معاینه دارویی‌ها در بازار سهام

گروه اقتصادی - با انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دارویی فعال در بازار سهام، بسیاری از این شرکت‌ها از تحقق بازدهی‌های انتظاری خود تا پایان سال مالی خبر می‌دهند در این بین برخی شرکت‌ها نیز در رسیدن به بودجه‌های پیش‌بینی شده خود باچالش‌هایی روبه‌رو بوده‌اند. با بررسی جزئی صورت‌های مالی مشخص می‌شود که اکثر شرکت‌ها با ریسک نقدینگی ناشی از عدم وصول مطالبات روبه‌رو بوده‌اند. همچنین به گفته مدیران و فعالان این صنعت، موضوع حذف ارز دولتی می‌تواند نتایج دوسویه‌ای بر عملکرد شرکت‌های دارویی داشته باشد. در ادامه این گزارش به بررسی روند بازدهی 5 شرکت منتخب فعال در این صنعت می‌پردازیم.
تحقق سود 63 تومانی به ازای هر سهم «ایران دارو»
شرکت ایران دارو (با نماد دیران)، در مهر ماه سال 1343 تأسیس و در سال 1379 به سهامی عام تغییر یافت این شرکت در سال 1380 در بازار سهام پذیرفته شد. شرکت ایران دارو در حال حاضر جزو واحد‌های تجاری گروه دارویی سبحان و واحد تجاری نهایی شرکت گروه سرمایه‌گذاری البرز است. در حال حاضر این شرکت در زمینه تولید دارو و مکمل فعالیت می‌کند. شرکت ایران دارو در راستای تولید محصولات جدید و تحقق اهداف استراتژیک از سال 1394 از محل افزایش سرمایه، طرح باز‌سازی و نوسازی ساختمان و خطوط تولید در 15فاز را آغاز کرده است. تا پایان سال 1396، 8 فاز از آن تکمیل و به بهره‌برداری رسید و نهایتاً پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 1401 تمامی پروژه‌ها به پایان برسد. طبق آخرین صورت‌های مالی منتشر شده، شرکت تا پایان شهریورماه سال‌جاری در حدود 221 میلیارد تومان درآمد عملیاتی شناسایی کرده بود که با احتساب هزینه‌های فروش، اداری و عمومی، هزینه‌های حقوق و دستمزد، مالی و سایر هزینه‌ها مجموع سود خالص شرکت به 53 میلیارد تومان (63 تومان برای هر سهم) رسیده است. بازدهی پیش‌بینی شده برای هرسهم (eps) و تا پایان آذر ماه، در حدود 88 تومان بوده است.
«دپارس» از جمله بزرگ‌ترین شرکت‌های دارویی
پارس دارو (با نماد دپارس)، به‌عنوان اولین شرکت چند ملیتی دارویی ایران در سال 1339 تأسیس و در سال 1357 سهام این شرکت به سازمان صنایع ملی ایران واگذار شد. شرکت در سال 1374 به سهامی عام تبدیل و نزد سازمان بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. شرکت پارس دارو از طریق مستقیم و غیر مستقیم 51درصد از سهام شرکت داروسازی فارابی و ژلاتین کپسول، 16درصد سهام شرکت دارو‌سازی امین و 23درصد شرکت پخش هجرت را در اختیار دارد. امروزه پارس دارو در پنج گروه دارویی شامل انواع قرص، کپسول، شربت، پماد و ژل و محلول با تولید بیش از 60نوع محصول دارویی در زمینه‌های آنتی بیوتیک، آنتی باکتریال، آنتی ویروس، ضد درد، قلبی و عروقی و غیره اقدام به تولید محصولات می‌کند. شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین با در اختیار داشتن بیش از 70درصد سهام پارس دارو به‌عنوان سهامدار اصلی آن به حساب می‌آید.
