اختلال «مجازی» در زندگی مشترک نباشید!

آزاده سهرابی
روانشناس
می گفت «شوهرم به من بدبین است. با اینکه رمز گوشی من را دارد و هر روز تلگرام و اینستاگرامم را چک می‌‌کند اما باز هم تا بحث‌مان می‌‌شود، می‌‌گوید این حرف را از کجا یاد گرفته‌ای!» هیچ مشکلی با اینکه تحت کنترل همسرش است نداشت اما از بدبینی او شاکی بود. دلیل بدبینی همسرش چه بود؟ می‌‌گفت «مردانی که همکارم هستند هر روز یک روایتی دارند از شروع یک گفت‌وگو یا رابطه که در همین فضاها ایجاد شده! شما باشید بدبین نمی‌شوید؟» می‌‌گفت: «همه بد شده‌اند. نمی‌توانم به همسرم بگویم از همه پیام‌رسان‌ها خارج شو یا اینستاگرام نرو چون به من انگ امل بودن می‌‌زنند ولی من واقعاً نمی‌توانم اعتماد کنم. دست خودم نیست.»
آنچه در روابط این زوج می‌‌گذرد که در بسیاری از اتاق‌های مشاوره نمونه‌های مشابه آن فراوان است، ماهیتی قابل تحلیل دارد. می‌‌توان به بدبینی عمیق مرد پرداخت که قاعدتاً چیزی فراتر از دلایلی است که ذکر می‌‌کند اما بدون تردید آنچه امروز در جامعه و در فضای مجازی رخ می‌‌دهد و دهان به دهان هم می‌‌گردد، در تشدید آن بی تأثیر نیست. هر چند در پرداختن به مشکل چنین زوجی وقتی از سوی زن یا مرد هیچ نشانه‌ای از روابط خارج از چهارچوب زناشویی نیست، عموماً به اصل مشکل که بی اعتمادی است پرداخته می‌‌شود اما باز هم آنچه راه‌انداز این بدبینی در این رابطه بوده را باید در بیسوادی استفاده از فضای مجازی دانست. همین نادانستگی است که باعث می‌‌شود برخی از زوجین در همین فضای مجازی دوستانی پیدا کنند و وارد دیالوگ شوند و نام آن را هم خیانت نگذارند. شاید هم باید خیانت غیرعمد نامید اما در آسیبی که ایجاد می‌‌کند، فرقی ایجاد نمی‌کند! باز هم در اتاق‌های درمان و مشاوره باید به اندازه تک تک کسانی که در یک رابطه متعهد حضور دارند اما درد دل‌های خود را چه به صورت شناس و چه ناشناس در فضایی مجازی می‌‌برند (منظور در فضاهای عمومی مجازی نیست) دلایل متعدد و منحصر به شخصیت و نیازها و هیجانات آن فرد پیدا می‌‌شود اما بیش از همه باید آن را به نداشتن سواد رسانه‌ای در کنار سواد بین فردی نسبت داد.
فاصله گرفتن از روابط حقیقی و غرق شدن در مجازها پایه بسیاری از مشکلات در ازدواج‌هاست. بسیاری از کارشناسان ترجیح می‌‌دهند بگویند هر کدام از زوجین که بیش از اندازه وقت خود را در فضای مجازی سپری می‌‌کند نوعی اختلال در روابط زناشویی را ایجاد می‌‌کند. چرا که  چنین فردی نه می‌‌تواند نیازهای عاطفی همسرش را ببیند و برآورده کند و نه می‌‌تواند در حل مشکلات او و زندگی مشترک سهم داشته باشد. روی دیگر سکه هم جذابیت فضای مجازی است که آسان‌تر از دنیای حقیقی افراد را به دام خیانت می‌اندازد. در دسترس بودن افراد در این فضا و این فریب که «دو کلمه حرف زدن با فلان همکار و دوست و حتی غریبه» به جایی بر نمی‌خورد، فضا را برای ارتباط‌های بی تعریف باز می‌‌کند و اگر فرد از نظر شخصیتی مستعد باشد او را به دام تنوع‌طلبی و غرق شدن در خیالات یک ارتباط مجازی می‌اندازد.
اگر در چنین رابطه‌ای هستید، پشت توجیه پنهان نشوید. در همین زمان که شما در حال توجیه هستید کسی –همسرتان- در حال آسیب دیدن است. از سوی دیگر اگر شما می‌‌بینید همسرتان زیادی سرش در گوشی فرو رفته، می‌‌توانید با ایجاد جذابیت بیشتر در فضای واقعی او را به دنیای حقیقی بکشانید. سرکوفت زدن و تحقیر و سرزنش همسرتان کار را خراب‌تر می‌‌کند. از سوی دیگر به کار بردن این دفاع که شما هم در تلافی سرتان را با گوشی مشغول نگه دارید دیگر آب پاکی را روی دست زندگی مشترک‌تان می‌‌ریزد.