دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم خودتحریمی دولت قبل را شکست

محمد جلیلی
کارشناس اقتصادی
ما در کشور دچار خود‌تحریمی شدیم. با این توضیح که منتظر ماندیم تا امریکا به برجام برگردد. یعنی با برجام تحریم‌ها را لغو کنیم شاید گشایشی اتفاق بیفتد و اگر برجام محقق نشود دیگر هیچ  اقدامی صورت نمی‌گیرد. در حالی که واقعیات موجود در  دولت جدید نشان داد این گزاره صادق نیست.  صحبت‌های رئیس‌جمهور در رابطه با میزان فروش نفت نیز گواه همین ادعاست. این موضوع نشان می‌دهد که پارادایم‌های حاکم که در دولت قبل رواج داشت، صحیح نبود و اگر تلاش می‌کردیم زمان را از دست ندهیم و زودتر با همسایگان مراوده کنیم تحریم به این میزان اقتصاد کشور را متأثر نمی‌کرد. اطلاع سایر کشورها از معطل ماندن ایران برای برجام باعث شده بود حتی چینی‌ها راغب به همکاری با ایران نباشند در حالی که با سفر اخیر آقای  امیرعبداللهیان فاز عملیاتی توافق 25 ساله با چین کلید خورد. پس اگر پارادایم ذهنی‌مان این باشد که جز برجام نمی‌توان قدم از قدم برداشت همه کشورها این سیگنال را از سوی ما درک می‌کنند. با تغییر فضا از سوی دولت جدید در چند ماه اخیر گشایش‌های خوبی اتفاق افتاده و استراتژی تمرکز قوی را پی گرفته‌اند. سفر رئیس‌جمهور به روسیه (ظرف چند روز آتی) با محور اقتصادی نیز مقوم چنین رویکردی است. با این حال ما نباید خودمان را محدود به کشورهای بزرگی مثل چین و روسیه کنیم و ضرورت دارد با کشورهای همسایه به شکل منسجم‌تری روابط و مناسبات اقتصادی‌مان را پی بگیریم. در جمع‌بندی نهایی باید گفت می‌توان با دیپلماسی اقتصادی بن‌بست‌ها را شکست و اقتصاد را از انحصار مذاکرات و چند کشور خاص خلاص کرد. دیپلماسی اقتصادی در شرایط تحریمی بیش از هر زمان دیگری راهگشا خواهد بود. علاوه بر آن، تعامل گسترده با کشورهای مختلف باعث بی‌اثر کردن تحریم‌ها شده و شیرازه این رویکرد از هم می‌پاشد و انگیزه‌شان برای تداوم تحریم‌ها کمرنگ خواهد شد.