احترام نت‌های موسیقی به استاد

رضا مهدوی
 موسیقی پژوه و منتقد ادبی
سمفونی شماره 16 در1391 توسط دکترشاهین فرهت در مینور اوپوس 90 ساخته شده. این سمفونی تقدیم به زنده‌یاد پروفسور هرمز فرهت آهنگسازپیشکسوت و پسرعموی شاهین فرهت است که دو قسمت میانی آن مبتنی برتم آثاری چند از دکترهرمز فرهت تنظیم شده است. با بررسی‌هایی که از سمفونی‌های او از گذشته تاکنون داریم نشانگرآن است که موسیقی کلاسیک مغرب زمین را با دانشی که ازموسیقی معاصرایران دارد سعی کرده بتواند فضای شنیداری ایجاد کند با تِم‌های ایرانی که با فرم‌های مغرب زمین، جهت معرفی هرچه بهترموسیقی ایران امروز به دیگر فرامرزها موفق ترعمل کند.
 سمفونی شماره 16 از چهارقسمت (موومان) تشکیل شده: قسمت اول فرم سونات دارد و با یک مقدمه آهسته کوتاه شروع می‌شود که فیگور ریتمیک آن درطول قسمت اول و حتی درقسمت‌های دیگرهم وجود دارد. پس از مقدمه (اورتور) تم اصلی با یک تم ثابت در طول سمفونی آغاز و در طول سمفونی شنیده می‌شود. تم‌های اول و دوم و سوم و چندین تم فرعی در مرحله نمایش یا اکسپوزیسیون به گوش می‌رسد و تم‌ها با هیجان خاصی گسترش می‌یابد و دوباره تم‌ها در تداوم همزمان به گوش می‌رسند. قسمت اول با زندگی پرفراز و نشیب هرمزفرهت نام گرفته با حالتی دراماتیک به پایان می‌رسد. قسمت دوم آهسته به فرم آزاد و مبتنی برتم‌های چهار اثر از هرمز فرهت است. کوارتت شماره یک سونات شماره یک، تم و واریاسیون برای دو پیانو و سازهای بادی و بالاخره دیورتی منتو برای چهار ساکسیفون تنظیم و آرانژمان شده است. قسمت سوم یا سکرتسو با بهره‌گیری از فینال یا قسمت آخرسونات شماره یک هرمز فرهت ساخته شده و درقسمت چهارم پایانی دوباره به فضای قسمت اول برگشته و این قسمت به فرم روندوی سونات کشیده شده و دو تم مشخص درآن بسط و گسترش پیدا می‌کند. در آخر هم تم‌های قسمت اول دوباره شنیده می‌شود و سمفونی با حالتی هیجان انگیز به پایان می‌رسد. درنقطه تقابل فرم‌های موسیقی مغرب زمین با فرم‌های موسیقی ملی ایرانی یا قالب‌های موسیقی ایرانی به یک وجه تمایزهایی می‌رسیم که این قسمت ‌بندی‌ها هرچند که درتمامی فرهنگ‌های موسیقایی مشترک است اما سرآغاز و میانه و انتهای کار شرایط خاصی را براساس اصول ریاضی و کنترپونتیک موسیقی مغرب زمین ایجاد می‌کند که به لحاظ شنیداری این چندصدایی با چندصدایی‌های فرهنگ موسیقی مشرق زمین قابل احساس است چه برای گوش‌های متخصص و چه غیرمتخصص. باورکنیم گوش‌ها بیشترنیازمند موسیقی‌های خالص و بدون کلام هستند ازهرگونه (ژانر)ی.
سمفونی شماره 16
 اثر: شاهین فرهت
سال: 1392 / ناشر: راوی