بدرود بزرگمرد ورزش ایران

گروه ورزشی/ درگذشت محمدرضا یزدانی خرم، رئیس اسبق فدراسیون‌های والیبال و کشتی و عضو حزب مؤتلفه، شوک بزرگی برای ورزشی‌ها بود. چهره‌ای سیاسی که در قلب ورزشی‌ها جا گرفت. شاید بعضی‌ها با سیاست کاری او مشکل داشتند اما در عین حال معتقدند که او فردی خوب و مؤمن واقعی بود. یزدانی‌خرم با سبک مدیریت خاص خودش با اتفاقات خوبی که رقم زد در ورزش ماندگار شد، تا حدی که حالا با رفتنش همه یکصدا می‌گویند: «او بزرگمرد ورزش ایران بود.»
دستگیری توسط ساواک
محمد رضا یزدانی خرم سال ۱۳۲۵ در خانواده‌ای مذهبی در محله توپخانه تهران به دنیا آمد. او هم مثل همه نوجوانان و جوانان مذهبی، هیأت و آیین‌های مذهبی را از دست نمی‌داد. گاهی در مراسم مذهبی که پدر علی کفاشیان رئیس اسبق فدراسیون فوتبال و برادرش برگزار می‌کردند هم شرکت می‌کرد. البته به‌دلیل حضور در هیأت یکی، دو باری هم ساواک او و دوستانش را دستگیر کرده بود.
چطور به ورزش آمد؟
او که کارش مرتبط با ورزش نبود، بعد از ریاست در شرکت دخانیات ایران و پارس خودرو به دلیل اقداماتش برای زیرساخت‌های ورزشی در سازمان‌هایش، به دعوت غفوری‌فرد رئیس وقت سازمان تربیت بدنی، سال ۶۸ رئیس فدراسیون والیبال شد. اتفاقی که حضور یزدانی خرم در عرصه ورزش را رقم زد. سیدمصطفی هاشمی طبا، رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی و عضو فعلی هیأت رئیسه فدراسیون ژیمناستیک، حاجی یزدانی خرم را از سازمان گسترش و نوسازی می‌شناسد. او در این باره به «ایران» گفت: «من از سازمان گسترش و نوسازی یزدانی خرم را می‌شناسم، البته در مقطعی به خاطر اختلافات، رابطه ما شکرآب شد. تا اینکه وقتی رئیس سازمان تربیت بدنی شدم، او هم در سمت رئیس فدراسیون والیبال فعالیت می‌کرد.» لازم به ذکر است که در دوره ریاست او، فدراسیون والیبال در سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱ به‌عنوان بهترین فدراسیون ورزشی ایران انتخاب شد.
کرسی یزدانی خرم در آسیا و افتخارات
یزدانی خرم در سال ۱۳۷۲ بعد از ۴ سال تلاش در ایران در اجلاس سالانه کنفدراسیون والیبال آسیا AVC با حضور ۲۹ کشور با ۲۸ رأی عضو هیأت رئیسه شد و به تبع آن افرادی مثل سرحدی، محمود عدل، امیدوار حاتمی و ابراهیم نعمتی هم عضو کمیته‌های مختلف کنفدراسیون والیبال آسیا شدند. گفتنی است یزدانی خرم در سال 1383 نشان لیاقت و مدیریت را از محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت دریافت کرد. همچنین سال 1390 هم صاحب لوح تقدیر از وزارت دارایی و امور اقتصادی شد.
نقل قول‌هایی ماندگار از حاجی یزدانی
در این سا‌ل‌ها مصاحبه‌های مختلف و نقل قول‌های نسبتاً زیادی از یزدانی خرم منتشر شد. زنده‌یاد یزدانی خرم در مصاحبه‌ای گفت: «من بنده خدایی هستم که دنبال رضایت مردم و خداست.» رئیس سابق فدراسیون والیبال و کشتی در مصاحبه‌ای هم گفته بود: «من از کودکی  ورزش می کردم و علاقه زیادی به کشتی، دوچرخه‌سواری و ژیمناستیک داشتم و وارد مدیریت ورزش هم شدم.» او در جایی دیگر گفته بود: «کتاب‌های برادرزاده‌ام مهدی را می‌خوانم اما خودش را کمتر می‌بینم. مهدی در ادبیات معروف است و من در ورزش.» اظهار نظری هم از یزدانی خرم بر این مبنی وجود دارد: «مدیران اقتصادی در ورزش موفق‌تر هستند.»
تشییع حاجی از فدراسیون والیبال
یزدانی‌خرم که بتازگی قلبش را جراحی کرده بود، بامداد دیروز در سن
75 سالگی به‌دلیل ایست قلبی درگذشت. قرار است پیکر او ساعت ۱۰ صبح امروز از فدراسیون والیبال واقع در مجموعه ورزشی آزادی تهران تشییع و در قطعه ۱۰۳ به خاک سپرده شود. همچنین مراسم ترحیم محمدرضا یزدانی خرم روز چهارشنبه ۲۹ دی ماه از ساعت ۱۵ تا 16:30 در مسجد باب الحوائج واقع در خیابان اشرفی اصفهانی، خیابان اقبالپور برگزار خواهد شد.
پیام‌های تسلیت
با درگذشت محمدرضا یزدانی خرم، لحظه‌ای نبود که پیام تسلیتی منتشر نشود. از مهدی فروردین رئیس فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی گرفته تا حمید سجادی وزیر ورزش و جوانان، سیدرضا صالحی‌امیری رئیس کمیته ملی المپیک، محمدرضا داورزنی، علیرضا دبیر، علیرضا پاکدل (رؤسای فدراسیون‌های والیبال، کشتی، هندبال)، سرپرست فدراسیون بسکتبال و... ضایعه درگذشت او را تسلیت گفتند. گروه ورزشی روزنامه ایران نیز درگذشت این پیشکسوت و مدیر ورزشی را به خانواده آن بزرگوار و جامعه ورزش کشور تسلیت می‌گوید.