طبق آخرین صورت‌های مالی منتشر شده، شرکت پارس دارو در دوره 9 ماهه منتهی به آذر ماه سال‌جاری در حدود 441 میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته و مجموع سود خالص شرکت به 110 میلیارد تومان (211 تومان به ازای هر سهم) رسیده است. بازدهی برآوردی (eps) برای پایان سال مالی شرکت در حدود 366 تومان بوده است.
 بازدهی «سبحان» بیش از انتظار
سبحان دارو (با نماد دسبحان) به تولید انواع دارو از قبیل قرص و دراژه، کپسول، پماد، کرم و ژل و قطره مبادرت دارد این شرکت با فروش 344میلیارد تومان از جمله بزرگترین تولید کنندگان دارو از نظر تعداد است. شرکت در بازه مورد نظر نسبت به افزایش قیمت محصولات با توجه به تغییرات بهای عوامل تولید و افزایش هزینه‌های اداری و فروش اقدام کرده و مجوز تغییر قیمت برخی از محصولات شرکت از ساز‌مان غذا و دارو اخذ شده است. شرکت در سال 1400 برای تأمین مالی جهت انجام پروژه نوسازی و تجهیز خطوط تولید و همچنین خرید ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی، اقدام به افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی کرده است. منابع مورد نیاز برای انجام پروژه معادل 59درصد سرمایه فعلی است. به همین منظور ثبت افزایش سرمایه منوط به اتمام پذیره‌نویسی و عملی شدن افزایش سرمایه خواهد بود. کارخانه شرکت، کارخانه‌ای نسبتاً جوان تلقی می‌شود. طی سنوات اخیر شرکت طرح‌های توسعه بابت نوسازی و تجهیز خطوط تولید و جایگزینی ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی با تکنولوژی روز را اجرایی کرده و از بابت منسوخ شدن تکنولوژی‌های تولید با ریسک چندانی روبه‌رو نیست.مطالبات شرکت نسبت به پایان سال مالی قبل حدود 42 درصد افزایش یافته که این موضوع ناشی از افزایش فروش و همچنین عدم پرداخت مطالبات از سوی مشتریان در موعد مقرر بوده است. شرکت در 9ماهه منتهی به آذر ماه سال‌جاری در حدود 552 میلیارد تومان درآمد عملیاتی شناسایی کرده که با احتساب هزینه‌ها و مالیات، مجموع سود خالص شرکت به حدود 160 میلیارد تومان (105 تومان برای هر سهم) رسیده است. بازدهی پیش‌بینی شده (eps) شرکت به ازای هر سهم برای سال مالی جاری 96 تومان بوده است.
زیان «کوثر» بیش از انتظار است
شرکت داروسازی کوثر (با نماد دکوثر) در سال 1353 تأسیس و در سال 1372 در بورس اوراق بهادار تهران ثبت نماد شد. بازار اصلی شرکت بازار داخلی است و خالص فروش داخلی سال مالی 1399 بالغ بر 215 میلیارد تومان و در سال مالی جاری (9 ماهه)  182میلیارد تومان بوده است. این شرکت در بازه 9 ماهه سال‌جاری در حدود 9 میلیارد و 700 میلیون تومان صادرات داشته که در مقایسه با سال مالی قبل با کاهش روبه‌رو شده است. محصولات شرکت در داخل از طریق قرارداد‌های فیمابین شرکت‌های پخش از قبیل داروگستر یاسین، پخش البرز، سلامت پخش هستی، سینا پخش ژن، بهستان پخش ، پخش ممتاز، پخش مهیا دارو، پخش دارویی اکسیر و پخش مکتاف صورت می‌پذیرد. عملکرد ضعیف شرکت‌های پخش در خصوص بازپرداخت مطالبات شرکت داروسازی کوثر باعث کاهش توان شرکت برای استفاده از تسهیلات بانکی شده  که در این راستا رویکرد شرکت به طرف محصولات جدید باعث بهبودی وضعیت شرکت می‌شود. درآمد‌های عملیاتی شرکت در 9ماهه سال‌جاری، نسبت به مدت مشابه سال قبل با 8 درصد افزایش به 182میلیارد تومان رسیده است. اما با توجه به افزایش 20 درصدی در بهای تمام شده درآمد‌های عملیاتی، 87درصدی در هزینه‌های فروش، اداری و عمومی و 53درصدی در هزینه‌های مالی، شرکت در مجموع در حدود 14میلیارد تومان زیان شناسایی کرده است. به نظر می‌رسد زیان شرکت تا پایان سال ادامه یابد. این مقدار بسیار بیشتر از زیان پیش‌بینی شده در ابتدای دوره است.
