیر را معطل تصمیم ستاد تنظیم بازار در آینده کنیم، چراکه دامدار برای تولید روزانه نیاز به نهاده ، علوفه و... دارد و دام را نمی‌توان گرسنه نگه داشت، بنابراین آنها در انتظار ابلاغ قیمت جدید شیرخام هستند.
وی یادآور شد: آخرین بار در اواخر آبان ماه مصوبه افزایش نرخ شیر خام ۴۵۰۰ تومان اعلام شد، اما از آن زمان به بعد تا به امروز شاهد افزایش نرخ تورم، حقوق و دستمزد، کرایه‌های حمل‌ونقل نهاده‌ها و علوفه آزاد بودیم، از سوی دیگر قیمت کنجاله و سویای یارانه‌ای نیز بالا رفت که طبیعتاً در این شرایط قیمت تمام شده شیر بالاتر از نرخ مصوب می‌شود.ایراندوست تأکید کرد: اگرچه رقم پیشنهادی دامداران بالاتر است، اما در نهایت کارشناسان وزارت صمت، جهاد کشاورزی، ستاد تنظیم بازار و دامداران روی عدد ۶۴۰۰ تومان برای هر کیلو شیرخام به توافق رسیده‌اند و دامداران انتظار دارند حداقل این عدد مورد توافق، بسرعت برای اجرا ابلاغ شود و معطل زمان نشود.