هاشمی‌طبا: یزدانی خرم منشأ خدمات زیادی بود
رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی معتقد است که محمدرضا یزدانی خرم منشأ خدمات زیادی در ورزش بود. آشنایی مصطفی هاشمی‌طبا به سال‌ها پیش از ورود او به ورزش بازمی‌گردد. او درخصوص زنده یاد یزدانی خرم به «ایران» گفت: «او از وقتی به والیبال آمد اقدامات خوبی برای استعدادیابی و ساخت خانه والیبال انجام داد. حتی برای استعدادیابی ایوانیکوف روسی را آورد و بازیکنان پایه والیبال را آموزش داد و نتیجه‌اش قهرمانی تیم‌های نوجوانان و جوانان در آسیا بود و نسلی مثل محمد ترکاشوند، بهنام محمودی و علیرضا نادی را تربیت کرد که بهترین والیبالیست‌های آسیا و دنیا شدند. یزدانی خرم مدت زمان زیادی بود  که در فدراسیون والیبال و کشتی بود. او در کشتی هم خیلی کار کرد و بعداز افت آن را به روزهای اوج رساند.»

کارخانه: پدر معنوی‌ام را از دست دادم
مصطفی کارخانه، پیشکسوت والیبال معتقد است با رفتن حاجی یزدانی خرم، پدر معنوی اش را از دست داده است. او که دوره ریاست یزدانی خرم، سرمربی تیم ملی شده بود، به «ایران» گفت: «والیبال با ارزش‌ترین یارش را از دست داد. من به اهالی ورزش و ملت ایران تسلیت می‌گویم، چرا که متعلق به یک ملت بود. انسان خوب و ارزشمندی که خصوصیات اخلاقی، انسانی و مذهبی داشت و والیبال ایران را متحول کرد. او به من معرفت و لوطی‌گری یاد داد و همیشه می‌گفت جدای از مسائل فنی، از لحاظ عاطفی، اخلاقی و معرفت هم کنار بازیکنان باش. من با این شرایط احساس می‌کنم پدر معنوی‌ام را از دست داده‌ام، کسی که دستم را گرفت و خیلی به او مدیون هستم. خدا می‌داند همیشه دعایش می‌کردم و برای سلامتی اش ذکر می‌گفتم و امروز با شنیدن خبر فوت او خیلی ناراحت شدم. حاجی یزدانی راز موفقیت والیبال بود و یک پای ثابت پیشرفت آن که بعد به دست محمدرضا داورزنی رسید. او والیبال را پایه‌ای ساخت و درواقع زیر ساخت‌های معنوی والیبال را پایه‌گذاری کرد.»