«برکت» منهای واکسن
شرکت گروه دارویی برکت در سال 1389 به‌صورت سهامی خاص با نام نوین دارویی تدبیر تشکیل شد و در سال 1395، نام آن تغییر کرد. در همین سال شرکت به سهامی عام تبدیل شد و به بورس اوراق بهادار تهران راه یافت. در حال حاضر شرکت دارویی برکت در بازار اول و تابلوی فرعی بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. فعالیت‌های شرکت به‌عنوان یک هلدینگ سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تولیدی- بازرگانی دارویی و تکنولوژی‌های نوین دارویی بوده است. منابع در دسترس شرکت مربوط به سود تقسیمی شرکت‌های سرمایه‌پذیر (عمدتاً سرمایه‌گذاری البرز) است. یکی از عوامل تأثیر‌گذار بر روند نقدینگی شرکت که موجب افزایش ریسک بیشتر فعالیت‌ها شده، عدم پرداخت بموقع معوقات از سوی بیمارستان‌های دولتی و داروخانه‌های دولتی به شرکت‌های پخش و به تبع آن شرکت‌های تابعه است. این روند باعث کاهش توان نقدینگی شرکت شده است. همچنین از آنجایی که ماده اولیه وارداتی مورد استفاده در محصولات دارویی بسته به نوع محصول و شرکت، حدود 25تا 50 درصد از بهای تمام شده آن را در بر می‌گیرد با حذف ارز دولتی، هزینه‌های تولیدی بشدت افزایش خواهد یافت و در قیمت تمام شده محصولات تأثیر 50 تا 100درصدی خواهد گذاشت. البته حذف ارز دولتی ابعاد مثبتی را نیز به همراه خواهد داشت. به گفته فعالان این حوزه، وارد کنندگان، دارو را با کیفیتی پایین‌تر و با استفاده از ارز دولتی با قیمت چند برابری، روانه بازار می‌کنند در حالی که همان دارو توسط شرکت ایرانی با قیمت کمتری به فروش می‌رسد. با بررسی صورت‌های مالی این شرکت به نظر می‌رسد روند سود دهی شرکت مطابق دوره‌های گذشته ادامه یابد البته مقدار دقیق درآمد و سود شرکت بعد از تشکیل مجامع شرکت‌های تابعه و تصویب سود قابل تقسیم، مشخص خواهد شد. پروژه واکسن کرونا در شرکت شفا فارمد (شرکت‌های تابعه گروه برکت) کلید خورد. پس از طی فاز حیوانی واکسن، در آبان 1399 پروژه تکمیل و فاز یک تولید واکسن و احداث ساختمان‌های فاز 2و 3 شروع شد فرایند ساخت و تجهیز فاز یک در اردیبهشت 1400 به پایان رسید و در تیر 1400، واکسن به وزارت بهداشت تحویل داده شد. ساخت و تجهیز فاز 2 نیز در پاییز 1400 به پایان رسید و در مراحل تست و راه‌اندازی جهت تولید واکسن کرونا قرار گرفت. همچنین تمام تجهیزات مورد نیاز فاز 3 خریداری و در جای خود نصب شده و برنامه‌ریزی و ست کردن دستگاه‌ها در بهمن ماه سال‌جاری در حال انجام است. طبق صورت‌های مالی منتشر شده برای گروه صنایع شفا فارمد، سود‌سازی این شرکت تا پایان تیر ماه با کاهش 48 درصدی روبه‌رو بوده و سود خالص این شرکت به 15میلیارد تومان رسیده است.