در مسیر هوشمندسازی خودروها در ایران

سوسن صادقی
خبرنگار
 به تازگی  مرکز ملی فضای مجازی سند «به‌کارگیری خدمات شبکه‌های ارتباطی برای کمک به توسعه صنعت خودروهای متصل به اینترنت اشیا» (IOT)  را تدوین کرد تا  باعث رشد صنعت اینترنت اشیا و بهبود اقتصاد در کشور شود. اما تهیه این سند برای صنعت اینترنت اشیا بخصوص خودروهای  متصل به اینترنت (Connected Car) چه ثمراتی دربردارد؟ و اینکه آیا تهیه این سند باعث گشایشی در سایر بخش‌های صنعت اینترنت اشیا  و رشد و توسعه آن خواهد شد. در این راستا کارشناسان اینترنت اشیا در گفت‌وگو با «ایران» اعلام کردند که این اقدام مثبت مقدمه‌ای برای رشد صنعت اینترنت اشیاست و این ریل گذاری باعث خواهد شد که دیگر بازیگران صنعت اینترنت اشیا مانند نرم‌افزاری و خدمات‌رسانی نیز در این حوزه فعال شوند.
آشنایی مسئولان با فناوری‌های نوین
حسین صفی کارشناس اینترنت اشیا معتقد است تدوین سندی برای بکارگیری خدمات شبکه‌های ارتباطی به منظور کمک به توسعه صنعت خودروهای متصل به اینترنت اشیا از سوی نهاد بالادستی، ریل‌گذاری برای بازکردن فضا برای فعالیت بخش خصوصی در اینترنت اشیا است از این رو این اقدام را خبری مسرت بخش می‌دانیم، چراکه نشان از آشنایی سطح کلان کشور با ادبیات این فناوری نوین دارد.
صفی به «ایران» گفت: حوزه اینترنت اشیا دارای بازیگران زیادی است و این سند فعلاً تنها برای بخش شبکه ارتباطی خودروهای متصل به اینترنت اشیا تدوین شده و در ارتباط با اپراتورها به عنوان فراهم کننده بستر شبکه ارتباطی برای خودروهاست.
وی با بیان اینکه هنوز به دیگر بازیگران اکوسیستم فناوری نوین اینترنت اشیا توجهی نشده، افزود: دیگر بازیگران آن هم شامل خودروسازان  و شرکت‌های فناورانه ICT هستند که می‌توانند روی این بستر سرویس و خدمات ارائه بشوداما  توجهی نشده است ولی امیدوارم این شروعی باشد تا به دیگر بخش‌ها و بازیگران آن هم توجه شده و سند کاملی ارائه شود.
به اعتقاد صفی ورود نهاد بالادستی در سطح کلان برای این کار  اهمیت بالای این موضوع را نیز نشان می‌دهد و خود افق جدیدی ایجاد خواهد کرد تا صنایع و جامعه آگاه شوند که در حوزه اینترنت اشیا بخصوص اتصال خودرو کارهایی در حال انجام شدن است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا نوشتن چنین سندی در صنعت اینترنت اشیا گشایشی ایجاد خواهد کرد، گفت:  وقتی از گشایش در صنعتی نوین  صحبت می‌کنیم باید به چند پارامتر آن به صورت همزمان و در کنار هم  توجه شود. بحث قانونگذاری در این حوزه از یک طرف، آشنا ساختن صنایع برای استفاده از این فناوری نوین از طرف دیگر و راه‌اندازی سرویس‌ها و خدمات و استفاده از آنها از سوی مردم و... باید در کنارهم دیده شود. وی در ادامه گفت:  با این اقدام و تمرکز، شرکت‌های ارائه دهنده خدمات نرم‌افزاری و حتی سخت افزاری، اپراتورها و بیمه‌ها و خودروها و... به عبارتی تمام ذینفعان شاخک‌هایشان تیز می‌شود که می‌توانند در این زمینه ورود کنند تا دیگر بازیگران نیز سهم خود را ایفا کنند. به اعتقاد صفی، اکوسیستم اینترنت اشیا دارای عرضه، تقاضا و نهاد تنظیم گر است و باید به هر سه پرداخته شود. در سمت عرضه نیاز است شرکت‌های داخلی توانمندی های خود را بالا ببرند  و به تراز جهانی برسانند. از سوی دیگر وقتی در جامعه برای این خدمات تقاضایی نباشد و استفاده نشود، راه به جایی نخواهد برد. مهمتر از همه باید رگولیشن و قانونگذاری هم وجود داشته باشد تا همه چیز مطابق ریل‌گذاری پیش رود.
