باید کودک شد!

ندا سیجانی - تولید آثار هنری در ژانر موسیقی کودک تعریف و مشخصه خاصی دارد چرا که باید اثر ساخته شده متناسب با گروه سنی و روحیات کودک و نوجوان بوده تا بر این اساس درک متقابلی از آن داشته باشد. در بخش موسیقی این نگاه کمی متفاوت‌تر بوده به این دلیل که کودک با ریتم‌هایی سر و کار دارد که برای او تازگی دارد بر این اساس آهنگسازان اثر باید تخصص‌های لازم را در این رابطه داشته باشد. مهدی آذرسینا آهنگساز و نوازنده کمانچه از جمله موسیقیدانانی است که علاوه بر تبحر و شناخت موسیقی ردیف دستگاهی و یادگیری در محضر بزرگانی همچون  نورعلی برومند، داریوش صفوت و علی‌اصغر بهاری، سال‌ها در ژانر موسیقی کودک هم فعالیت تخصصی داشته و از شاگردان مکتب سعید خدیری است که با کلاس‌های دانشگاهی و تأسیس «کارگاه موسیقی کودکان و نوجوانان» متد ارف را در ایران معرفی کرد علاوه بر این در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم مربی بوده است.
آذرسینا در گفت وگو با «ایران» درخصوص اوضاع نشر موسیقی درحوزه کودک گفت: «از وضعیت نشر در این حوزه چندان مطلع نیستم، اما به نظر من آثاری که اختصاص به کودک دارد باید به درستی بررسی و پژوهش شود چه به لحاظ موسیقی و چه شعر؛ درواقع دست‌اندرکاران این ژانر از موسیقی باید با توجه به شرایط سنی کودک و زمینه رشد و تعلیم و تربیت او جنبه‌های تأثیرگذار در شخصیت کودکان را در نظر داشته باشند و با همین نگاه برنامه‌ریزی‌های درستی در جهت آموزش و تألیف آثار برای کودکان در نظر گرفته شود و البته ناگفته نماند در پرداختن به هر کدام از این عوامل نیاز به کارشناس متخصص است.»
او در ادامه افزود: «در اغلب کتاب‌های موسیقی که اختصاص به کودکان دارد، ملودی، ریتم و تمامی جزئیاتی که در موسیقی مطرح است، گنجانده شده منتها خاص کودک و نوجوان بوده یعنی مشخصات و استاندارد‌های موسیقی درست و جدی که برای انسان سازی تعریف شده اما با این تفاوت که این نوع موسیقی قابل درک برای کودک است و آهنگساز یا شاعر باید در این زمینه تخصص‌های لازم را داشته باشد. به طور مثال پیچیدگی‌هایی که به مرور زمان در موسیقی کودک نمود پیدا می‌کند، باید به گونه‌ای مطرح و آموزش داده شود که برای کودکان و نوجوانان قابل درک باشد تا آنجا که موجب گرایش و ترغیب و تشویق آنها شود و به دنبال هنرهای پیشرفته و سطح بالای موسیقی باشند و قدرت درک داشته باشند و از همین پایه تربیت شوند.»
آذرسینا کم توجهی یا بی‌حوصلگی برخی از آهنگسازان در زمینه تألیف کتاب موسیقی کودک را این گونه بیان کرد: «همان طور که قبل‌تر اشاره کردم، پرداختن به این موضوع نیازمند تخصص است؛ البته برخی از همین دوستان به باور خودشان در این زمینه کارشناس هستند. این در حالی است که پرداختن به چنین موضوعی بسیار مشکل است به این دلیل که نوشتن کار برای سنین بالاتر که به پختگی لازم در این زمینه رسیده‌اند، آسان‌تر بوده و نگرانی به لحاظ ارتباط مخاطب با اثر وجود ندارد اما انتخاب کارهایی که به کودکان و نوجوانان اختصاص دارد، محدود بوده و بسیار مهم است که چگونه نوشته شود که برای بچه‌ها قابل درک باشد و در نهایت برای تعلیم و تربیت آنها مفید باشد و بار دیگر تأکید می‌کنم نوشتن آهنگ، داستان یا سرودن شعر برای این رده سنی بسیار مشکل است و به عقیده من آخرین مرحله کار یک هنرمند بوده است. یعنی شاعر یا آهنگساز باید آگاه باشد و حس و حال کودکی را درک کند و البته این نگاه در بخش موسیقی هم باید مورد توجه قرار بگیرد و طبع و خصوصیات کودکی در وجود آهنگساز باشد و در کنارشیطنت و طنزپردازی‌ها به ظرافت‌ها و نازک کاری‌هایی که برای بچه‌ها باید در نظر گرفت نیز بپردازند یعنی به گونه‌ای باشد که کودکان با شنیدن آن احساس خوبی داشته باشند.»
مهدی آذرسینا حدوداً یک سال  گذشته مجموعه چهار جلدی با عنوان کتاب‌های «موسیقی برای کودکان» و «داستان‌های همراه موسیقی» با نگاه به متد ارف منتشر کرد و در کنار آن اجرایی از آهنگ‌هایش برای کوکان را در دو سی‌دی با این کتاب‌ها همراه کرده است. او در این باره افزود: «همان طور که اشاره کردم، کار برای کودکان بسیار سخت است و تلاش‌های بسیاری درخصوص این مجموعه انجام گرفته است و قطعاً کسانی که من را می‌شناسند، می‌دانند سال‌ها در این زمینه تدریس کرده‌ام و می‌توانند از این کتاب‌ها برای انجام تدریس بهره ببرند. نکته دیگر اینکه با روش‌های آموزشی که در حال حاضر برای کودکان در نظر گرفته خیلی موافق نیستم و مورد قبولم نیست چرا که برخی از این معلم‌ها معتقدند که چون کودک است متوجه درس نمی‌شود و می‌تواند هر نوع روش آموزشی را تدریس کرد. این در حالی است که پایه هر نوع آموزشی در دوران کودکی شکل می‌گیرد.»