دیدار متفاوت «پوتین» با «مودی» در دهلی

زهره صفاری/ همزمان با افزایش تنش‌ها میان روسیه و دولت‌های غربی، «ولادیمیر پوتین» دیروز در راستای تقویت روابط دوجانبه تجاری و امنیتی بویژه در منطقه آسیا پاسفیک به دیدار «نارندرا مودی»، همتای هندی‌اش رفت.
به گزارش «هندوستان تایمز»، وجه تمایز این تور هند برای روسیه به عنوان دومین سفر فرامرزی «پوتین» از آغاز همه‌گیری کرونا در جهان، برگزاری نخستین نشست 2+2 وزرای خارجه و دفاع دو کشور در موضوعات مهم بین‌المللی و امنیت منطقه‌ای بود. گرچه این سفر نوستالژی روابط مستحکم دو کشور در دوران جنگ سرد را زنده کرد و از بعدی در حوزه‌های دفاعی، تسلیحاتی و تجاری برای هر دو طرف از اهمیت بسزایی برخوردار بود، اما در عین حال به باور تحلیلگران طرفین را با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد کرد؛ چالش‌هایی که بخش اعظمی از آنها به گزینش‌های ژئوپلیتیکی هر دو کشور در ماه‌ها و حتی سال‌های اخیر برمی‌گردد و تعامل درباره هر یک از آنها می‌تواند بر سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی تأثیرگذار باشد.
بیست‌ویکمین نشست سالیانه هند و روسیه که دیروز به میزبانی دهلی‌نو انجام شد، یک رویداد عادی نبود چرا که به‌عنوان نخستین دیدار رودرروی پوتین و مودی پس از نشست «بریکس» در سال 2019، در اوج تهدیدات غرب برای روسیه و چین به انجام رسید.
به نوشته «الجزیره»، دو رئیس جمهور درحالی با یکدیگر مذاکره کردند که امریکا با برگزاری نشست امنیتی موسوم به «کواد» با هند، ژاپن و استرالیا، نگرانی‌ها را در چین و روسیه بالا برده است. از سوی دیگر تقویت روابط هند و امریکا در چند دهه اخیر نیز محرک دیگری بود که این دیدار را برای دو کشور خاص می‌کرد. به نوشته «بی‌بی‌سی»، آنچه مسکو را در این یارکشی ثابت‌قدم‌تر کرده ایجاد فاصله با واشنگتن بوده است. «آنیل تریگونایات»، دیپلمات سابق هند در مسکو با اشاره به مذاکرات «کواد» به عنوان خط قرمز روسیه گفت: «غرب درصدد است با پررنگ کردن استراتژی‌هایی در ایندوپاسفیک، به نوعی هند را در بازی علیه چین همراه خود کند. بنابراین با توجه به اهمیت مذاکرات «کواد» برای مسکو، به نظر می‌رسد بخش مهمی از مذاکرات دو رئیس جمهور را در برگیرد.» در واقع بخشی از نگرانی روسیه از نشست کواد به افزایش روابط این کشور با پکن در سال‌های اخیر در حوزه‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی در آسیا برمی‌گردد چرا که غرب به سرکردگی امریکا درصدد یارکشی در این منطقه و سلطه بر آن برآمده و تنش‌ها میان چین و امریکا نیز پکن و مسکو را به یکدیگر نزدیک‌تر کرده است. «مایکل کاگلمان»، مدیر اجرایی اندیشکده ویلسون سنتر در واشنگتن معتقد است: «حقایق ژئوپلیتیکی تهدید بالقوه روابط هند و روسیه است. به نظر می‌رسد روسیه اهداف خاصی را در این سفر دنبال می‌کند که مهمترین آن تثبیت روابط میان مسکو و دهلی‌نو است حتی اگر معادلات ژئوپلیتیکی غیر از این را ثابت کند.» به باور تحلیلگران برای رسیدن به این هدف دو کشور نقاط مشترک بسیاری دارند که همکاری در افغانستان می‌تواند یکی از آنها باشد.
به نوشته «یورونیوز»، «الکساندر گابوئف»، رئیس پروژه «روسیه در آسیا پاسفیک» در مرکز کارنگی مسکو درباره اهداف این سفر گفت: «هند شریک سنتی روسیه در دهه‌های متمادی بوده است و می‌تواند حتی سیاست آسیایی روسیه را پررنگ‌تر از سیاست چین برای این کشور کند.
به باور تحلیلگران «هندوستان تایمز»، از آنجا که هند دومین واردکننده بزرگ تسلیحاتی جهان به شمار می‌رود، برنامه «پوتین» برای ارائه الگوی سیستم پدافند هوایی موشک اس 400 و قراردادهای بزرگ تسلیحاتی دیگر بویژه با توجه به تهدیدات مرزی که هند را تهدید می‌کند، برای این کشور بسیار دارای اهمیت خواهد بود. از طرف دیگر بخش مهمی از دیدار دو رئیس جمهور به توافقی برمی‌گردد که مجوز همکاری لجستیکی و تأمین امکانات پایگاه‌های دو کشور از سوی طرف دیگر را فراهم می‌آورد.