از هشدارهای گوترش تا ادعاهای بایدن

بنفشه غلامی/ هفتاد و ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل شب گذشته در حالی کار خود را شروع کرد که صندلی‌های نسبتاً پر سالن محل برگزاری نشست، حاکی از به کنترل درآمدن شیوع کووید19 بود. این نشست با پیام هشدار‌آمیز گوترش که خواهان بیداری جهان در مقابله با تغییرات اقلیمی و نابرابری‌های واکسنی بود، آغاز شد و پس از آن بایدن تلاش کرد پاسخگوی جهانیان درباره خروج باسرعت و با بی‌مسئولیتی تمام از افغانستان باشد.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل با زبانی تند و تلخ با سران جهان سخن گفت و به آنها هشدار داد رفتارهای آنان می‌تواند جهان را به رویارویی‌های مرگباری بکشاند. او گفت: «دنیا باید بیدار شود. ما در آستانه یک پرتگاه هستیم. هرگز زندگی ما به این اندازه در خطر نبود. بحران کرونا نشان‌دهنده نابرابری‌های بزرگ دنیا بود. وضعیت اقلیمی مسأله را حادتر کرد و بحران‌های انسانی در یمن و افغانستان آن را بدتر از قبل کردند. حقوق بشر در سراسر جهان در کنار علم و دانش مورد هجمه قرار گرفته و امرار معاش برای همه به خطر افتاده شده است. در حالی که به همبستگی احتیاج داریم، چنین چیزی وجود ندارد. واکسن‌هایی را می‌بینیم که با سرعت زیاد تولید می‌شوند اما به‌خاطر خودخواهی برخی، به همه نمی‌رسند. 98 درصد مردم آفریقا منتظر واکسن هستند. کرونا نشان‌دهنده شکنندگی جهان ما بود. ما به‌جای همبستگی بسرعت به سمت تخریب حرکت می‌کنیم.» او پس از اینکه خواهان حل اختلافات بین اسرائیل و فلسطینیان و همچنین حل بحران‌های سوریه، اتیوپی و مقابله با گازهای گلخانه‌ای و بهبود شرایط اقلیمی شد، از رهبران جهان خواست شکاف بین فقیر و غنی را از بین ببرند، زیرا: «این نابرابری نه تنها اعتماد به دولت‌ها که اطمینان به ارزش‌هایی را که سازمان ملل 75 سال روی آنها کار کرده است تضعیف می‌کند.»
پس از گوترش، ژائر بولسونارو طبق سنت‌های دیرینه به عنوان اولین سخنران، سخنان خود را بیان داشت و سپس جو بایدن، رئیس جمهوری امریکا که در یک ماه گذشته با انتقادات فراوانی در سطح جهان رو‌به‌رو بوده است، پشت تریبون قرار گرفت تا این اتهامات را همراه با شعارهای خاص خود پاسخ دهد. او در همین راستا ترجیح داد به جای پاسخگویی به ابهامات درباره خروج امریکا از افغانستان و همچنین چالشی که در روابط این کشور با اروپایی‌ها بر سر قرارداد اوکاوس به‌وجود آمده، سخنان خود را با مروری بر کمک‌های امریکا به جهان و همچنین تغییرات اقلیمی آغاز کند و بعد از مقدمه‌ای نسبتاً طولانی، بر سر مباحث اصلی سخنرانی خود برود. او با تأکید بر خطرات حملات سایبری مدعی شد: «ما به20 سال جنگ در افغانستان پایان دادیم تا بتوانیم درهای جدیدی از دیپلماسی را باز کرده و از نیروی خود برای بهبود شرایط زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان و تقویت دموکراسی استفاده کنیم.» او سپس بر اتحاد با شرکای امریکا تأکید کرد و گفت: «همه این کارها با همکاری شرکایمان و نهادهای بین‌المللی قابل حل خواهد بود. از همین‌رو امریکا آماده است تا با همه کشورها کار کند، حتی با کشورهایی که با آنها اختلاف نظر عمیق دارد.»
رئیس جمهوری امریکا سپس برخلاف سلف خود، دونالد ترامپ بر همبستگی‌اش با ناتو و دیگر نهادهای بین‌المللی تأکید کرد و از بازگشت امریکا به این نهادها سخن گفت: «ما آماده‌ایم تا با همه اعضای پیمان ناتو این پیمان مقدس همکاری کنیم. ما تعامل با اتحادیه اروپا را آغاز کردیم که یکی از مهم‌ترین شرکای ما برای مقابله با تهدیدات جهانی است. ما همکاری‌ها با ژاپن، هند و استرالیا را تقویت کردیم.»
وی سپس بر بازگشت امریکا به مذاکرات بین‌المللی تأکید کرد و گفت: «امریکا آماده است تا با همه کشورها کار کند حتی اگر با دیگر کشورها اختلاف نظر عمیق داشته باشد. ما به پیمان پاریس برگشتیم و در تلاش هستیم تا بار دیگر امریکا رهبری جهان را به دست گیرد.» وی درباره ایران گفت: «امریکا خود را متعهد می‌داند با تعهد کامل به برجام بازگردد اگر ایران هم به تعهدات خودش عمل کند.»وی سپس مدعی شد امریکای تحت رهبری او سعی می‌کند بحران‌های مختلف از بحران هسته‌ای شبه‌جزیره کره گرفته تا سایر نقاط جهان را حل کند.
بایدن در بخش مهمی از سخنان خود به مسأله خروج امریکا از افغانستان و مبارزه با تروریسم پرداخت و گفت: «ما می‌دانیم تروریسم چه آسیب‌هایی می‌تواند بزند، ما خطرات تروریسم را دیدیم که نمونه آن ماه گذشته در انفجار کابل رخ داد. ما از افغانستان خارج شدیم اما امریکا دیگر امریکای 2001 نیست، ما امروز قوی‌تر هستیم و می‌توانیم مقابل تهدید‌ها بایستیم. دیگر می‌دانیم چطور باید مانع سفرهای تروریست‌ها شویم و در این راه از حکومت‌های محلی کمک می‌گیریم. دیگر نیازی به لشکرکشی‌های بزرگ نیست.»
رئیس جمهوری امریکا سپس به مسأله بحران خاورمیانه پرداخت و برخلاف ترامپ که حمایت بی‌چون و چرا از اسرائیل داشت، تأکید کرد: «حمایت ما از اسرائیل به قوت خود باقی است اما برای اسرائیل بهتر است به فرمول دو کشور مستقل از جمله یک کشور فلسطین پایبند باشند.»