آشتی مخاطب با سالن نمایش در پساکرونا
حمید ابراهیمی
کارگردان، نویسنده و بازیگر تئاتر
ترس از حضور در محیطهای اجتماعی پرازدحام در دوره شیوع کرونا، امری طبیعی است و بیشک این ترس و نگرانی حتی بعد از پایان پاندمی و روزهای دشواری که کرونا برایمان رقم زده با بسیاری از ما خواهد ماند. مخاطب تئاتر نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود و زمان میبرد تا بر این حس غلبه کرد. معتقدم بسط و تبیین هر مقوله اجتماعی نیاز به زیرساختی فرهنگی دارد؛ مثلاً درمورد واکسیناسیون که اینروزها روند آن سرعت گرفته و تشویق مردم به انجام آن اطمینانبخشی درمورد واکسنهای مختلف یا مقابله با واکسنهراسی و از ایندست موارد چه کردیم؟ آنچه رخ داده، جلب اعتماد عمومی با استفاده از بسترهایی نظیر تلویزیون، رادیو، روزنامهها و... بوده. حتماً بعد از آنکه کرونا نیز تمام شود، باز باید با همین ابزار، شروع به فرهنگسازی کرد تا مردم را دوباره به سالنهای تئاتر بازگرداند. البته در این زمینه حضور خود بچههای عرصه تئاتر نیز بسیار اثرگذار است کما اینکه مظلومترین قشر جامعه هنری ما در دوره شیوع کرونا همین تئاتریها بودهاند که بیشترین آسیب را دیدهاند. با اینحال، خود این بچهها نیز باید در این فرآیند فرهنگسازی حضور فعال داشته باشند و با استفاده از روشهای تبلیغاتی در تریبونهایی که دراختیار دارند، فضا را برای حضور مجدد مردم آماده کنند و این تلاش جمعی اصلاً بهخاطر بقای تئاتر است. خودم در جشنواره فجر پارسال اجرایی داشتم که پیشنهاد شد برای اجرای عموم آن برنامه بریزیم؛ اما قبول نکردم چراکه حاضر نبودم نه برای مخاطبی که برای تماشای کارمان میآید و نه برای بچههای گروهمان خداینکرده اتفاقی بیفتد اما شرایط که همیشه اینگونه نخواهد ماند و این روزها سالنها در حال بازگشایی هستند. قصد دارم اگر بهلطف خدا و شرایطی که در حوزه واکسیناسیون عمومی شاهد هستیم، اوضاع بهتر شد و اینماجرای تلخ کرونا پایان یافت بهشخصه وارد میدان شوم و بهعنوان عضو کوچکی از حوزه نمایش اقدام کنم و در این فرهنگسازی سهیم شوم. اینکه میگویم فرهنگسازی، منظورم صرفاً اطلاعرسانی نیست بلکه باید کاری کرد تا مخاطب ترغیب شود به سالن نمایش بیاید که بخشی از آن رفع نگرانی و ترس از حضور در سالن است و بخشی نیز در گرو ارائه کارهای درخور توجه و درجهیک. درواقع بهصحنه بردن اجراهایی که مخاطب را جذب کند بسیار مهم است؛ آثاری که هم متن و ساختار قابلدفاعی دارند و هم از افراد و گروههای شناختهشده هستند. واقعیت اینکه شیوع کرونا دوباره بین مخاطب و نمایش، فاصله انداخته و زحماتی که طی سالهای اخیر کشیده شده را میتوان گفت تاحدی بهباد داده. با اینحال معتقدم که دوباره همهچیز به روال سابق برمیگردد و اگرچه ممکن است کمی زمان ببرد و هزینهبردار شود اما حتماً دوباره تئاتر رونق میگیرد و با صبوری بچههای تئاتر و حتماً با ضررهای اولیه، دوباره اوضاع نمایشی روبهراه میشود بهشرطی که از شرایط پیشآمده درس بگیریم و اینبار با برنامهای اصولی و منطقی جلو برویم. درواقع، باید از همین الان که هنوز درگیر کرونا هستیم برای روزهای بعد از آن فکر کنیم که با وقوع اتفاقهایی مشابه، اینقدر تحتتأثیر قرار نگیریم. نگاه کنید که ژاپن بهعنوان کشوری زلزلهخیز چگونه خود را با تغییر زیرساختها، بهبود فرهنگ مقابله و... در برابر خطرات احتمالی این رویداد طبیعی آماده نگه داشته است و میزان خسارات مالی و جانی خود را تا چه اندازه کاهش داده؛ ما نیز باید «بهگونهای دیگر زیستن» را یاد بگیریم و تمرین کنیم؛ مثلاً تهویه سالنها را تجهیز کنیم یا بهفکر محیطهای روباز باشیم و... فرض کنید کرونا تمام شود و موج زمینگیرکننده تازهای راه بیفتد؛ اتفاقیکه دور از ذهن نیست زیرا بههرحال بعضی قدرتمداران در جهان و جوامع صاحب سرمایه همیشه بههر طریقی به کشورهای ضعیف آسیب زده و آنها را دچار عذاب میکنند. ماییم که باید خود را قوی و آماده کنیم. یکی از راهها، افزایش آگاهی عمومی است که تئاتر میتواند بهعنوان یک پایه فرهنگی، در گسترش آن نقش ایفا کند و با ارائه خوراک مناسب برای مخاطب، این تلاش را صورت دهد؛ مثلاً متنی را آماده دارم که اگر خدا بخواهد و شرایط مهیا شود، بعد از پایان کرونا بهصحنه خواهم برد که در شکلگیری آن از وضعیت این روزهای خودم و تأثیری که کرونا بر من گذاشته است، الهام گرفتهام. قصه انسانی است که در شرایطی دشوار گرفتار آمده و باید شیوه زیست خود را تغییر دهد. بهنظرم تئاتر مانند هر مقوله فرهنگی دیگر باید خود را نهتنها در شیوه ارائه بلکه در مفاهیم نیز بهروز کند و به معضلات روز جامعه بپردازد. این باید از خود «حمید ابراهیمی» که در حوزه تئاتر فعالیت دارد، شروع شود تا به مخاطب و بعد به جامعه تسری پیدا کند.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه