ما در ره عشق نقض پیمان نکنیم

رحیم زریان
شاعر
. طی قرن‌ها و در طول تاریخ همواره شاهد تأثیرپذیری ادبیات، بویژه در عرصه شعر از حماسه سیدالشهدا، امام حسین(ع) بوده‌ایم. بهترین گواه این گفته نیز آثار متعددی است که از سوی پژوهشگران در بخش‌های مختلف ازجمله شعر و ادبیات داستانی به جای مانده. از همین رو توصیه‌ای به علاقه‌مندان ورود به این حوزه، چه در بخش نوحه‌‌خوانی و چه حتی شعرسرایی دارم. اینکه قبل از هر کاری جوانان و علاقه‌مندان برای مطالعه و درک این واقعه بزرگ و مهم تاریخی- دینی‌مان بکوشند. نکته بسیار مهمی است که بدانیم امام حسین(ع) آگاهانه به این راه قدم گذاشت و این نهضتی نبود که به یکباره در آن قرارگرفته باشد. مصداق این مدعای تاریخی را هم می‌توان در گفته خود سیدالشهدا یافت، اینکه دو روز پیش از رخ دادن واقعه کربلا به صحبت با یاران و خانواده‌اش پرداخت و به آنان گفت که اگر بخواهند قادرند نزد خانواده‌های خود بازگردند و... هرچند که جمع اصحاب واقعی ایشان نپذیرفتند و حتی تأکید کردند که تا پای جان همراه امام خود می‌مانند. از ذکر ماوقع بعدی پرهیز می‌کنم، هم شرح آن در این مجال کوتاه نمی‌گنجد و هم اینکه بارها درباره‌اش خوانده و شنیده‌ایم. اما این را گفتم که اشاره‌ای به مهم‌ترین اصل در پرداخت به مضامینی در این دست در ادبیات و همچنین نوحه‌خوانی داشته باشم. اینکه به سراغ واقعه کربلا نروند مگر وقتی‌ که به‌اندازه کافی درباره‌اش خوانده و تحقیق کرده باشند. باید بدانند مقصود سیدالشهدا از برپایی چنین نهضتی چه بوده تا بتوانند به‌درستی آن را در آثار و فعالیت‌های ادبی- فرهنگی خود منعکس کنند. در واقعه کربلا بیش از همه شاهد حضور
3 مسأله‌ هستیم؛ زر، زور و تزویر. شاعران و مداحان جوان باید بدانند که واقعه کربلا تنها در آن نهضت خلاصه نمی‌شود بلکه حرف‌ها و پیام‌هایی ماندگار برای همه دوران دارد. خیلی مهم‌ است که جوانان مصداق‌های ظالم زمانه خود را بشناسند. هرچند که درک این مسأله از اهمیت عزاداری نمی‌کاهد؛ باید در این ایام همچون قرن‌های گذشته بر ظلمی که بر سیدالشهدا و یارانش رفته بگرییم تا نهضت بزرگ عاشورا را از یاد نبریم. مداحان باید با درک چنین مسائلی سراغ بهره‌مندی از پژوهش‌های دینی و همچنین ادبیات عاشورایی بروند. اگر بتازگی عالم بزرگی همچون زنده‌یاد محمدرضا حکیمی را ازدست‌داده‌ایم ضروری است که در آثار او جست‌و‌جو کنیم؛ بخوانیم و ببینیم که او در زمینه‌های مرتبط با فلسفه چه کرده و چه نوشته‌های گرانبهایی برای ما به یادگار گذاشته است. او پیش از انقلاب یک مبارز بود؛ آن‌قدر که مطالعه و همراه داشتن آثارش جرم بود. بعد از انقلاب هم‌دست از کار نکشید با کتاب‌هایی ارزشمند به جامعه مسلمانان خدمت کرد. امثال حکیمی، بهشتی و مطهری در این مرزوبوم کم نبوده و نیستند. باید تلاش کنیم تا راه اندیشه امام حسین(ع) و از سویی مسیری که بزرگانی همچون زنده‌یاد حکیمی در آن کوشیدند را ادامه بدهیم. بنابراین از مسئولان نظام، بویژه در عرصه فرهنگی می‌خواهم که همواره پرچمدار این راه راستین باشند. بگذارید گفته‌ام را با شعری از زنده‌یاد «سیدحسن حسینی» به اتمام برسانم؛ آنجا که می‌گوید: «ما در ره عشق نقض پیمان نکنیم/ گر جان طلبد دریغ از جان نکنیم/ دنیا اگر از یزید لبریز شود/ما پشت به سالار شهیدان نکنیم»