روایت گمشده

فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری

میانجیگری جانبدارانه کلینتون
در این زمان با لارنس ایگلبورگر وزیر خارجه جدید امریکا که به‌دلیل کناره‌گیری بیکر، جانشین او شده بود، ملاقات و تأکید کردم سوریه آماده است در برابر عقب‌نشینی کامل اسرائیل از همه سرزمین‌های اشغالی عربی، با اسرائیل صلح کامل کند. این جمله من بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های امریکایی داشت، که بیشتر از آنکه ناشی از نو بودن حرف من باشد، نتیجه توجه آنها به ایگلبورگر به‌عنوان وزیر خارجه جدید امریکا و دیدارش با یک وزیر خارجه بیگانه بود. ایگلبورگر نخستین وزیر خارجه امریکا بود که از درون کادر دیپلماتیک این کشور به این سمت برگزیده می‌شد. هیأت اسرائیلی در این دور از مذاکرات یادداشتی در برابر یادداشت یا سند ما ارائه داد که دربرگیرنده نیت‌ها و ایده‌هایی به نسبت مثبت بود، اما اشاره‌ای به موضوع مورد تأکید ما یعنی «عقب‌نشینی کامل» نداشت.
توصیف بشری کنفانی سخنگوی هیأت ما از موضع اسرائیل در این دور از مذاکرات، به‌عنوان «موضعی که موضع نیست» بیان کننده فشرده نتایج این دوره بود. اسرائیل همچنان از به کارگیری مفهوم «عقب نشینی کامل» خودداری و در نتیجه مذاکرات در جای خود باقی مانده، اما اراده دو طرف بر ازسرگیری گفت و شنود در دوره‌های آینده، قرار گرفته بود.
دور هفتم مذاکرات: پیشرفت اندک
دور هفتم مذاکرات در دو مرحله، نخست از ۲۱ تا ۲۹ اکتبر ۱۹۹۲ در پنج جلسه و بار دوم از ۹ تا ۱۹ نوامبر ۱۹۹۱ در هفت جلسه، برگزار شد. فاصله میان نشست‌های این دور از مذاکرات، به‌خاطر برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا ایجاد شد که منجر به پیروزی بیل کلینتون، نامزد حزب دموکرات بر جرج بوش رقیب جمهوریخواه خود شد.
پیروزی بیل کلینتون در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در پرتو موضع گیری‌ها و برنامه انتخاباتی دشمنانه او نسبت به سوریه و حمایت از موضع اسرائیل در زمینه جابه‌جایی سفارت امریکا به قدس اشغالی، در آغاز خوشایند ما نبود. رئیس‌جمهوری اسد در جلسه‌ای با حضور من، این متغیر جدید را ارزیابی و جمع‌بندی کرد کلینتون بر اساس برنامه انتخاباتی خود، نمی‌تواند نقش «میانجی بی‌طرف» را ایفا کند. جهت گیری‌های کلینتون در برنامه انتخاباتی اش برای ما نگران کننده بود، اما این خوانش احتمالی را نیز از آن داشتیم که تنها پاره‌ای از کمپین انتخاباتی و با هدف جذب رأی یهودیان بوده است و تصمیم گرفتیم خوانشی نهادین، از آن داشته باشیم. این همان نگاهی بود که در ۵ نوامبر ۱۹۹۲، با دقت در به کارگیری کلمات بیان کردم و تحولات نزدیک پس از آن نیز درستی این برداشت را ثابت کرد. در آن تاریخ گفتم: «بر این باوریم که ایالات متحده جدای از اینکه رئیس‌جمهوری، جمهوریخواه یا دموکرات در کاخ سفید باشد، دارای منافع مشخصی در مناطق مختلف جهان و از جمله خاورمیانه است. از این‌رو دگرگونی بنیادینی در سیاست امریکا در منطقه، پیش‌بینی نمی‌کنیم».