شهر ناموزون!

ادامه از صفحه9
چرا شهرهای ما از کیفیت لازم برخوردار نیستند؟
مقایسه شهرهای بزرگ دنیا با تهران به خاطر نرخ بالای زمین شاید چندان منطقی به نظر نرسد اما در این گزارش شهر ژنو(سوئیس) را از نظر دسترسی به خدمات و هزینه که شهروندان بابت مسکن می‌پردازند مقایسه کرده‌ایم تا اگر اسم شهرمان در لیست گران‌ترین هاست، سطح کیفیت خدمات را هم بررسی کنیم.
شایان قهرمانی تقریباً 7 سال است که در ژنو زندگی می‌کند: «اینجا چیزی به‌ نام پایین و بالای شهر وجود ندارد. تنها عده‌ای که مولتی میلیاردر هستند در یک منطقه خاص زندگی می‌کنند. کسانی که کار نیمه وقت دارند اجاره نیم بها می‌دهند. ساختمان‌ها هم برقی است ما گاز نداریم، اینجا کیفیت خانه‌ها بسیار بالاست. در هر منطقه از ژنو هم مرکز خرید و هم آتش‌نشانی وجود دارد. افرادی که کار تمام وقت دارند مالیات بالا می‌پردازند اما تورمی وجود ندارد و ما از این بابت نگرانی نداریم. اینجا متروی زیرزمین نداریم. اما چند خط اتوبوس و قطار در هر محله‌ای وجود دارد و به همه نقاط دسترسی دارید. ماشین شخصی به ندرت استفاده می‌شود. کسانی که زیر نظر دولت هستند یا کار نیمه وقت دارند، بلیت را 25 درصد ارزان‌تر می‌خرند. قطار بین شهری هم برای افراد زیر 25 سال 50 درصد تخفیف دارد و خط دیگری هم هست که از 7 شب تا 7 صبح رایگان است.»
سرانه‌های شهری تعیین شده، اجرا نمی‌شود
چرا شهرهای ما از کیفیت لازم برخوردار نیستند. علی نوذر‌پور، کارشناس شهری به این سؤال شفاف پاسخ می‌دهد و می‌گوید: «چون اسناد قانونی که با صرف زمان وهزینه زیاد برای شهرهای ما نوشته شده در اجرا با عدم همکاری و هماهنگی مواجه می‌شوند.»
وی می‌گوید: «در طرح جامع با توجه به هزینه‌های زندگی، استانداردهای مربوط به سرانه‌های خدمات شهری برنامه‌ریزی شده است. در سند هم ذکر شده که شهر باید با این سرانه، ویژگی‌ها و خدمات به حیات خود ادامه دهد. اما فضای خصوصی شکل می‌گیرد، بدون آنکه فضای عمومی متناسب با آن رشد کند. در منطقه 22 برج و واحد مسکونی ساخته می‌شود بدون آنکه متناسب با آن فضای آموزشی، بهداشتی، ورزشی، فرهنگی، انتظامی، امنیتی و حتی تأسیسات و تجهیزات شهری ساخته شده باشد. در حالی که در شورای عالی معماری و شهرسازی کشور برای هر میزان جمعیت، سرانه‌های استاندارد تعریف شده است. مثلاً در منطقه 22 در سال 99، 47 مدرسه کم داشتیم تا جمعیت فعلی را جواب دهد. بنابراین جمعیت دانش‌آموزی به مناطق 2 و 5 سرریز شد.همین حرکت دانش‌آموزان هزینه حمل و نقل، ترافیک و آلودگی هوا ایجاد کرد که کیفیت زندگی را زیر سؤال می‌برد. در منطقه الهیه غرب - مروارید شهر- ما با مشکل کمبود پاسگاه نیروی انتظامی مواجه بودیم. چرا؟ چون نیروی انتظامی متناسب با طرح جامع اقدام به خرید زمین نکرده است. برخی البته توقع دارند شهرداری زمین‌ها را رایگان در اختیار سازمان‌ها قرار دهد، درحالی که هیچ کجای قانون چنین چیزی ذکر نشده.تنها براساس بند 6 ماده 55 قانون شهرداری‌ها، شهرداری می‌تواند برای مصارف انجمن‌هایی که در حوزه فرهنگی، هنری، آموزشی فعال هستند بهره‌برداری زمین نه مالکیت آن را آن هم برای مدت معین با تصویب شورا در اختیار این مراکز قرار دهد. سازمان زمین شهری در همه مناطق شهری زمین دارند، اما چون می‌خواهد انتفاع ببرد تلاش می‌کنند زمین‌ها کاربری انتفاعی داشته باشد.»او ادامه می‌دهد: «تأمین سرانه‌های هفتگانه که در طرح جامع پیش‌بینی و تصویب شده کمک می‌کند کیفیت زندگی در شهرها بالا برود. یکی از اشکالات دیگر این است که مهندسین مشاور که وظیفه تهیه طرح جامع را دارند، سرانه خدمات عمومی را روی زمین‌هایی که در تملک اشخاص است قرار می‌دهند. یعنی بی‌توجه به اینکه مالک زمین کیست، روی زمین کاربری عمومی و غیرانتفاعی می‌گذارند و همین باعث مشکلاتی می‌شود که بین مالک و شهرداری به‌وجود می‌آید. نکته مهم دیگر این است که طرح جامع تهیه شده، اما مبنای صدور پروانه طرح تفصیلی است و همین مسأله موجب شده تا بیشترین انحراف از طرح جامع بین سال 86 تا 91 رخ دهد، جالب اینکه عمده پروانه‌هایی که از نظر شهرسازی دچار مشکل شده‌اند و بویژه در حوزه بلندمرتبه سازی‌ها در همین برهه زمانی رخ داده است. در واقع شهر به سمت مصارف خصوصی و انتفاعی رفته است و مصرف غیرانتفاعی را نادیده گرفتند. شما ببینید در همین کشورهای همسایه برج‌هایی که ساخته می‌شود از هم فاصله دارند، نور، جای پارک و خدمات عمومی ساختمان همه رعایت می‌شود. ما به خاطر ارزش زمین همه چیز را نادیده می‌گیریم، چون می‌خواهیم از زمین انتفاع بیشتری ببریم. برای همین تراکم می‌فروشیم. مردم هم انتظار دارند روی زمین بارگذاری بیشتری کنند و کمتر به فکر سرانه‌ها هستند.»