محمدی: حاجی حق زیادی بر گردن ورزش دارد
غلامرضا محمدی سرمربی سابق تیم ملی کشتی آزاد معتقد است محمدرضا یزدانی‌خرم حق زیادی بر گردن ورزش ایران دارد. او به «ایران» می‌گوید: «حاجی بزرگمرد ورزش ایران بود و بسیار تأثیرگذار در کشتی و والیبال. به جرأت می‌گویم حاجی حق زیادی بر گردن ورزش ایران دارد و نتایج درخشان کشتی بعد از المپیک پکن از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶ بویژه در المپیک لندن و ریو مرهون زحمات او بود. او در حق من پدری کرد، وقتی برای اولین بار سرمربیگری تیم ملی کشتی آزاد را به من سپرد. حاجی استثنا بود و از مدیران موفق ورزش ایران. او در واقع تافته جدا بافته بود و هرکاری را بدرستی در جای خودش انجام می‌داد. ورزش خیلی مدیون اوست.»

یادداشت

معمار والیبال رفت

مهری رنجبر
خبرنگار
محمدرضا یزدانی خرم، معمار والیبال [نوین] ایران بامداد دیروز در سن ۷۵ سالگی آسمانی شد. جزو معدود مدیران سیاسی ورزش که با برنامه‌هایش زمینه پیشرفت والیبال و کشتی را رقم زد. او بعد از راه‌اندازی تأسیسات ورزشی دخانیات و پارس خودرو با موافقت محسن رفیق‌دوست از بنیاد مستضعفان به فدراسیون والیبال آمد. آمدنش همان و حضور مربیان خارجی و پیشرفت والیبال همان. او استعدادیابی را شروع کرد و برای تشویق نوجوانان بلندقد به والیبال، به آنها سکه می‌داد و البته از کار علمی هم غافل نشد و در زمینه علم تمرین، بدنسازی و… از والیبال روسیه الگوبرداری کرد، تلاش‌های او باعث شد تا سال‌های ۷۸، ۷۹ و ۸۱ فدراسیون والیبال، بهترین فدراسیون ایران شود. یزدانی خرم به ثبات مدیریت اعتقاد زیادی داشت و حتی بارها آن را دلیل پیشرفت والیبال ایران دانست. او با اینکه مدیر سیاسی بود اما هیچ وقت مورد نقد قرار نگرفت و شاید در خیلی مسائل کارگشا بود. یزدانی خرم البته یکی از منتقدان مسئولان ورزش به خاطر توجه بیش از حد به فوتبال بود. حضور موفق ۱۷ ساله در فدراسیون والیبال، او را با اصرار سیاسیون سال ۸۵ به فدراسیون کشتی برد، هرچند اوایل ریاستش خیلی موفق نبود و حتی سال‌ها بعد خودش هم این قضیه را تأیید کرد و دلیلش را به مشکلات ربط داد. یزدانی خرم تنها ۵ سال در کشتی ماند و به قول خودش به‌خاطر یک مصاحبه برکنار شد که پایان کارش در ورزش بود. با این حال والیبال و کشتی را فرزندان خودش می‌دانست. هرچند ۱۰ سالی در ورزش سمت نداشت اما خودش را جدای از آن نمی‌دانست. او به حدی به ورزش علاقه داشت که همیشه می‌گفت: «عاشق کار در ورزش و خدمت به جوانان هستم.» زنده‌یاد محمدرضا یزدانی خرم خیلی صریح انتقاداتش را به زبان می‌آورد، او در آخرین مصاحبه‌اش درباره مدیران چسبیده به صندلی در ورزش گفت: «این روزها در ورزش قحط‌ الرجال نیست اما رفیق‌بازی زیاد است.» یزدانی خرم حتی حواسش به ورزش بانوان بود و با دلسوزی، نگران فقر حرکتی دختران بود: «ما در ۲۰ سال گذشته، بیمارستان ساخته‌ایم اما ورزشگاه نه، دختران ما فقر حرکتی دارند چرا که قبلاً آنها بازی‌های حرکتی مثل لی‌لی و گرگم به هوا بازی می‌کردند و بدن‌هایشان سالم‌تر بود اما حالا نه.»
یزدانی خرم سیاسی آمد اما ورزشی رفت... خیلی‌ها گفتند کاش همه مثل او باشند. حالا می‌توان گفت خداحافظ معمار والیبال.