سیلک کاشان آماده ثبت جهانی می‌شود

کاشان - نزدیک به ۸۰ سال پیش با جاری شدن سیل در زمین‌های کشاورزی کاشان، نشانه های تمدنی به قدمت نزدیک به هشت هزار سال با ابزارآلات و سفالینه‌هایی متفاوت از ابزارهای کنونی رخ نشان داد که حیرت و حس کنجکاوی همگان را برانگیخت.
محوطه‌ باستانی سیلک یکی از ارزشمندترین محوطه‌های باستانی ایران و جهان است که نزدیک به هشت هزار سال پیش (از دوران یکجانشینی تا دوران ماد)، شواهد و مدارک تحولات زندگی بشر را در خود نگاه داشته است.
این محوطه شامل تپه شمالی (سیلک کوچک)، به مساحت نزدیک پنج هکتار، تپه جنوبی (سیلک بزرگ)، به مساحت نزدیک هشت هکتار و ۲ گورستان به نام‌های گورستان الف و گورستان ب است.
این تپه‌ها به ترتیب از قدیم به جدید آثار دوران مختلف تمدن بشری شامل عصر نوسنگی، عصر مس و سنگ، دوران شهرنشینی، عصر مفرغ و آهن و دوره ماد را به نمایش می‌گذارند.
مهم‌ترین آثار تمدنی شناخته شده در سیلک شامل نخستین روستاها و خانه‌های ساخته شده به دست بشر، نخستین جانوران و گیاهان اهلی، نخستین کوره‌های پخت سفال و ذوب فلز و نخستین آثار خط و نوشتار است. این اثر ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ خورشیدی به شماره‌ ۳۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و اکنون در فهرست آثار نامزد ثبت در میراث جهانی قرار دارد.
به گزارش ایرنا، مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک روز چهارشنبه همزمان با نودمین سالروز ثبت ملی این اثر تاریخی، توضیحاتی درباره جدیدترین تلاش‌ها برای ثبت جهانی سیلک ارائه کرده است.
جواد حسین‌زاده با اشاره به تلاش متخصصان ایرانی در جمع‌آوری مستندات و تکمیل پرونده سیلک با همکاری برخی نهادهای مرتبط در زیرمجموعه یونسکو افزود: به‌ طورحتم سیلک چهار تا پنج معیار از هشت معیار فرهنگی لازم برای ثبت جهان را دارد و بر این پایه، تشکیل پرونده، تهیه و جمع‌آوری مستندات ثبت جهانی اثر تاریخی سیلک از سوی متخصصان داخلی و خارجی در حال انجام است.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک کاشان اظهار داشت: امسال با برداشتن گام‌های نخست ثبت جهانی این اثر، تشکیل پرونده و پس از آن تعامل با شماری از متخصصان داخلی و خارجی برای جمع‌آوری مستندات و گردهم آوردن یک گروه متخصص برای تکمیل پرونده در دست اقدام است. وی خاطرنشان کرد: تمدنی که میراث فرهنگی یک منطقه است و وجود برخی از کهن‌ترین و مهم‌ترین دستاوردهای بشری با سبک خاصی از زندگی در یک جغرافیای جهان، از جمله معیارهای سیلک برای نامزد شدن در فهرست دائمی یونسکو محسوب می‌شود اما وجود ساخت و سازهای غیر مجاز، معضل اصلی و به طور حتم به‌عنوان یک مشکل و مسأله برای ثبت جهانی سیلک است. وی با تأکید بر اینکه در ۲ دهه کنونی بویژه در محدوده عرصه سیلک ساخت‌وسازهای کامل غیرقانونی و حتی غیرمفید و ضروری از جمله ویلاها، باغ‌ها و رستوران‌ها انجام شده است، ادامه داد: البته در ۲ سال اخیر با همکاری شهرداری ، فرمانداری بویژه قوه قضائیه و دادستانی شهرستان کاشان از این وضعیت جلوگیری شد و شاید در ۱۵ سال اخیر کمترین تهدید از نوع ساخت و ساز به سیلک ایجاد شده است.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک با تأکید بر وقوع کمترین ساخت و سازها در عرصه ۴۰ هکتاری سیلک در یکسال اخیر اضافه کرد: حتی احتمال رسیدن ساخت و سازها به صفر در عرصه سیلک وجود دارد که این مهم بدون کمک قوه قضائیه، اجرای احکام شهرداری، شهرداری کاشان و فرمانداری امکان‌پذیر نبود؛ با وجود این همچنان در حریم سیلک مشکل وجود دارد که پایگاه در تلاش برای رفع آن است. وی، ادامه خرید زمین‌های محدوده عرصه و ضرورت خریداری زمین برای ۱۰ هکتار از زمین‌های عرصه را نیز از برنامه‌های سال آینده دانست و تصریح کرد: ۳۰ هکتار از عرصه ۴۰ هکتاری سیلک متعلق به دولت است و ۱۰ هکتار دیگر باید خریداری شود که وزارت راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی از سوی هیأت دولت در سال ۱۳۸۸ به تأمین منابع مِلکی مکلف شدند.
به گفته وی، امید می‌رود با تدبیر وزیر جهاد کشاورزی و رایزنی‌های وی، آرزوی ۹۰ ساله برای کاشانی‌ها محقق شود و برای همیشه سیلک از وجود ساخت و سازها نجات یابد.