توسعه اینترنت ثابت با برنامه های کوتاه و بلندمدت

محمدرضا کریمی
کارشناس ارتباطات ثابت
این روزها دوباره توسعه اینترنت ثابت هر روز مطرح می‌شود اما باید به مقوله توسعه اینترنت ثابت و استفاده از تکنولوژی‌های نوین، از دو منظر نگاه کرد؛ یکی از منظر سرویس‌دهنده‌ها و دیگری هم از منظر کاربران اینترنت.
 متأسفانه در سال‌های گذشته تناسبی بین قیمت تمام شده سرویس و قیمت ارائه شده برای اینترنت نبود و همین عامل موجب شد تا سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به‌سرمایه‌گذاری در حوزه اینترنت ثابت نداشته باشند، چون اطمینانی به بازده سرمایه نبود و موانع اجرایی هم برای انجام توسعه خدمات وجود داشت. از طرف دیگر با تغییر تکنولوژی نیز کاربران به‌سمت استفاده از تلفن همراه رفته‌اند که این توسعه نامتقارن به‌علت وجود منابع محدود فرکانسی، کاهش کیفیت در بخش تلفن همراه را نیز به‌همراه داشته بنابراین بخش اینترنت ثابت به توجه بیشتری نیاز دارد تا در این بخش نیز توسعه صورت گیرد و منابع اشغال شده بیهوده در بخش همراه نیز آزاد شود.
حل معضل اینترنت ثابت با عملیاتی کردن فیبر نوری رخ می‌دهد ولی نباید صرفاً برنامه کوتاه مدت یا بلندمدت را دنبال کنیم، بلکه باید با ترکیبی از هر دو، سعی در حل مشکلات داشته باشیم. اولین مسکن، اجرای سریع پروژه VDSL است که در کوتاه مدت می‌تواند کیفیت خدمات را ارتقا دهد ولی رساندن فیبر نوری به در منازل می‌تواند راه حل اساسی و بلند مدت باشد، چرا که در سال‌های آینده با ورود تکنولوژی‌های جدید می‌توان از بستر فیبر نوری نیز بهره برد.
البته باید مدلی برای توسعه فیبر نوری در نظر گرفته شود که تمام بازیگران حوزه اینترنت در آن حضور داشته باشند. از سوی دیگر از سرمایه‌گذاری موازی و اتلاف منابع در این حوزه جلوگیری شود. به‌نظر می‌آید می‌توان مدل‌های اقتصادی متفاوتی تعریف کرد که شرکت دولتی یا سهامی عام یا کنسرسیوم باشد و این زیرساخت را ایجاد کرده و سپس در اختیار اپراتورها قرار دهد و اگر این اتفاق نیفتد بار دیگر نه تنها پروژه‌های تکراری با سرمایه‌گذاری مجدد را شاهد خواهیم بود، بلکه عملیات اجرایی دچار مشکلات حاد خواهد شد. از سوی دیگر بعد از عملیاتی شدن و اجرای شبکه فیبر نوری، باز در این بخش انحصار منطقه‌ای ایجاد خواهد شد به‌طوری که اپراتوری که این زیرساخت را ایجاد کرده تمایلی به ارائه سرویس به دیگر اپراتورها نخواهد داشت و اصل رقابت با نیت بهبود خدمات زیر سؤال می‌رود.
از منظر کاربران نیز باید کیفیت با قیمت تناسب داشته باشد. بنابراین اگر سرمایه‌گذاری در لایه دسترسی صورت بگیرد ولی در بخش‌های گیت وی و هسته و لبه مشکل داشته باشیم باز هم کاربران تجربه خوبی نسبت به سرویس و ارزش آن نسبت به بهای پرداختی نخواهند داشت. کما اینکه مدتی است که اینترنت ثابت کشور با کاهش کیفیت و اختلال مواجه شده و عدم توسعه دروازه‌های بین‌الملل متناسب با رشد ایجاد شده در لایه دسترسی، تأثیر بسزایی در نارضایتی گسترده کاربران داشته است.
از این‌رو باید برنامه توسعه همه جانبه باشد و به نسبت لایه دسترسی مورد انتظار، رشد کند. در لایه‌های هسته و لبه هم باید سرمایه‌گذاری توسعه صورت بگیرد تا دچار رشد نامتوازن نباشیم و کاربران هم از رشد سرویس‌ها رضایت داشته باشند.