سندی برای توسعه اقتصادی
حمید بهنگار دیگر کارشناس اینترنت اشیا نیز معتقد است امروزه استفاده از اینترنت اشیا در صنایع گریزناپذیر است و اکنون محصولات میان رشته‌ای در صنایع مختلف فناوری اطلاعات در حال شکل‌گیری است که خودروهای هوشمند یکی از موضوعات مهم آن است. بهنگار به «ایران» گفت: تدوین نقشه راه و سند چشم‌انداز می‌تواند چهارچوب مدون و اصل و پایه ای به عنوان فصل مشترک برای فعالان حوزه خودروسازی و فناوری اطلاعات باشد تا در یک مسیر مشخص پیش روند و اهداف متعالی را که در این موضوع مهم برای طرفین  وجود دارد تدوین و تبیین کنند. این کارشناس تهیه سند را مثبت عنوان کرده و ابراز امیدواری کرد که همین روند در فرایند سایر مجموعه‌های فناوری‌های نوظهور نیز به سرعت اتفاق بیفتد تا شاهد نقشه مدون و برنامه عملیاتی با چهارچوب هدفمند باشیم. بهنگار با اشاره به اینکه با تدوین سند، بازیگران و نقش آفرینان دولتی و خصوصی می‌توانند در شکل گیری اهداف صنعت اینترنت اشیا نقش مهمی ایفا کنند، گفت: نگاه کلان به خودروهای متصل یک نوع توسعه اقتصاد پلتفرمی است که منافع بسیار زیادی برای مصرف کنندگان، خودروسازان و کشور دارد و می‌تواند زمینه‌ساز رشد و توسعه اقتصادی باشد. وی افزود:  خودروهای هوشمند زمینه‌ساز شکل‌گیری صنایع متنوع نوظهوری است که با ترکیبی از صنعت خودرو و فناوری اطلاعات شکل می‌گیرد و تبعات بسیار زیادی مانند ایجاد امنیت، حمل و نقل هوشمند، بیمه، خدمات خودرویی، عوارض و... برای کشور دارد. به‌گفته وی خودرو متصل کمک می‌کند که آمار و داده‌هایی در کشور در این حوزه شکل بگیرد که خود عامل هوشمندسازی نوین و توسعه خواهد بود. این کارشناس اینترنت اشیا در ادامه گفت: کشور ما در زمینه فناوری‌های نرم موفق است و خودروهای متصل یکی از صنایع زودبازدهی  است که به سرعت اثرات مثبت آن در اقتصاد ما ظاهر می‌شود. وی افزود: رابطه  فناوری نوین خودروهای متصل و شبکه ارتباطی رابطه فزاینده دوجانبه است به این معنا که هر دو طرف همدیگر را تقویت می‌کنند و با توسعه بسیاری از شبکه‌های ارتباطی در مناطقی از کشور که توجیهات اقتصادی کمتر دارد ارائه خدمات توجیه‌پذیر می‌شود.
به گفته بهنگار توسعه شبکه‌های ارتباطی نه تنها باعث توسعه بکارگیری فناوری اینترنت اشیا می‌شود بلکه تبعات مثبت دیگری نیز در جامعه دارد به این ترتیب که هرچه پوشش ارتباطی بیشتر شود، سطح رفاه و دسترسی برای عموم مردم نیز افزایش می‌یابد. به اعتقاد وی اگر صنعت حمل و نقل را که یکی از صنایع مهم کشور است به عنوان پیشران در نظر بگیریم و در عمل هم تجربه موفقی باشد، می‌تواند برای سایر صنایع هم گشاینده باشد چون همگرایی فناوری اطلاعات با رشته‌های مختلف در دنیا آغاز شده و در کشور ما هم به همین شکل در صنایع مختلف در حال پررنگ شدن است.
