نسخه الکترونیک، شمشیر دولبه یا شیر بی‌یال و دم و اشکم؟

شهرام شمس
پزشک و دانش‌آموخته حقوق
این روزها بخصوص از سوی سازمان‌های بیمه‌گر صداهای بلندی دربــــــــــــاره ضروریات و الــــــزام اجــــــرای طـــــــــرح یک‌طرفه و ناکامل نسخه الکترونیک به گوش می‌رسد و در سمت مقابل بسیاری از اعضای جامعه پزشکی از انجام آن استنکاف می‌کنند و سازمان نظام پزشکی نیز با اجرای طرح به شیوه فعلی موافق نیست. اما براستی مشکل در کجاست؟
همه می‌دانیم یک توافق به شرط برد - برد بودن اجرا شده و بقا پیدا می‌کند اما اجرای طرح مذکور با شرایط فعلی فقط به نفع سازمان‌های بیمه‌گر است.
کاهش هزینه صدور دفترچه، نظارت دقیق تر بر هزینه‌های خدمات درمانی و نسخ بیماران، بررسی بادقت عملکرد ارائه دهندگان خدمات درمانی، جلوگیری از همپوشانی بیمه‌ای افراد، صرفه‌جویی در هزینه‌های پرسنلی و بسیاری منافع دیگر تنها بخشی از مزایای اجرای این طرح برای سازمان‌های بیمه‌گر و نیز حاکمیت خواهد بود. اما در جناح مقابل اجرای طرح مذکور برای جامعه پزشکی هزینه‌های بسیاری دارد که نه حاکمیت و نه سازمان‌های بیمه‌گر هیچ کدام نه هزینه‌های آن را تقبل می‌کنند و نه به مسئولیت‌های قانونی خود عمل می‌نمایند.
اجرای طرح نسخه الکترونیک نیاز به زیرساخت‌های مهمی دارد از جمله سامانه برخط با قابلیت استفاده آسان توسط کاربر، اینترنت، رایانه، چاپگر و از همه مهم‌تر پرداخت برخط حق‌الزحمه ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی با تعرفه واقعی، اما آنچه در واقعیت می‌بینیم فشار یک‌طرفه سازمان‌های بیمه‌گر با استفاده از جایگاه و حمایت حاکمیت برای تحمیل هزینه‌های مربوطه به جامعه پزشکی
است.
ارائه سامانه‌های چندگانه و غیرحرفه‌ای و همراه با اختلال عملکرد از سوی سازمان‌های بیمه‌گر و در نتیجه زمانبر شدن زمان معاینه یا ارائه خدمات، قطعی مکرر یا سرعت پایین اینترنت، قطعی برق و تمایل یا اصرار برخی بر دریافت نسخه چاپی تنها بخشی از مشکلات فعلی این طرح است که علاوه‌بر معطلی و نارضایتی بیماران، به‌دلیل مشکلات و هزینه‌های مترتب از یکسو و عدم اجرای تعهدات سازمان‌های بیمه‌گر و دولت در پرداخت تعرفه واقعی و برخط جامعه پزشکی از سوی دیگر مهم‌ترین دلایل جامعه پزشکی برای عدم همکاری با طرح مذکور است.
در مجموع، اجرای طرح کامل نسخه الکترونیک به شرط تشکیل پرونده الکترونیک سلامت برای افراد و رفع مشکلات نرم‌افزاری سامانه و اینترنت و همچنین ایفای نقش نظارتی و مشارکت فعال سازمان نظام پزشکی، برای کشور بسیار سودمند است اما نگاه یک‌طرفه دولت به پرداخت یارانه سلامت از جیب جامعه پزشکی در کنار بی‌توجهی سازمان‌های بیمه‌گر به پرداخت تعرفه واقعی و اختلال در سامانه‌ها و زیرساخت‌های لازم و همچنین فرار از پذیرش مسئولیت تقبل هزینه‌های مرتبط تحمیلی به جامعه پزشکی، درکنار نارضایتی مردم از اصلی‌ترین دلایل عدم اجرای این طرح به شمار می‌روند.