طرح‌های تخفیف فصلی کتاب همراه با جامعه کتابخوان

 مهناز رئیس زاده
مدیر کتابفرشی مولی
این روزها شاهد برپایی تابستانه کتاب هستیم؛ طرحی که به هجدهمین دوره برگزاری‌اش رسیده و طی این چند سال موفق به جلب نظر هر دو طیف دست‌اندرکاران نشر و از سویی جامعه کتابخوان شده است. با وجود تمام تردیدهایی که در ابتدا از سوی اهالی نشر متوجه میزان کارآمدی این تخفیف فصلی بود، اما حالا شرایط اقتصادی صنعت نشر به‌گونه‌ای شده که برپایی آن اثر مثبت بسیاری بجای می‌گذارد. حداقل از دید مخاطبان که این طرح بسیار خوب بوده و هست. حالا که هزینه‌های انتشار کتاب تا به این حد افزایش یافته، تهیه کتاب برای بسیاری از کتاب‌دوستان دشوارتر شده است. از همین رو در برپایی چنین تخفیف‌هایی که بودجه مالی آن از سوی وزارت ارشاد تأمین می‌شود به حفظ ارتباط میان اهالی کتاب و مخاطبان کمک می‌کند. برای اطلاع از میزان استقبال مردم همین بس که به تعداد مراجعه کنندگان کتابفروشی‌ها طی ماه‌هایی که چنین طرح‌هایی برقرار است با شرایط عادی توجه کنید. تجربه خود ما در کتابفروشی مولی که اینگونه بوده که در مواقع اعطای این یارانه به مردم، آنان مراجعه و خرید بیشتری دارند و به همین دلیل در شرایط عادی خلوتی بیشتری را تجربه می‌کنیم. البته این منفعت تنها متوجه خوانندگان آثار نیست، برای ما کتابفروشان و ناشران هم اتفاق خوبی است که می‌تواند تا تثبیت شرایط اقتصادی به برقرار ماندن کارمان تا حدی کمک کند.
با این حال همچنان ضعف‌هایی متوجه چگونگی برگزاری این طرح است که با برطرف کردن آنها می‌توان بهره‌مندی از این شیوه حمایت را به حداکثر آن رساند. نمی‌توانم به قطعیت بگویم، اما تا جایی که خودم پیگیری کرده‌ام حتی یک مرتبه هم ندیده‌ام که خبری از اطلاع‌رسانی درباره این طرح از دریچه تلویزیون باشد. این در حالی است که  حتی باید برای کتاب برنامه‌ریزی‌هایی خودجوش بنابر وظیفه‌ای که در برابر مردم و فرهنگ‌مان به عهده دارند در نظر بگیرند. در مواقع اینچنینی چه بسا که بهتر باشد حتی درباره کتاب اطلاع‌رسانی و تبلیغ رایگان کنند. نمی‌خواهم اسم کالای خاصی را ببرم، اما کتاب با دیگر کالاها تفاوت دارد و نباید آن را شبیه آنها دید. با وجود آن که بسیاری از جامعه کتابخوان از وجود طرح مذکور با خبر شده‌اند اما همچنان برخی هم درباره‌اش نمی‌دانند.
حداقل با این دست تخفیف‌ها می‌توان آنهایی که چندان با کتاب مأنوس نشده‌اند را هم به سوی مطالعه و بهره‌مندی از این دنیای بی‌انتها کشاند. امیدوارم هم دست‌اندرکاران برپایی تخفیف‌های فصلی در وزارت ارشاد تلاش بیشتری در راستای اطلاع‌رسانی عمومی آن برای دوره‌های بعدی انجام بدهند و هم این که مسئولان رسانه‌ ملی اهمیت بیشتری برای کتاب قائل شوند. اما اجازه بدهید توصیه‌ای هم برای علاقه‌مندان کتاب داشته باشم، به گمانم در وضعیت فعلی شیوع کرونا، بویژه در شهرهایی همچون تهران که در شرایط خاص‌تری به سر می‌برند بد نیست یا غیرحضوری خریدهای خود را انجام بدهیم یا حتماً با رعایت کامل توصیه‌های پزشکی خرید کنیم. البته فقط تا زمانی که از این پیک بگذریم، وگرنه حساب کتابفروشی از دیگر فروشگاه‌های فروش کالا جدا است. حتی معتقدم، طی چند دوره تعطیلی نشأت گرفته از قرنطینه که شاهد بودیم کتابفروشی‌ها نباید تعطیل می‌شدند. اتفاقی که در خیلی از کشورها شاهد بودیم و کتابفروشی‌های آنان هرگز در فهرست مشاغل ناچار به تعطیلی قرار نگرفتند؛ بالاخره باید راهی برای خانه ماندن مردم باز کرد. اگر می‌گوییم خانه بمانند باید خوراک فکری آنها را هم فراهم کنیم.