به گفته این کارشناس 4 بازیگر اصلی یعنی دولت، بخش خصوصی ، بهره‌برداران و دانشگاه‌ها  باید در این توسعه  فناوری اینترنت اشیا نقش بازی کنند و بهتر است اتاق فکری از این 4 بازیگر حیاتی و کلیدی تشکیل شود تا با هم‌افزایی نتایج خوبی را رقم بزنند.

یادداشت

سندی برای قانونگذاری در اینترنت اشیا

امیرحسین کاکایی
کارشناس صنعت خودرو
مفهوم اینترنت اشیا (IOT) در 20 سال آینده در دنیا به صورت جدی به‌کار گرفته می‌شود و ما شاهد تحولات عظیمی در صنعت و اقتصاد روزمره خواهیم بود از این رو تهیه سند به‌کارگیری خدمات شبکه‌های ارتباطی برای کمک به توسعه صنعت خودروهای متصل به اینترنت، مقدمه بسیار خوب و مهمی برای رشد و توسعه حوزه اینترنت اشیاست و امیدواریم سند تهیه شده، سند معقولی باشد و به دنبال آن باعث حرکت و نوآوری در این بخش از فناوری‌های نوین شده، کسب و کارها نیز شکل گرفته و باعث رونق اقتصادی شود. قبل از هر چیزی باید گفت در بحث اینترنت اشیا چند تا مفهوم وجود دارد که یک بخش آن مفهوم سخت‌افزاری و الکترونیکی و بخش دیگر هم مفهوم ارتباطی متناسب با اینترنت و مخابرات است. در فضای این فناوری نوین، داده‌ها جابه‌جا می‌شود از این رو جابه‌جایی داده‌ها به پروتکل‌ها و قوانین نیاز دارد و اگر از ابتدا با تدوین قوانین درست و معقول برنامه‌ریزی نکنیم، امواج و داده‌ها با هم تداخل خواهند کرد و به دنبال آن خطراتی بوجود خواهد آمد. وقتی صحبت از اینترنت به میان می‌آید با دریایی از داده‌های عام و خاص (افراد) ارتباط برقرار می‌کنیم و اگر در این میان ضابطه‌ای نباشد، دچار مشکل می‌شویم بنابراین سندی که در زمینه بخش شبکه ارتباطی خودروهای متصل به اینترنت اشیا نوشته شده حداقل‌های پایه تنظیم‌گیری است.Connected Car یا همان خودروهای اتصال به اینترنت دارای چند سطح است که کمترین سطح آن هم‌اکنون در کشور وجود دارد و آن نیز خودروهای دارای سیستم OBD و OBD2 است که روی موتور می‌نشیند و تمام داده‌های خودرو را الکترونیکی جمع‌آوری کرده و با اتصال به دستگاهی به نام دیاگ و دریافت داده‌ها می‌توان زمان تعویض روغن، قطعات نیازمند به تعویض و تعمیر و... را دریافت کرده و اقدام کرد. سطح دیگر آن نیز وقتی است که خودرو دارای سیم کارت است در اینجا خودرو از طریق اپراتورها به شبکه ارتباطی و اینترنت متصل می‌شوند و داده‌ها به صورت مستقیم قابل انتقال به کارخانه، امدادخودرو و... است. اگر خودرویی در جاده خراب شد سریع می‌تواند به امدادخودرو پیام بفرستد. سطح بعدی هم خودروهای خودران است که باید با تمام اشیا اطرافش هم ارتباط برقرار کند و... .اتصال خودرو به اینترنت دارای منافع زیادی است.
 شرکت‌های بیمه می‌توانند هزینه‌های خود را کنترل کنند و رانندگانی را که بهتر رانندگی می‌کنند شناسایی کرده و تخفیف دهند و آنهایی را که رفتارهای خطرناک در رانندگی دارند شناسایی شوند و پلیس آنها را جریمه کند.